І. Нуклеин қышқылдары туралы жалпы түсінік ІІ. Нуклеин қышқылдарының қызметі ІІІ. Нуклеин қышқылдарының жіктелуі

Нуклеин қышқылдары тірі организмдегі тұқым қуалайтын ақпараттарды сақтай отырып, оны келесі ұрпақтарға жеткізетін күрделі құрылысты молекула жылы швед биохимигі Ф.Мишер клетка ядросының құрамынан қышқылдық қасиеті бар затты бөліп алған. Оны алғаш рет ядродан тапқандықтан (латынша нуклеус ядро) нуклеин қышқылы деп атады.

ДН Қ молекуласыны ң құ рылымды қ моделін аш қ ан ғ алымдар Джеймс Уотсон Америкалық биохимик. Молекулалық биология саласында зерттеу жұмыстарын жүргізген. Нәруыз биосинтезі кезіндегі РНҚ рөлін зерттеді. ДНҚ молекуласының құрылымдық моделін жасағаны үшін 1962 жылы халықаралық Нобель сыйлығына ие болды.

Құрамында азотты негіз, рибоза немесе дезокисрибоза және фосфор қышқылының қалдығы кіретін қосылыс НУКЛЕОТИД деп аталады. Нуклеотид Пуриндік Аденин, гуанин Пиримидиндік Тимин, Урацил, цитозин

Фосфор қ ыш қ ыл қ алды ғ ынан К ө міртегі Азотты негізден Нуклеотид

Ғ ылыми та ң балануы Аденин - А Тимин - Т Цитозин - Ц Гуанин - Г

ДН Қ екі еселенуі Жасуша бөліне алдында ДНҚ екі еселенеді. А Т А Г Ц А болса Т А Т Ц Г Т болады ДНҚ екі еселенуін 1958 жылы М.Н.Мейсельсон мен Ф.Сталь дәлелдеді.

ДН Қ пішіндері Молекуладағы нуклеотидті құрамына және иондардың концентрациясына байланысты ДНҚ қос оралмасы тірі организмдерде әр түрлі пішінде болады. (солдан оңға қарай: A, B және Z формалары

ДН Қ б ұ зылуы ДНҚ әр түрлі мутагендердің әсерінен бұзылуы мүмкін. Ондай мутагендерге тотықтырушы және алкилдеуші заттар, жоғары электр қуатты электрмагнитті радиация ультракүлгін және рентген сәулелері. Көптеген мутагендер екі көрші жұптың арасына тұрып қалады.Олар ары қарай ену үшін ДНҚ екі жіпшесін тарқатуға тырысады. Мұндай жағдайдың алдын алуда химиотерапия жүргізіледі.

Генетикалық ақпаратты тасымалдайды(сақтайды) Белок синтезіне қатысады Организмдер көбейген кезде немесе клеткалар бөлінген уақытта генетикалық ақпараатты тасымалдайды.

Нуклеин қышқылдары ДНК – дезоксирибонуклеин қышқылы РНК Рибонуклеин қышқылы Тұқымқуалау ақпаратын сақтап, ұрпақтан ұрпаққа жеткізетін және тірі организмдердің дамуына қатысатын нуклеин қышқылының бір. Бұл нуклеотидтердің полимері болып табылады. Құрамын ортофосфор қышқылының қалдығы, рибоза және азотты негізден тұрады.

Нуклеин қышқылдарының құрылымы Азотты негіз (А, Г, Ц, Т) Көміртегі– дезоксирибоза Фосфор қышқыл қалдығы Фосфор қышқыл қалдығы Азотты негіз (А, Г, Ц, У) Көміртегі– рибоза

1853 жылы – ДНК моделі ұсынылды.

РНК аРНК (мРНК)тРНКрРНК Генетикалық ақпаратты ДНК – дан рибосомаға қарай тасымалдайды Белоктық тізбектің синтезі жүретін жерге аминқышқылда рды тасымалдау, аРНК – дағы кодонды тану. Құрылымдық (рибосома түзуге қатысады), белок тізбегінің синтезіне қатысады. Цитоплазмада Рибосомада