Для студентов специальности: Маркетинг

Дәрістің жоспары: 1 Негізгі ұғымы 2 Негізгі міндеттері 3. Контроллингтін түрлері және әдістері 4. Негізгі атқаратын қызметі

1 НЕГІЗГІ ҰҒЫМЫ

Контроллинг – компанияның ұзақ өмір сүруіне бағытталған басшылардың философиясы және ойлау қабілеттері.

Қазiргi контроллинг өткiзудiң жүйесiмен тәуекелдердi басқару, кәсiпорынның ақпараттық жабдықтауын көлемдi жүйенi, стратегиялық, тактикалық тұрды, жедел жоспарлау және сапаның менеджментiнiң жүйесiн бақылау. Бақылау, ұғымның мәлiметтерiн сөз "контроллинг" терминнiң үндестiгi неткенмен тепе-тең болып көрiнбейдi.

Бақылаушының міндеттері – көрсеткіштер, жоспарлау, бақылау және талдауға қатысты менеджердің көмекшісі мен кеңесшісі.

2 НЕГІЗГІ МІНДЕТТЕРІ

Компаниядағы контроллингтің контроллинг институты ретінде негізгі міндеттері (орташа және ірі компаниялар): Жоспарлау үрдісін қолдау Бюджеттендіруді қолдау Есеп және бақылау Шешімдерді қабылдауды қолдау

Жоспарлау негізінде – контроллингтің функциясы болмайды. Жоспарлау регламентінің шекарасында бақылаушы жоспарларды жинайды. Олар сөзбен айтылады, жалпы сансыз болады және мақсаттарға қалай жеті керектігі туралы ойлардан тұрады. Бюджеттендіру – жоспарларды сан түріде белгілеу. Бақылаушының міндеттері – кәсіпорындағы есеп пен бақылаудың әдістерің, концепцияларың, құралдарын әзірлеп жүзеге асыру. Кез-келген шешім талдау негізінде (сапалық және сандық көрсеткіштер) және мәселені өздік көру негізінде қабылданады.

3. КОНТРОЛЛИНГТІН ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ӘДІТРЕРІ

Уақыттық арадан қарағанда контроллингтің екі түрін бөліп көрсетуге болады: оперативтік (0.5 – 1 жил) стратегиялық (3 – 5 жил) Стратгиялық контроллингті Стратгиялық контроллингті стратегиялық менеджмент қолдайды (басқарушылық), бірақ өзі де көпшілік, тілектер (сандық, сансыздық) түріндегі ақпараттық қолдауды қажет етеді. Оперативтік контроллингтің Оперативтік контроллингтің міндеті – белгіленген нарықта белгіленген ресурстармен, белгілі өніммен белгілі бағаға «өнімін жинау».

Кәсіпорын контролингінің нарықтық мәні оның концептуальдық үлгілерінің келесі нұсқаларын топтайды: есеп жүйесінің есебіне бағытталған үлгі; ұйым табыстылығына бағытталған үлгі; ақпараттық қамтуға бағытталған үлгі; басқару жүйесіне бағытталған үлгі.

4. АТҚАРАТЫН ҚЫЗМЕТІ

Контроллинг бөлімінің атқаратын қызметі төмендегідей: Контроллинг бөлімінің атқаратын қызметі төмендегідей: I. Жылдық бюджетті құрып, оның қолданылуын бақылау; II.Төлемдерді жүзеге асыру; III. Кірістірілген шоттарды өңдеу; IV. Батыстағы банктік аударымдармен айналысу; V. Дебиторлар мен кредиторлардың қарыздарын бақылау.

Бақылау сұрақтары 1. Контроллинг дегеніміз не? 2.Негізгі міндеттері? 3.Контроллингтін түрлері және әдістері? 4.Негізгі атқаратын қызметі?

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 1) Шешукова Т.Г. Теория и практика контроллинга: учеб.пособие/ Т.Г.Шешукова, Е.Л.Гуляева.- М.:Финансы и статистика;ИНФРА-М, с. 2) Просветов Г.И. Контроллинг: задачи и решения: Учебно-практическое пособие.-М.:Издательство «Альфа-Пресс», с. 3) Фалько С.Г. Контроллинг для руководителей и специалистов. – М.: «Финансы и статистика», с.