Праблемна-модульны падыход пры вывучэнні творчасці К. Крапівы. Тэма 2-х урокаў: К. Крапіва і Тэма 2-х урокаў: К. Крапіва і яго сатырычная камедыя Хто смяецца апошнім. Мэты і задачы: Шляхам вывучэння біяграфіі К. Крапівы вызначыць уплыў эпохі на творчасць аўтара. Усвядоміць месца і ролю вялікага сатырыка ў літаратуры і грамадстве. Навучыцца вырашэнню праблемных сітуацый шляхам падбору фактаў жыццяпісу і творчасці аўтара. Аналізуючы творчасць К. Крапівы, зразумець выраз: Сатырык сцвярджае, адмаўляючы. Засвоіць арсенал драматурга на аснове песы Хто смяецца апошнім. Сфармаваць у свядомасці вобраз станоўчага героя.

План навучальных модуляў Жыццёвыя вехі…Іх уплыў на творчасць. Жыццёвыя вехі…Іх уплыў на творчасць. Авалоданне драматургічным жанрам. Што дапамагло? Авалоданне драматургічным жанрам. Што дапамагло? Актуальнасць тэмы, таленавітая рэалізацыя ідэі – шлях да поспеху. Актуальнасць тэмы, таленавітая рэалізацыя ідэі – шлях да поспеху. Час напісання песы і яго прыкметы ў сюжеце. Час напісання песы і яго прыкметы ў сюжеце. Гарманічнае адзінства кампазіцыі і характарыстыка вобраза. Гарманічнае адзінства кампазіцыі і характарыстыка вобраза. Гарлахвацкі – галоўны герой? Развіццё канфлікту ў песе. Гарлахвацкі – галоўны герой? Развіццё канфлікту ў песе. Знешні канфлікт дапаўняецца ўнутраным. Знешні канфлікт дапаўняецца ўнутраным. З вераю ў справядлівасць – з Вераю! З вераю ў справядлівасць – з Вераю! Арсенал драматурга: дыялогі, маналогі, іронія, гратэск, сарказм, шарж, камічныя (трагікамічныя) сітуацыі. Арсенал драматурга: дыялогі, маналогі, іронія, гратэск, сарказм, шарж, камічныя (трагікамічныя) сітуацыі.

Ход урока І.Уступнае слова настаўніка: Дэвізам нашых сенняшніх заняткаў мы абралі словы самога Крапівы: Хацеў у жыцці сёе-тое паправіць… І.Уступнае слова настаўніка: Дэвізам нашых сенняшніх заняткаў мы абралі словы самога Крапівы: Хацеў у жыцці сёе-тое паправіць… Наша задача: (Зачытваюцца мэты і задачы ).Уся тэматыка вывучэння творчасці К. Крапівы прадстаўлена ў нас 8-ю блокамі.У вас ёсць індывідуальныя карты самападрыхтоўкі. Гл. дадатак. Наша задача: (Зачытваюцца мэты і задачы ).Уся тэматыка вывучэння творчасці К. Крапівы прадстаўлена ў нас 8-ю блокамі.У вас ёсць індывідуальныя карты самападрыхтоўкі. Гл. дадатак. Чаму творчасць кожнага пісьменніка разглядаецца ў сувязі з яго жыццём. Чаму творчасць кожнага пісьменніка разглядаецца ў сувязі з яго жыццём. Якім яно было ў нашага патрыярха? Як паўплывалі жыццёвыя калізіі на творчасць? Якім яно было ў нашага патрыярха? Як паўплывалі жыццёвыя калізіі на творчасць? (вучні згадваюць асобныя старонкі жыццяпісу). (вучні згадваюць асобныя старонкі жыццяпісу). Ад сатырычнага верша да байкі.Прыгадаем баечны жанр. – Як развіваецца ён у Крапівы? Назавём асаблівасці байкі К.Крапівы. Ад байкі да п есы. Ад сатырычнага верша да байкі.Прыгадаем баечны жанр. – Як развіваецца ён у Крапівы? Назавём асаблівасці байкі К.Крапівы. Ад байкі да п есы. Што дапамагло яму авалодаць новым жанрам драматургіі, у прыватнасці сатырычнай камедыі. Што дапамагло яму авалодаць новым жанрам драматургіі, у прыватнасці сатырычнай камедыі. (Запаўненне таблічкі: Агульнае паміж байкай і песай ) (Запаўненне таблічкі: Агульнае паміж байкай і песай ) Н/д. На адваротным баку. ЖанрПрызначэннеСтруктураСродкі, прыёмы Сатырычная камедыя СатыраВысмеяць, выкрыць, адмовіць Захаванне строгай кампазіцыі 1.БайкаСатыраВысмеяць, выкрыць, адмовіць Захаванне строгай кампазіцыі

