Тема: Вулканнар, кайнар чишмәләр, гейзерлар

Вулканнар Нәрсә соң ул вулканнар? Нәрсә соң ул вулканнар? Магма учагы нәрсә ул? Магма учагы нәрсә ул? Сез рәсемдә нәрсә күрәсез? Аның температурасы күпме, ничек уйлыйсыз? Сез рәсемдә нәрсә күрәсез? Аның температурасы күпме, ничек уйлыйсыз?

Вулканның төзелеше

Вулканнар Ата торган яки хәрәкәттәге Везувий (Италия) Кракатау (Индонезия) Ключи Сопкасы (Россия) Килауэа (Гавай) Мауна – Лоа Сүнгән вулканнар Килиманджаро, Кения (Африка) Мауна-Кеа (Гавай) Йокыга талган вулканнар

Камчатка вулканнары. Ключи Сопкасы вулканы.

Ключи Сопкасы вулканының ату вакыты. Камчатка.

Хәрәкәттәге Кече Семячик вулканы кратерындагы күл. Камчатка. Геология фәнендә кратер – вулкан түбәсендәге чокыр сыман яки бүрәнкә сыман тирәнлек. Аның диаметры берничә метрдан алып берничә километрга кадәр.

Везувий вулканы. Помпеи (Pompei), Көньяк Италиядәге 23мең кешелек шәһәр. Ул Везувий вулканы итәгендә урнашкан. Халкы туристларга хезмәт күрсәтеп көн итә. Геофизик обсерваториясе бар.

Хәзерге Помпеи тирәсендә, вулкан атканда күмелеп калган борынгы антик Помпеи шәһәренең хәрәбәләре күренә елда казу эшләреннән соң антик шәһәрнең бер өлеше ачыла: анда б.э.к. 5-4 гг. эшләнгән шәһәр диварлары, храмнары, театр, базар, торак йортлар һәм мозаика белән эшләнгән виллаларны (байлар йортлары) күрергә мөмкин.

Пацифик плитасы Вулканик утрауларның зур өлеше Пацифик плитасын биләп торучы утлы боҗрага туры килә. Аңа бу исемне җимергеч җир тетрәүләре һәм бик еш атучы вулканнары булганга биргәннәр Вулканик утрауларның зур өлеше Пацифик плитасын биләп торучы утлы боҗрага туры килә. Аңа бу исемне җимергеч җир тетрәүләре һәм бик еш атучы вулканнары булганга биргәннәр

Географик карта. Җир шарында вулканнарның урнашуы

Хәрәкәттәге Фудзияма вулканы. Япония.

Океан асты вулканнары

Килиманджаро вулканы.

Россия дәүләтенең иң биек урыны - Эльбрус тавы

ГЕЙЗЕРЛАР ГЕЙЗЕР (исл. geysir, от geysa хлынуть), Периодик рәвештә кайнар су фонтанын һәм парларын метр биеклеккә атып торучы чыганак ул. Гейзер – вулканизмның соңгы стадиясе күренеше. Алар Исландиядә, АКШта, Яңа Зеландиядә, Россия Федерациясендә (Камчаткада) киң танылган.

Тауларда гейзер. Камчатка. Кайнар су ташкыны. Гейзерлар үзәне.

Практик эш: Вулкан исеме Кайсы материкта урнашкан? Абсолют биеклеге Хәрәкәттәге яки сүнгән Ключи Сопкасы ??? Везувий??? Эльбрус ??? Килиманджаро ???

Вулкан – ул янартау. Пацифик плитасы җимергеч җир тетрәүләре һәм бик еш атучы вулканнары булган океан асты плитасы - - периодик рәвештә кайнар су фонтанын кайчакта 100 м биеклеккә һәм парларын метр биеклеккә атып торучы чыганак ул.

Кинәт кенә туа ул тауларда, Дәһшәтле вә явыз да Авызыннан чыга утлы май барысын юк итә ул юлында!

Өй эше: Атлас карталарына карап текстта бирелгән вулканнарны контур картасына (к/к) (16 бит) төшер. § 19 укырга.