БИРЛАМЧИ ТИББИЙ-САНИТАРИЯ БУГИНИ КАНДАЙ МУСТАХКАМЛАНАДИ. МУСТАХКАМЛАШ ЙУЛЛАРИ. КЕЙИНГИ 5 ЙИЛЛИК СТРАТЕГИЯ. ЛИЦЕНЗИЯЛАШ. АТТЕСТАЦИЯ. АККРЕДИТАЦИЯ. Хидоятов.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
БИРЛАМЧИ ТИББИЙ-САНИТАРИЯ БУГИНИ КАНДАЙ МУСТАХКАМЛАНАДИ. МУСТАХКАМЛАШ ЙУЛЛАРИ. КЕЙИНГИ 5 ЙИЛЛИК СТРАТЕГИЯ. ЛИЦЕНЗИЯЛАШ. АТТЕСТАЦИЯ. АККРЕДИТАЦИЯ. Хидоятов.
Advertisements

Транксрипт:

БИРЛАМЧИ ТИББИЙ-САНИТАРИЯ БУГИНИ КАНДАЙ МУСТАХКАМЛАНАДИ. МУСТАХКАМЛАШ ЙУЛЛАРИ. КЕЙИНГИ 5 ЙИЛЛИК СТРАТЕГИЯ. ЛИЦЕНЗИЯЛАШ. АТТЕСТАЦИЯ. АККРЕДИТАЦИЯ. Хидоятов Б.А., Жураева Х.И., Караматов И.Д. (Бух.Дав.ТИ)

Бирламчи тиббий - санитария ёрдами ахо-лига курсатиладиган кенг тармокли ва ку-лай тиббий хизмат шаклидир. Бирламчи тиббий санитария ё р дам (БТСЁ)- бу инди- видиум, оила ёки жамиятни соглигини саклаш миллий тизими билан ахолисининг биринчи даражасидир. У тиббий хизматни яшаб турган жойга максимал якинлаштира-ди ва согликни саклаш жараёнининг узок давом этувчи элементи хисобланади.

Бирламчи тиббий – санитария ёрдамининг туртта стратегик элементи БТСЁ согликни саклаш тизимининг ядроси худди шу пайтда иккиламчи ва учламчи ёрдамлар ёрдамчи даражасида чикиши учун согликни саклаш хизматларини кайта мослаштириш зарурияти; Турмуш тарзи ва теварак мухит билан боглик булган согликни аникловчиларни уз ичига олувчи согликни саклаш сиёсати конвенцияси, яъни согликни саклаш сиёсатига сохаларора ёндашиш; Согликни саклаш сохасида карорлар кабул килишда жамоатчилик ва якка тартибда иштирок этиш ва уз саломатлиги учун шахсий жавобгарликнинг ортиши; Тегишли технологиялар ва ресурсларни таксимлаш ва касал-хоналардан БТСЁ пунктларига кайта таксимлашни уз ичига олган холда, материалларни самарали ишлатиш.

Согликни саклашни тизимини ислох килиш дастурини икки боскичда амалга ошириш кузда тутилган: Биринчи боскич ( йиллар) Иккинчи боскич ( йиллар)

Биринчи боскич. Согликни саклашда эришилган ижобий узгаришлар асосида согликни сак-лашни ислох килиш учун хукукий, услубий, молиявий-моддий шароитлар-ни яратиш. Даволаш-профилактика тизими ва санитария-эпидимиология муассасала-рини бошланган структуравий кайта куришни давом эттириш. Тиббий фанларни ислох килишнинг Миллий дастурини яратиш, илмий тадкикотларни молиялаш ва уларнинг натижаларини жорий килишнинг янги шаклларини киритиш. Дори-дармон билан таъминлаш тизими ва дори- дармонларданмаксадга мувофик фойдаланишни такомиллаштириш. Кафолатланган тиббий хизматлар пакетини ишлаб чикиш. Умумий амалиёт врачларини тайёрлаш ни таъминлаш. Тиббий-иктисодни стандартлар ва тиббий-санитария ёрдами сифатини бахолаш стандартларини ишлаб чикиш.

