Орында ғ ан: «Стандартау ж ә не сертификаттау» тобы магистранты Ж ү нісбекова Г.А. Белсенді ж ә не интеравтивтік о қ ыту ә дістерін қ олдану

О қ ушы ә сер, ы қ пал етуді ң пассивті объектісі болмауы ма ң ызды, керісінше ол қ ажетті а қ паратты іздей алуы, озіні ң к ұ рдастарымен ой алмаса алуы, пікірсайыстар ғ а қ атысуы, д ә лелдер табуы ма ң ызды. О қ у о қ ушы тек білімге ғ ана емес, сонымен қ атар, оларды алу ә дістеріне ие бол ғ ан кезде ғ ана ба ғ алы, құ нды болады. О қ ушыны қ азіргі қ о ғ ам ғ а бейімделуге, о қ и ғ аларды талдау ғ а, ө з ойларын қ алыптастыру ғ а, ө з ә рекетін ба ғ алау ғ а ж ә не жауап беруге, жауапкершіліктерді б ө ліп беруге ү йрету керек Белсенді ж ә не интерактивті о қ ыту ә дістерін қ олдануды ң ма қ саттылы ғ ы (пайдалылы ғ ы) Д ұ рыс емес Д ұ рыс

Пассивті ә дістер: о қ ушы – о қ ыту объектісі, о қ утышымен – білім к ө зімен берілетін білімді ме ң гереді ж ә не жа ңғ ыртады. Негізгі ә дістер: д ә рістер, о қ у, с ұ рау.

Белсенді әдістер: оқушы – оқыту субъектісі шығармашылық тапсырмаларды орындайды, оқытушымен диалогқа түседі. Негізгі әдістері: шығармашылық тапсырмалар, оқушыдан оқытушаға, оқытушыдан оқушыға сұрақтар.

Интеравтивті әдістер – барлық оқушылардың, сонымен қатар, педагогты қосқанда, өзара әрекеттетіне жасалған әдістер. Негізгі әдістері: топтық жұмыстар дебаттар модельдеу рөлдік ойындар пікірсайыстар Жеке және топтық жобалар талқылау

Оқыту пирамидасы Біз есте са қ тау ғ а қ абілеттімізЕліктірушілік д ә режесі 10% о қ ы ғ анымыздан 25% ты ң да ғ анымыздан 30% к ө ргенімізден 50% к ө ріп, ты ң да ғ анымыздан 70% айт қ анымыздан 90% айтып, істегенімізден 95% бас қ алар ғ а ү йреткенімізден На қ ты, шынайы процеске қ атысу Пікірталастар ғ а, әң гімелесулерге қ атысу С ө здерді қ абылдау, суретпен, к ө рнекілікпен т ү сіндіру, сипаттау, фильмдер к ө ру Ауызша т ү сіндіру К ө збен шолып, қ абылдау Қ абылдау ж ә не қ атысу Ә рекет жасау

Блум топтастыруы (таксономия) О қ у ма қ саттарыны ң де ң гейіБерілген де ң гейге жету ү шін қ ажетті на қ ты ә рекеттер 1. Білім Терминдер, на қ ты д ә лелдер, ә дістер мен р ә сімдер, негізгі т ү сініктер, ережелер мен қ а ғ идалар беру. 2. Т ү сіну д ә леелдерді, ережелерді, қ а ғ идаларды т ү сіндіреді; ауызша материалдарды математикалы қ с ө йлемге т ү рлендіреді; бар м ә ліметтерден пайда болатын н ә тижелерді болжамды т ү рде сипаттайды 3. Қ олдану на қ ты жа ғ дарларда за ң дар мен теорияларды қ олданады; жа ң а жа ғ дайларда т ү сініктер мен қ а ғ идаларды қ олданады. 4. Талдау б ү тінні ң б ө лігін есептейді; оларды ң арасында ғ ы ө зара байланысты аны қ тайды; б ү інді ұ йымдастыру қ а ғ идаларын аны қ тайды; ойлау логикасында қ ате мен қ ателіктерді к ө реді; д ә лелдер мен н ә тижелер(зерттеулер) арасында ғ ы айырмашылы қ ж ү ргізеді; м ә ліметтерді ң ма ң ыздылы ғ ын ба ғ алайды. 5. Жина қ тау (синтез) шы ғ арма, баяндама, м ә лімдеме, реферат жазады; т ә жірибе немесе бас қ а да ә рекеттерді ж ү ргізуге жоспар ұ сынады: міндеттер (тапсырма) с ұ лбасын жасайды. 6. Ба ғ а жазба м ә тініні ң құ рылу (жасалу) логикасын ба ғ алайды; қ орытындыны ң бар м ә ліметтерге сейкестігін ба ғ алайды; ә рекет ө німіні ң ма ң ыздылы ғ ын ба ғ алайды.

