ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý Ø³ùáõñ ½³ñ·³óÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ г۳ëï³ÝáõÙ. ³é³çÁÝóóÁ ¨ ËݹÇñÝ»ñÁ ²ñï»Ù ʳñ³½Û³Ý Íñ³·ñÇ ÷áñÓ³·»ï ز¼Ì/¶¾ü §ÎÉÇÙ³ÛÇ ÷á÷áËáõÃÛ³Ý Ù³ëÇÝ Ø²Î-Ç ßñç³Ý³Ï³ÛÇÝ ÏáÝí»ÝódzÛÇ Ý»ñùá г۳ëï³ÝÇ »ñÏñáñ¹ ³½·³ÛÇÝ ½»ÏáõÛóÇ å³ïñ³ëïÙ³Ý Ñ³Ù³ñ Ýå³ëï³íáñ å³ÛÙ³ÝÝ»ñÇ ëï»ÕÍáõÙ¦ Íñ³·Çñ ù. ºñ¨³Ý 15 ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 2009Ã. ¸»åÇ Îáå»Ýѳ·»Ý. г۳ëï³ÝÁ ÎÉÇÙ³ÛÇ öá÷áËáõÃÛ³Ý ÎáÝí»ÝódzÛÇ ÎáÕÙ»ñÇ 15-ñ¹ гٳ·áõÙ³ñÇ Ü³Ë³ß»ÙÇÝ
ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÁ % 37 ½³ñ·³ó³Í »ñÏñÝ»ñÇ ¨ ºíñáѳٳÛÝùÇ Ñ³Ù³ñ Éñ³óáõóÇã å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñ, áñå»ë½Ç ç»ñÙáó³ÛÇÝ ·³½»ñÇ (æ¶) Çñ»Ýó ÁݹѳÝáõñ ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÁ ÃÃ. ÁÝÏ³Í Å³Ù³Ý³Ï³-ѳïí³ÍáõÙ (å³ñï³íáñáõÃÛáõÝ»ñÇ Ï³ï³ñÙ³Ý ³é³çÇÝ Å³Ù³Ý³Ï³-ѳïí³Í) 1990Ã. ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ Ñ³Ù»Ù³ïáõÃÛ³Ùµ Ïñ׳ï»Ý ³éÝí³½Ý 5,2%-áí: ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÝ ÁݹáõÝí»É ¿ ÎÇáïáÛáõÙ (Ö³åáÝdz)1997Ã. ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 11-ÇÝ ¨ áõÅÇ Ù»ç ¿ Ùï»É 2005Ã. ÷»ïñí³ñÇ 16-ÇÝ: 184 ²é ³Ûëûñ ²ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÁ í³í»ñ³óñ»É »Ý ÎáÝí»ÝódzÛÇ ÏáÕ٠ѳݹÇë³óáÕ 184 »ñÏñÝ»ñ:
سëݳÏóáõÃÛáõÝ ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÁ
æ»ñÙáó³ÛÇÝ (ÎÇáïáÛÇ) ·³½»ñÁ և ¹ñ³Ýó ·Éáµ³É ï³ù³óÙ³Ý Ý»ñáõÅÁ æ»ñÙáó³ÛÇÝ ·³½¶îÜ ²Í˳ÍÝÇ »ñÏûùëǹCO 2 1 ػóÝCH 4 21 ²½áïÇ »ÝÃûùëǹN2ON2O310 Ðǹñáýïáñ³Í˳ÍÇÝ»ñHFCs ä»ñýïáñ³Í˳ÍÇÝ»ñPFCs ÌÍÙµÇ Ñ»ùë³ýïáñǹSF
æ¶ ³ñï³Ý»ïÙ³Ý (Ýí³½»óÙ³Ý) ÑÇÙÝ³Ï³Ý µÝ³·³í³éÝ»ñÁ ¾Ý»ñ·»ïÇϳ ²ñ¹Ûáõݳµ»ñ³Ï³Ý åñáó»ëÝ»ñ ¶ÛáõÕ³ïÝ- ï»ëáõÃÛáõÝ Â³÷áÝÝ»ñÇ Ï³é³í³ñáõÙ îñ³Ýëåáñï üáõ·ÇïÇí ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñ í³é»ÉÇùÝ»ñÇó ì³é»ÉÇùÇ ³ÛñáõÙ ÈáõÍÇãÝ»ñÇ û·ï³·áñÍáõÙ