Биринчи боскич (давоми). Мажбурий тиббий сугуртани жорий килиш учун тегишли инфраструктурани тайёрлаш. Тиббий-санитария ёрдаминининг сифати ва самарадорлигини ошириш учун тиббий муассасаларининг моддий-техникавий жихозланишини яхшилаш. Согликни саклашни молиялашни ишлаб чикиш ва такомиллаш-тириш, бюджетдан ташкари маблагларни жалб килиш. Даволаш-профилактика, санитария- эпидемиология ва дорихона муассасаларини аккредитациялаш ва лицензиялаш тартибини ишлаб чикиш. Халкаро алокаларни кенгайтириш, тиббий-санитария ёрдамини ташкил килишда халкаро ташкилотларга кумаклашиш буйича муайян тадбирларни ишлаб чикиш ва амалга ошириш. Согликни саклашни ислох килишнинг Давлат дастурини амалги оширилишининг мониторингини олиб бориш.

Иккинчи боскич Давлат дастурининг асосий тадбирларини амалга ошириш, уларга дастурнинг биринчи боскичини хисобга олган холда тузатишлар киритиш, бозор муносабатлари ва муайян ижтимоий- иктисодий шароитларни ривожлантириш. Согликни саклашнининг бирламчи бугинида умумий амалиёт врачи тизими ва мажбурий тиббий сугуртага утишни амалга ошириш. Тиббий хизматлар курсатишда ракобатдош мухитни шакллантириш. Миллий илмий марказларни ташкил этиш.

БТСЁни мустахкамлашнинг зарур компо - нентларидан бири – бу клиник протоколларни ишлаб чикишдир. Оилавий врачлар узаро иш жараёнида бир-бирларини укитадилар, терапевт - лар педиатрия ва гинекология буйича жадал тайёргарликдан утиб, янги амалий билимларини ва даволаш усулларини урганиб терапия буйича билим савияларини кенгайтирадилар.Даха врач - лигидан оилавий врачлик тизимига утиш жараё - ни кийин булиб, узок кечиши кутилади. Даха врачлари учта мутахассисдан иборат гурух би - лан ишлаши ёки мустакил оилавий врач сифа - тида иш бошлашни танлаши керак.

Якин 5 йиллик стратегия: Бизнинг ва ривожланган мамлакатлар-нинг етарли малакага эга булган оилавий врачлари уртасидаги халкаро хамкорликни мус-тахкамлаш; Оилавий врачни мутахассис сифатида тан олиш ва уни мутахас-сислар реестри руйхатига киритишни таъминлаш; Врачларни ва тиббий хамшираларни тайёрлаш ва кайта тайёрлаш дастурини доимо кайта куриб чикиш, тасдиклаш; Оилавий врач амалиётини кучайтириш максадида кадрлар поте н циалини, узаро мулокотларни ва касбий ташкилотлардан фойдаланиш; Катъий карорлар кабул килувчи сиёсатчилар ва бошка шахслар билан мулокотлар олиб бориш; Оилавий врачлар, укитувчи инструкторларлар ва таълим олув-чилар амалиёти учун яхши шароитлар яратиш; Амалий нормативларни сифатини таяминловчи фармонга оид муолажаларни кабул килиб, хаётга тадбик килиш; Оила соглигига тугридан-тугри алокага эга оилавий врачлар ва согликни саклашнинг бошка ишчилари уртасида узаро хамкорликни мустахкамлаш, миллий ва халкаро тизимни ташкил килиш;

Куйидаги стратегиялар потенциал муаммоларни хал килишда ёрдам беради: Фаолият курсатаётган моделлар тажрибасига асосланган холда шахсий моделларни яратиш; Оилавий врач амалиётига таъсир курсатиш мак-садида кенг оммавий ахборот воситаларидан фойдаланиш; Оилавий врач амалиётини курсатгичларини ях-ши мисолларда ахборот таркатиш; Курсатилаётган тиббий ёрдам ва беморларни ко-никиш даражаси сифатини аниклаш; Оилавий врач амалиётининг иктисодий самара-дорлигини исбот килиш ва курсатиш;