Чым быў абумоўлены зварот пісьменніка да тэмы грамадска-палітычнай? – На якую тэму, наогул, песа? Ёсць канкрэтнае ўказанне на час. Чым быў абумоўлены зварот пісьменніка да тэмы грамадска-палітычнай? – На якую тэму, наогул, песа? Ёсць канкрэтнае ўказанне на час. Праблема: паказаць сродкамі сатыры жыцця, што перашкаджае ў жыцці. Можна пагадзіцца, што па песе – тагачасная рэчаіснасць палітызавана? Што на гэта ўказвае? (Тэкст) Праблема: паказаць сродкамі сатыры жыцця, што перашкаджае ў жыцці. Можна пагадзіцца, што па песе – тагачасная рэчаіснасць палітызавана? Што на гэта ўказвае? (Тэкст) Чым рызыкаваў вялікі драматург? Звярніце ўвагу на папярэднюю творчасць; ці была там канюнктура?(спроба падладзіцца абставінам, ствараць ва ўгоду, ва ўнісон з чарговай лініяй партыі ). Асобныя байкі,дзе прысутнічае палітызаваная мараль. Чым рызыкаваў вялікі драматург? Звярніце ўвагу на папярэднюю творчасць; ці была там канюнктура?(спроба падладзіцца абставінам, ствараць ва ўгоду, ва ўнісон з чарговай лініяй партыі ). Асобныя байкі,дзе прысутнічае палітызаваная мараль. Што сведчыць (факт біяграфіі) пра рызыку, пра тое, што песа дзёрская, смелая? Калі ўявіць замест інстытута ўсё грамадства, яго мадэль. Што сведчыць (факт біяграфіі) пра рызыку, пра тое, што песа дзёрская, смелая? Калі ўявіць замест інстытута ўсё грамадства, яго мадэль. (Падзеі к гг. Крапіва ў арміі на трэцяй вайне, накіраваны на згубу, пасля ўзнагародаў ). (Падзеі к гг. Крапіва ў арміі на трэцяй вайне, накіраваны на згубу, пасля ўзнагародаў ). Як можна адказаць на пытанне: Як можна адказаць на пытанне: Якім чынам у інстытуце геалогіі ствараецца атмасфера падазронасці, недаверу, запалоханасці, страху і гэтак далей. Якім чынам у інстытуце геалогіі ствараецца атмасфера падазронасці, недаверу, запалоханасці, страху і гэтак далей. Па-першае – асобнымі прадстаўнікамі, супрацоўнікамі… Па-першае – асобнымі прадстаўнікамі, супрацоўнікамі… Па-другое – тагачаснай атмасферай ў грамадстве. – Па чым гэта бачна, што існуе нейкая вонкавая сіла, ёсць дыктатура? (Відэаэпізод ) Па-другое – тагачаснай атмасферай ў грамадстве. – Па чым гэта бачна, што існуе нейкая вонкавая сіла, ёсць дыктатура? (Відэаэпізод ) Твор вучыць распазнаваць таталітарны рэжым ад сапраўды дэмакратычнага. Твор вучыць распазнаваць таталітарны рэжым ад сапраўды дэмакратычнага. 5.Нягледзячы на палітазаванасць, я адчуў, што вы чыталі з задавальненнем большасць, не толькі таму, што трэба. 5.Нягледзячы на палітазаванасць, я адчуў, што вы чыталі з задавальненнем большасць, не толькі таму, што трэба. ПРЫЧЫНЫ: па- майстэрску выпісаны сюжэт. ПРЫЧЫНЫ: па- майстэрску выпісаны сюжэт. 6.Вызначэнне структуных элементаў кампазіцыі па прапанаванай на дошцы схеме (гл. дадатак )ЭКСПАЗІЦЫЯ ЗАВЯЗКА КУЛЬМІНАЦЫЯ РАЗВЯЗКА КАНЦОЎКА /МАРАЛЬ/. 6.Вызначэнне структуных элементаў кампазіцыі па прапанаванай на дошцы схеме (гл. дадатак )ЭКСПАЗІЦЫЯ ЗАВЯЗКА КУЛЬМІНАЦЫЯ РАЗВЯЗКА КАНЦОЎКА /МАРАЛЬ/.