β ÖÏáõÝáõÃÛ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÝ»ñÁ гٳï»Õ Çñ³Ï³Ý³óáõÙ ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý Ðá¹í³Í 6, ëÏë³Í 2008Ã. ¼³ñ·³ó³Í ³ñ¹Ûáõݳµ»ñ³Ï³Ý »ñÏñÝ»ñÇ ÙÇç¨ ¼³ñ·³ó³Í ¨ ½³ñ·³óáÕ »ñÏñÝ»ñÇ ÙÇç¨ ¨ ÙdzÏáÕÙ³ÝÇ ²ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ ³é¨ïáõñ ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý Ðá¹í³Í 17 ¼³ñ·³ó³Í ³ñ¹Ûáõݳµ»ñ³Ï³Ý »ñÏñÝ»ñÇ ÙÇç¨ Àëï ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ Ø³ùáõñ ½³ñ·³óÙ³Ý Ù»Ë³Ýǽ٠ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý Ðá¹í³Í 12, ëÏë³Í 2000Ã. Àëï Íñ³·ñÇ
سùáõñ ½³ñ·³óÙ³Ý Ù»Ë³Ýǽ٠سùáõñ ½³ñ·³óÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÁ (ؼØ) Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ ¿ ï³ÉÇë гí»Éí³Í I ÎáÕÙ»ñÇÝ (½³ñ·³ó³Í »ñÏñÝ»ñÇÝ) Çñ³Ï³Ý³óÝ»É æ¶ ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ Ïñ׳ïÙ³ÝÝ áõÕÕí³Í ݳ˳·Í»ñ гí»Éí³Í I ãÁݹ·ñÏí³Í (½³ñ·³óáÕ) »ñÏñÝ»ñáõÙ: Ø¼Ø ÙÇ³Ï Ù»Ë³ÝǽÙÝ ¿, áñÇ ÙÇçáóáí ½³ñ·³óáÕ »ñÏñÝ»ñÁ ϳñáÕ »Ý Ù³ëݳÏó»É ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³ÝÁ: ؼØ-Ç Ýå³ï³ÏÝ ¿` ½³ñ·³óáÕ Üå³ëï»É ½³ñ·³óáÕ »ñÏñÝ»ñÇ Ï³ÛáõÝ ½³ñ·³óÙ³ÝÁ: ú·Ý»É ½³ñ·³ó³Í »ñÏñÝ»ñÇÝ Ï³ï³ñ»Éáõ ²ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý 3-ñ¹ Ñá¹í³Íáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ ÏñÖ³ïÙ³Ý Çñ»Ýóå³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ͳËë³ñ¹Ûáõݳí»ï »Õ³Ý³Ïáí: ú·Ý»É ½³ñ·³ó³Í »ñÏñÝ»ñÇÝ Ï³ï³ñ»Éáõ ²ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý 3-ñ¹ Ñá¹í³Íáí ë³ÑÙ³Ýí³Í ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ ÏñÖ³ïÙ³Ý Çñ»Ýó å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ͳËë³ñ¹Ûáõݳí»ï »Õ³Ý³Ïáí: ²ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ ë»ñïÇýÇϳóí³Í Ïñ׳ïáõ٠ؼØ-Ç ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ ëï³óí³Í Ïñ׳ïáõÙÝ»ñÇ ÙdzíáñÁ ÏáãíáõÙ ¿ ²ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ ë»ñïÇýÇϳóí³Í Ïñ׳ïáõÙ (Certified Emission Reduction) ¨ ѳٳñÅ»ù ¿ 1ï CO 2 :