Мавжуд имкониятлардан тула даражада фойдаланишни куйидаги стратегиялар хал килади: тизимни кенгайтириш ва мустахкамлаш; аник фармонлар кабул килувчи вазирликларга ёрдам курсатиш; позитив жамият фикрини яратиш максадида кенг оммавий ахборот воситаларидани фойдаланиш; халкаро ёрдам ва лойихалардан оптимал фойдаланиш; бирламчи тиббий санитария ёрдам ва даволаш муассасаларини реструктуризацияси; катталар, болалар ва аёллар алохида поликлиникаси урнини эгаллаши мумкин булган, терапевтлар, педиатрлар ва гинеколог-ларни бирлаштирувчи оилавий врач гурухларини ташкил килиш асосида бирламчи тиббий санитария бугинини реструктуризация килиш; тизимнинг самарадорлигини курсатувчи механизмлардан бир, бу тиббиёт ходимларини кискартириш.

Умумий амалиёт саволлари буйича тайёргарлик ва таълим бериш куйидаги учта йуналиш ёки категорияда куриб чикиш мумкин: дипломгача таълим, дипломдан кейин мутахассислик таъ-лими; тухтовсиз тиббий таълим.

Кишлок врачлик пункти врачларига тухтовсиз тиббий таълим йуналишлари «Болалар касалликларини интегрирлашган усулда олиб бориш» «Туман микёсида туберкулез профилактикаси» «Жамият соглигини саклаш» «Дори воситаларидан рационал фойдаланиш» «Репродуктив саломатлик ва контрацепция» «Кукрак сути билан эмизиб бокишни рагбатлан-тириш» «Лаборатория иши» «Клиник анемия и рационал овкатлантириш».

Аккредитация, лицензи ялаш ва аттестация. Аккредитация олий укув ва касбий нодавлат таълим муассасалари (ассоциация) вакиллари томонидан утказиладиган тадбир хисобланади. Лицензия – бу комплекс тадбир булиб, врач-лар ёки фармацевтларнинг Узбекистон Рес-публикаси худудида фаолият курсатишига ху-кук беради Аттестация - бу мутахассиснинг квалифика-ция даражасини аниклаш ва унга малакали тоифа такдим килишдир.

Аккредитация, лицензи ялаш ва аттестация Узбекистон Республикасида аккредитация 3-5 йилда 1 марта аккредитация буйича махсус комиссия ёрдамида утказилади. Врачлар, провизорлар фаолиятини лицензиялаш ва аттестацияси Узбекистон Республикаси Согликни Саклаш вазирлигининг врачлар ва провизорларни лицензиялаш ва аттестациялаш Республика маркази томонидан утказилади. Марказ мустакил хукукий шахс хисобланиб, узининг мустакил баланси, манзили, банкда хисоб ра-ками, мухри, махсус варакаси ва башка атрибутларга эга. Марказ рахбари Узбекистон Республикаси Согликни Саклаш вазирлиги томонидан тайинланади ва бошка лавозимлардан озод килинган булади. Б изнинг мамлакатимизда врачлар аттестацияси 4 йилда 1марта, хамширалар эса йилда 1марта инспекцион комиссия томонидан утказилади. Бунда матахассиснинг назарий даражаси (тест) ва зарур амалий куникмалари назорат килинади.

Аккредитация бу олий укув ва касбий нодавлат таълим муассасалари вакиллари томонидан утказиладиган тадбир хисобланади. Аккредитациянинг иккита шакли тафовут килинади: биринчиси - бу олий укув муассаси, иккинчиси - касбий ва махсус аккредитациясидир.