Қ ажетті тапсырмаларды алдын ала дайындайды; Топта тал қ ылау ү шін с ұ ра қ тар мен та қ ырыптарды т ұ жырымдайды; болжамды ж ұ мыс жоспарын орындау уа қ ыты мен ретін ба қ ылайды; ке ң ес береді; к ү рделі терминдерді т ү сіндіреді; Қ иынды қ ту ғ ан кезде к ө мек к ө рсетеді. Интерактивті әдістерді қолданған кезде оқытушы тек оқыту- тәрбиелеу процесін реттейді, оның жалпы ұйымдастыруымен айналысады, оның жалпы бағыттарын анықтайды:

Ө зіндік ж ұ мыс р ө лі жетіледі. О қ ушыларда қ осымша а қ парат к ө здері пайда болады – кітаптар, с ө здіктер, энциклопедиялар, за ң жина қ тары, комьютерлік іздеу ба ғ дарламалары. Олар ә леуметтік т ә жірибеге ж ү гінеді – ө зіне ж ә не ө зіні ң достарына, ол ү шін о қ ушылар: бір-бірімен байланыс қ а т ү седі; қ ойыл ғ ан міндеттерді бірігіп шешеді; келіспеушіліктерді же ң еді; қ арым- қ атынасты ң жалпы «н ү ктесін»табады; ымыра келеді.

Интерактивті оқыту кезіндегі нәтижелі өзара әрекеттесу қағидалары (Р. Бернс бойынша) О қ ытушыны ң о қ ушылар ғ а толы қ сенімі. О қ ушылыр ғ а жан-жа қ ты к ө мек. О қ ушыларды ң о қ у ғ а деген ішкі у ә ждемені ң (мотивация) болуы. О қ ытушыны алуан т ү рлі т ә жірибе к ө зі ретінде қ абылдау. Топта ө зіні ң ойын ашы қ білдіру қ абілеті ж ә не бас қ аларды ң ойын қ абылдай білу. Топты қ ө зара ә рекет жасауда ғ ы қ атысушыларды ң белсенділігі.

Интерактивті оқытудың әдістері мен фомалары Ситуациялы қ - шынайы ж ә не ойдан құ растырыл ғ ан жа ғ дайларды қ арастыру. Пікірталасты қ – осы ж ә не бас қ а м ә селелерді тал қ ылау, идеямен, ой-пікірлермен алмасу. Рефлективтік – ө зін- ө зі ба қ ылау, ө зіні ң ә рекеттерін немесе топты ң ә рекеттерін т ү сіну ж ә не ба ғ алау. Іздеу - ә рт ү рлі к ө здерден на қ ты бір а қ параттарды алу, ғ ылыми зерттеу моделі. Ассоциативтік - ассоциативтік ойлау ғ а с ү йеніш (тірек). Талдамалы - критикалы қ ойлау – дедукция – жал қ ыдан жалпы ғ а ж ә не индукция – жалпыдан жал қ ы ғ а. Н ә тижелі - дайын м ә лімететтерді ұ дайы жа ңғ ырту. Ойынды қ - шынайы немесе ойдан шы ғ арыл ғ ан жа ғ дайларды моделдеу. Жобалы қ - негізгі ма қ сат білімдерді жинау емес, ә рекет ету т ә сілдеріне ие болу.