سùáõñ ½³ñ·³óÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÇ (ؼØ) ·áñÍ»Éáõ ëϽµáõÝùÁ ܳ˳·ÍÇ Ù³ëݳÏÇóÝ»ñÁ (ݳ˳·ÍÇ ë»÷³Ï³Ý³ï»ñÁ ¨ Ý»ñ¹ñáÕÁ) Çñ³Ï³Ý³óÝáõÙ »Ý Ø¼Ø Ý³Ë³·ÇÍ Ü³Ë³·ÍÇ Çñ³Ï³Ý³óÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ ëï³óíáõÙ »Ý ²ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ ë»ñïÇýÇϳóí³Í ÏñÖ³ïáõÙÝ»ñ (²êÎ-»ñ) ²êÎ-Ý»ñÁ ÷á˳ÝóíáõÙ »Ý Ý»ñ¹ñáÕ »ñÏñÇÝ` ÎÇáïáÛÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ Çñ å³ñï³íáñáõÃÛáõÝÝ»ñÁ ϳï³ñ»Éáõ ѳٳñ ÎñÖ³ïÙ³Ý Ý³Ë³·ÇÍ ÀݹáõÝáÕ ÏáÕÙ Ò»éù µ»ñáÕ ÏáÕÙ ÀݹáõÝáÕ ÏáÕÙ ²ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñ ÙÇÝã¨ Ø¼Ø Ý³Ë³·ÍÇ Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ ²ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñ Ø¼Ø Ý³Ë³·ÍÇó Ñ»ïá ÎÇáïáÛÇ µÛáõç» Ü»ñ¹ñáÕ ÏáÕÙ ²êÎ-Ý»ñ
ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý Çñ³Ï³Ý³óáõÙÁ г۳ëï³Ýáõ٠г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝÁ ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛáõÝÁ í³í»ñ³óñ»É ¿ 2002Ã. ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 26-ÇÝ, ¹³éݳÉáí ²ñӳݳ·ñáõÃÛ³ÝÁ Ùdzó³Í 108-ñ¹ ÎáÕÙ »ñÏÇñÁ: ÐРϳé³í³ñáõÃÛ³Ý 2006Ã. ÑáõÉÇëÇ 13-Ç ÃÇí 974-Ü áñáßٳٵ ÐÐ µÝ³å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝÁ ֳݳãí»É ¿ г۳ëï³ÝÇ Ð³Ýñ³å»ïáõÃÛáõÝáõ٠سùáõñ ½³ñ·³óÙ³Ý Ù»Ë³ÝǽÙÇ Èdz½áñí³Í ³½·³ÛÇÝ Ù³ñÙÇÝ (ȲØ), áñÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ·áñͳéáõÛÃÝ»ñÇó ¿ ÎÇáïáÛÇ ³ñӳݳ·ñáõÃÛ³Ý å³Ñ³ÝçÝ»ñÇÝ Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ Ñ³Ù³å³ï³ë˳ÝáõÃÛ³Ý Ñ³ëï³ïáõÙÁ, ÇÝãå»ë ݳ»í Ø¼Ø