Аккредитация Укув муассасаси аккредитацияси – бу унинг уз олдига куйган максади, вазифаси ва миссиясига тугри келиш бахолайди. Касбий ёки махсус аккредитация укитиш ва махсус касбий йуналишларни уз ичига олади. Касбий аккредитацияни ташкил килиш учун дастур буйича уз миссияси, таълим фалсафаси, максади ва вазифаси кандай даражада бажарилганлиги бахоланади. Бундан ташкари дастур ва мутахассисларни тайёрлаш сифатини аниклашда, аккредитация органлари учун миссия, фалсафа, максад/ вазифа мухим ахамиятга эга. Олий ва дипломдан кейинги таълимни аккредитациялаш давлат стандар-ти томонидан ишлаб чикилган жахон талаблариги мос келувчи куп пого-нали тиббий таълим дастурининг тугри келишини аниклашдан иборатдир. Олий ва дипломдан кейинги тиббий таълим дастурини аккредитациядан утказиш комиссияси Узбекистон Республикаси Согликни саклаш вазирлиги буйруги билан ташкиланади, кайта ташкиланади ва ман килинади. Узининг фаолиятида Узбекистон Республикаси Конституциясига, Узбекистон Республикаси конунларига, Уэбекистон Республикаси Президенти буйрукларига, Хукумат карорларига, бошка меърий хукукий актларга, хамда олий ва урта-махсус таълим Вазирлиги карорларига, Узбекистон Республикаси Согликни Саклаш Вазирлигига амал килган холда иш олиб боради.

Лицензия лаш Бу комплекс тадбир булиб, врачлар ёки фармацевтларнинг Узбекистон Республикаси худу-дида фаолият курсатишига хукук беради.

Аттестация Бу мутахассиснинг малака даражасини аниклаш ва унга малакали тоифа такдим килиш-дир.

Лицензиялаш ва аттестация мута-хассисларнинг касбий тайёргарлик да-ражасини кузатишнинг бир куриниши билан биргаликда, тиббий ходимлар-нинг тухтовсиз таълим тизимида асо- сий бугин хисобланади. Бу эса мутахас-сисларни ишнинг самарадорлиги ва сифа-тига шахсий жавобгарлик хиссини оши- риш билан биргаликда, кейинчалик мод-дий кизикишини оширади ва ахолиг а кур- сатилаётган даволаш ва профилактик ёрдамнинг яхшиланишига олиб келади.

Аттестация ва лицензиялаш. Лицензиялаш ва аттестациянинг асосий вазифаси, бу тиббиёт ходимларининг касбий тайёргарлик даражасини аниклаш, юкори мала-кали ва кобилиятли мутахассисларни топиш, уларни рационал танлаш, жой-жойига куйиш, фойдаланишни таъминлашдан иборатдир.

Аттестация комиссияси таркиби даво-профилактик, санитар- эпидемиологик ва фармацевти к, илмий текшириш, тиббий, врачлар малакасини ошириш институт- ларининг етакчи мутахассислари, Сог-ликни Саклаш Вазирлигининг бош мута-хассислари, хамда хукукшунослар ва беморлар вакилларидан иборат булади. Аттестацион комиссия таркибини Мар-каз рахбари такдим килади ва Узбе-кистон Республикаси Согликни Саклаш Вазирлиги томонидан тасдикланади. Комиссия таркибига хар йили 20 фоиз-гача узгартириш киритилади.

Мутахассислар лицензия олиши ва аттестациядан утиши учун комиссия-га куйидаги хужжатларни такдим килишлари керак: Марказ рахбари номига ариза; Таълим тугрисидаги тасдикланган хужжат нусхаси; Мехнат дафтарчаси тасдикланган нусхаси Охирги 5 йил давомида малакасини оширганлиги тугрисидаги хужжат; Охирги 5 йилда съездлар, симпозиумлар, илмий- амалий анжуман катнашганлиги тугрисида сертификатлар нусхаси;( удостоверение) Согликни саклаш муассаси ёки корхона биринчи рахбари томонидан тасдикланган охирги 3 йиллик фаолияти тугрисида хисобот; Якка фаолият курсатувчилар ва хусусий амалиёт билан шугулланувчи врачлар ва провизорлар хисоботи тасдикланмайди;

Мутахассислар лицензия олиши ва аттестациядан утиши учун комиссия-га куйидаги хужжатларни такдим килишлари керак: Врачлик ва фармацевтик фаолияти хукуки тугрисидаги лицензия нусхаси; Бизнинг мамлакатимизда врачлар ат- тестацияси 4 йилда 1 марта, хамширалар эса йилда 1 марта инспекцион комиссия томонидан утказилади. Бунда мутахассиснинг назарий даражаси (тест) ва зарур амалий куникмалари назорат килинад и