Іске асырудың мүмкін формалары: 1. Шы ғ армашылы қ тапсырмалар. 2. Кіші топтарда ж ұ мыс. 3. Ү йретуші ойындар: р ө лдік, іскерлік, о қ у. 4. Ко ғ амды қ ресурстарды пайдалану: мамандарды ша қ ыру, экскурсиялар. 5. Ә леуметтік жобалар: жарысулар, к ө рмелер, қ ойылымдар, к ө рсетулер ж ә не т.б. 6. Жатты ғ улар. 7. Жа ң а а қ паратты қ материалдарлы о қ ып- ү йрену ж ә не пысы қ тау: интерактивтік д ә рістер, о қ ушы о қ ытушы р ө лінде, к ө рнекі құ ралдармен ж ұ мыс жасау, ә ркім ә ркімді о қ ытады. 8. Құ жаттармен ж ұ мыс жасау: құ жаттарды жасау, ө зіні ң позициясы негізінде жазба ж ұ мыстарын жасау. 9. К ү рделі ж ә не дискуссиялы қ м ә лелелерді тал қ ылау: жобалы қ ә діс, ойлар шкаласы, дискуссия, дебат, симпозиум. 10. М ә селені шешу: ой-тал қ ы (мозговой штурм), шешу а ғ ашы, келісс ө здер мен медиация.

Оқытудың негізгі қағидалары Негізгі қ а ғ идаларТ ү сіндірме О қ ытушы мен о қ ушыларды ң ынтыма қ тасты ғ ы Ө зара ә рекет ету ж ә не ө зара жауапкершілік жа ғ дайын жасау қ ажет. О қ ыту стратегиясыны ң н ә тижелілігі Білім процесіні ң барлы қ қ атысушыларын ө зара ә рекет етуді ң ә рт ү рлі т ү рлеріне дайынды ғ ын қ амтамасыз ету қ ажет. О қ ыту стратегиясы ма қ сатты болуы қ ажет Кез келген ә дісті қ олдану кезінде ж ұ мсал ғ ан уа қ ыт ж ә не к ү шпен к ү тілетін н ә тижені шамалау керек. Кызы қ ты ә дістемелік т ә сіл энергияны к ө п қ ажет ететін жіне уа қ ыт шы ғ ыны к ө п болып шы ғ уы м ү мкін.

Н ұ с қ алылы қ О қ ытуда ә рт ү рлілік болуы керек. О қ ыту формаларын ауыстырып т ұ ру қ ажет. Шы ғ армашылы қ т ә сілдеме Ә дістемеде қ атып қ ал ғ ан қ а ғ ида ж ә не на қ ты ережелер жо қ. Алгоритмні ң болуы Ә р ә дісті ң оны қ олдануды ң аны қ құ рылымы болу керек. Демократиялылы қ Кез келген ә дісті қ олдану демократиялы қ құ ндылы ққ а негізделген болуы керек (бас қ а к ө з қ арастарды сыйлау, келіспеушілктерді жанжалсыз шешу, адамны ң құқ ы ғ ын са қ тау ж ә не т.б.)

Интерактивті стратегияның оң және теріс жақтары О ң жа қ тары Теріс жа қ тары + Қ ор (ресурс) базасын ке ң ейту О қ ушыларды ң жеткілікті емес де ң гейде дайынды ғ ы кезінде та қ ырыпты ң бетін ғ ана қ арастыру ы қ тималды ғ ы +Мотивацияны ң жо ғ ары де ң гейі Т ә ртіпті орнату ж ә не оны ұ стап т ұ ру қ иынды қ тары +О қ ытуды ң максимальды жекеленуі О қ ушылардыі қ ата ң шегі + Ә рекетке, т ә жірибеге екпін О қ ытылатын материалды ң к ө лемі аз +Шы ғ армашылы қ ү шін ке ң м ү мкіндіктер К ө п уа қ ытты талап етеді +Материалды қ абылдау беріктілігі Жеке ба ғ алауды ң к ү рделілігі

Қорытынды Интерактивті ж ә не белсенді о қ ыту ә дістерін қ олдану о қ ушыларды ң интеллектуальды белсенділігін жо ғ арылату ғ а ж ә не саба қ ты ң н ә тижелілігіне себеп болады. Белсенді ж ә не интерактивтік о қ ыту ә дістерін қ олдану қ о ғ ам тапсырысын орындау ғ а к ө мектеседі, я ғ ни, а қ параттандырыл ғ ан, ойлайтын, ә рекет етуге қ абілетті ж ә не талпынатын азаматты т ә рбиелеуге ж ә не о қ ыту ғ а к ө мектеседі.

Назарлары ң ыз ғ а рахмет!