Элемент кампазіцыі ЭпізодПрыёмПрызначэнне каментар 1.ЭкспазіцыяРазмова ц. Каці і Нічыпара ДыялогРасстаўляюцца акцэнты на будучы канфлікт 1.ЗавязкаЛіст-напамін Гарлахвацкаму аб яго працоўнай дзейнасці МаналогЗлу пагражае небяспека і яно ліхаманкава дзейнічае 1.КульмінацыяСамавыкрыццё Гарлахвацкага падчас чытання даклада МаналогГарлахвацкі здымае ўсе маскі, самараскрыццё 1.РазвязкаПрыезд Веры, прамова Левановіча Палілог+МаналогПадводзіцца вынікі псеўдавучонасці дырэктара інстытута 1.Заканчэнне (мараль) Алегарычныя словы з прамовы Левановіча МаналогПра шкоднасць гарлахватчыны, прафілактыка зявы Кампазіцыя песы

Расстаноўка сіл дабра і зла. Даведваемся пра атмасферу ў інстытуце, першасная характарыстыка персанажаў. (Уявім, як гэта адбывалася сродкамі тэатра ) ІНСЦЭНІРОЎКА Цёця Каця – Нічыпар – Верачка. ЗАВЯЗКА – Зло пачынае дзейнічаць, бо яму цяжка, небяспека выкрыцця, сітуацыя, што падхлёствае зло выкручвацца, мімікраваць і г.д.Маналог – раскрывае сутнасць персанажа. Не трэба прыстасоўвацца. ІНСЦЭНІРОЎКА.2.Гарлахвацкі ў кабінеце.Сам-насам. (не забываць рабіць запісы ў сшыткі) КУЛЬМІНАЦЫЯ – Можа быць некалькі: дабро і зло ўраўнаважаныя і,больш таго,зло пераважвае, прымушае служыць нейтральныя сілы. Гарлахвацкі прымушае пісаць за яго дысертацыю Тулягу і заручаецца падтрымкай Чарнавуса. РОЛЯ: Гарлахватчына - працвітае ў атмасферы запалоханасці. РОЛЯ: Гарлахватчына - працвітае ў атмасферы запалоханасці. Гарлахвацкі- Туляга Відэа Трагікамічная сітуацыя РАЗВЯЗКА- інсцэніроўка - Доклад Гарлахвацкага. Але спачатку дадзім яму характарычстыку. Які ён? Пацвердзім эпізодамі: (называецца шэраг эпізодаў) Уласціва: цынізм, нахабства, двурушнасць, невуцтва, кар ерызм, хамелеонства, падабцаснік. Як дасягае сваіх мэт? (Шантаж, паклёп,траскучыя фразы і г.д.) Роля жонкі Нюры (гультай, распуснік). Канфлікт знешні – сацыяльна значымы. Чаму? Як Чарнавус, напрыклад, успрымае ўсё вакол – як пагрозу для справы агульнай! Зёлкін

падхалім, невук, чалавек без годнасці мужчыны, плаціць за месца ў інстытуце. Унутраны канфлікт звязаны з Тулягам. Гэты важны вобраз. Чаму? Аўтабіяграфічна, мабыць? (Згадваюцца старонкі біяграфіі, калі аўтар ішоў на кампраміс). У чым? Як Туляга падымаецца з каленаў? Станоўчыя персанажы. Хто з іх вам сімпатычны? Чаму? Ідэал. Ці ёсць ён? Гэта пуцяводная зорка. Станоўчае складаней. Адмоўнае на паверхі. Калі яно (станоўчае) намі ўспрымаецца, захоўваецца? – Калі яго не хапае? Зёлкін Выснова: пасіўнасць абарочваецца злом! Вера – яе ўчынак - гэта паўсядзённая норма ці подзвіг? Крытэрый подзвігу – рызыка. - Якія вобразы нясуць нагрузку ў сцвярджэнні маралі? ДАМАШНЯЕ ЗАДАННЕ:Напісанне сачыненняў па наступных тэмах (на выбар) 1.Мае разважанні над жыццёвым і творчым шляхам К.Крапівы. 2.Ідэальны герой у песе Хто смяецца апошнім. 3.Як пазбегнуць гарлахватчыны? 4.Агіднасць Зёлкіна ў песе К.Крапівы Хто смяецца апошнім. 5.З вераю ў дабро – разам з Вераю. 6.Мае назіранні за мовай твораў К.Крапівы. Каментар адзнак Чарнавус – сумленны вучоны, грамадзянін, інтэлігент, ёсць доказы. А ці варты ён дырэктарскага крэсла?