ÙÇç³½·³ÛÇÝ ·áñÍÁÝóóáõÙ ³å³Ñáí»Éáõ г۳ëï³ÝÇ ³ñ¹Ûáõݳí»ï Ù³ëݳÏóáõÃÛáõÝÁ: 2008Ã. ¹»Ïï»Ùµ»ñÇ 25-ÇÝ ÐÐ µÝ³å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñÇ ÃÇí 474-Ü Ññ³Ù³Ýáí ѳëï³ïí»É ¿ Ø¼Ø ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ Çñ³Ï³Ý³óíáÕ Ý³Ë³·Í»ñÇ Ý»ñϳ۳óÙ³Ý Ï³ñ·Á:
Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ Ñ³ëï³ïÙ³Ý ëË»Ù³Ý Ð³Û³ëï³ÝáõÙ ÐÐ µÝ³å³Ñå³ÝáõÃÛ³Ý Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝ (ȲØ) ÐÐ ¿ÏáÝáÙÇϳÛÇ Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝ ÐÐ ³ß˳ï³ÝùÇ ¨ ëáóÇ³É³Ï³Ý Ñ³ñó»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛáõÝ È²Ø-Ç ù³ñïáõÕ³ñáõÃÛáõÝ î»ËÝÇÏ³Ï³Ý ËáõÙµ (÷áñÓ³·»ïÝ»ñ) ܳ˳·ÍÇ ·Ý³Ñ³ïáõÙ ²½¹»óáõÃÛáõÝ ÞØ íñ³ (Þز¶) гٳå³ï³ë˳ÝáõÃÛáõÝ ÝáñÙ»ñÇÝ ¨ ³ÛÉÝ Þ³Ñ³·ñ·éí³Í ÏáÕÙ»ñ ܳ˳ñ³ñáõÃÛáõÝÝ»ñ ¶áñͳϳÉáõÃÛáõÝÝ»ñ ¨ ѳëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñ î»Õ³Ï³Ý ÇÝùݳϳé³-í³ñÙ³Ý Ù³ñÙÇÝÝ»ñ àÎÎ-Ý»ñ ¨ äà²Î-Ý»ñ سëݳíáñ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝ- Ý»ñ ¨ ³ÛÉÝ Ø¼Ø Ý³Ë³·ÍÇ ë»÷³Ï³Ý³ï»ñ / Ùß³ÏáÕ Ø³ëݳíáñ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝ ä»ï³Ï³Ý ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝ àÎÎ ¨ ³ÛÉÝ Ü»ñ¹ñáÕ / ²êÎ-»ñÇ ·Ýáñ¹ ²Í˳ÍݳÛÇÝ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÝ»ñ ØüРϳ٠µ³ÝÏ»ñ ä»ï³Ï³Ý ϳ٠ٳëݳíáñ ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÛáõÝÝ»ñ ¨ ÁÝÏ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñ Ø¼Ø Ý³Ë³·ÍÇ Ù³ëݳÏÇóÝ»ñ ²é³ç³ñÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ݳ˳·ÍÇ í»ñ³µ»ñÛ³Éàñáßáõ٠ݳ˳·ÍÇ í»ñ³µ»ñÛ³É àñáßáõ٠ݳ˳·ÍÇ í»ñ³µ»ñÛ³É. ѳëï³ïáõÙ / Ù»ñÅáõ٠ܳ˳·ÍÇ Ý»ñϳ۳óáõÙ (PIN / PDD) ÊáñÑñ¹³ïíáõÃÛáõÝ
Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ Ï³ñ·³ídzÏÁ г۳ëï³ÝáõÙ Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ Ï³ñ·³íÇ׳ÏÁ г۳ëï³Ýáõ٠γñ·³íÇ׳Ï* ܳ˳·Á- Í»ñÇ ÃÇíÁ Ø¼Ø ¶áñͳ¹Çñ ËáñÑñ¹Ç ÏáÕÙÇó ·ñ³Ýóí³Í (CDM Executive Board) 5 г۳ëï³ÝáõÙ Ø¼Ø È²Ø-Ç ÏáÕÙÇó ѳëï³ïí³Í4 Øß³Ïí»É ¿ Ø¼Ø Ü³Ë³·Í³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃáõÕÃ4 Øß³Ïí»É ¿ Ø¼Ø Ü³Ë³·Í³ÛÇÝ ·³Õ³÷³ñÇ Ýϳñ³·ñáõÃÛáõÝ2 *) 2009Ã. ÑáÏï»Ùµ»ñÇ 1-Ç ¹ñáõÃÛ³Ùµ
ܳ˳·ÍÇ ïÇåÁ / ï»ËÝáÉá·Ç³Ý ܳ˳·Í»ñÇ ÃÇíÁ æ¶ ³ñï³Ý»ïáõÙÝ»ñÇ Ïñ׳ïáõÙÁ, ïCO2Ñ/ï³ñÇ ²Õµ³í³Ûñ³ÛÇÝ ·³½Ç áñëáõÙ ¨ ³ÛñáõÙ (Üáõµ³ñ³ß»ÝÇ ³Õµ³í³Ûñ) ÂéãݳյÇó Ï»Ýë³·³½Ç ëï³óáõÙ ¨ ¿É»Ïïñ³Ï³Ý áõ ç»ñÙ³ÛÇÝ ¿Ý»ñ·Ç³ÛÇ ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ (Èáõë³Ï»ñï ¨ ²ñ³ùë) öáùñ Ñǹñá¿Ý»ñ·»ïÇϳ (ºÕ»·Çë, ²ñ·ÇãÇ, æñ³Óáñ, гÝù³í³Ý-1, ºÕí³ñ¹- 2, ¾Ý»ñ·³Ïáñ, ê³ñ³í³Ý ¨ лñ-лñ, ¶»Õ³ñáï ¨ γëϳ¹ Îñ»¹Çï) ò»Ù»ÝïÇ ³ñï³¹ñáõÃÛ³Ý ï»ËÝáÉá·Ç³Ï³Ý ·áñÍÁÝóóÇ ³ñ¹Ç³Ï³Ý³óáõÙ (ØÇϳ ò»Ù»Ýï) ²Ýï³é³å³ïáõÙ (ÐÐ ÈáéÇ Ù³ñ½) æ»éáõóÙ³Ý ¨ ï³ù çñ³Ù³ï³Ï³ñ³ñÙ³Ý í»ñ³Ï³Ý·ÝáõÙ (²í³Ý óճٳë) Àݹ³Ù»ÝÁ Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÁ г۳ëï³ÝáõÙ
öáùñ оÎ-»ñÇ Ï³éáõóÙ³Ý ¨ ߳ѳ·áñÍÙ³Ý Ø¼Ø Ý³Í³·Í»ñ ѳ۳ëï³ÝáõÙ Nܳ˳·ÇÍ ¸ñí³Íù³ÛÇÝ Ñ½áñáõÃÛáõÝ Øìï î³ñ»Ï³Ý ³ñï³¹ñáõÃÛáõÝ ÙÉÝ ÏìïÅ/ï³ñÇ 1 ºÕ»·Çë öоΠ²ñ·ÇãÇ öоΠæñ³Óáñ öоΠºÕí³ñ¹ - 2 öоΠгÝù³í³Ý - 1 öоΠ¾Ý»ñ·³Ïáñ öоΠ(ѳٳÏóí³Í) ê³ñ³í³Ý ¨ лñ лñ оÎ-»ñ ¶»Õ³ñáï öоΠγëϳ¹ Îñ»¹Çï öоÎ-»ñ Àܸ²ØºÜÀ
ÊݹÇñÝ»ñ ´³ó³Ï³ÛáõÙ ¿ Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ µÝ³å³Ñå³Ý³Ï³Ý ¨ »ñÏñÇ Î¼ ³ç³ÏóÙ³Ý ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý ã³÷³ÝÇßÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ï³ñ· Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ ·Ý³Ñ³ïÙ³Ý ·áñÍáÕ ÁÝóó³Ï³ñ·Á í»ñ³Ý³ÛÙ³Ý Ï³ñÇù áõÝÇ ´³ó³Ï³ÛáõÙ ¿ ѳëï³ïí³Í ¨ ·áñÍáÕ Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ ÙáÝÇïáñÇÝ·Ç Ï³ñ·Á Æñ³Ï³Ý³óíáÕ Ø¼Ø Ý³Ë³·Í»ñÇ Ù»Í³Ù³ëÝáõÃÛáõÝÁ ãÇ Ýå³ëïáõÙ Ýáñ ï»ËÝáÉá·Ç³Ý»ñÇ ÷á˳ÝóÙ³ÝÁ
ÞÜàðвβÈàôÂÚàôÜ ÎÉÇÙ³ÛÇ ÷á÷áËáõÃÛ³Ý ï»Õ»Ï³ïí³Ï³Ý Ï»ÝïñáÝ