په ستانی هه وا Atmospheric Pressure بریتی یه له كێشی ستوونی هه وا له سه ر یه كه یه كی رووبه ر

ئامێره كانی پێوانه كردنی په ستانی هه وا 1. بارۆمه تری جیوه یی Mercurial Barometer 2. بارۆگراف Barograph 3. بارۆمه تری ئه نرۆید Aneroid Barometer 4. ئه لتیمیتر Altimetere په یوه ندی نێوان په ستان و به رزی ده خاته روو و له فڕۆكه دا به كاردێت.

BarographBarometer

Altimeter

په ستانی هه وا له سه ر ئاستی رووی ده ریا بریتیه له ملیبار، بۆسه ، 760 ملیم هاوكێشه كانی گۆڕینی یه كه كانی په ستان : ملیبار = ملیم ÷ 0.75 ملیمه تر = ملیبار × 0.75 ملیبار = بۆسه × 33.86

دابه ش بوونی ستونیی په ستان په ستانی هه وا به به رزبوونه وه كه م ده بێته وه. له كیلۆمه تری یه كه م به به رز بوونه وه زۆر به خێرایی په ستان كه م ده كات، له كیلۆمه تری دووه م به هێواشتر كه م ده كات و تا دوایی به م شێوه یه. بۆ نمونه له به رزی دوو كیلۆمه تر په ستان بۆ 795 ملیبار داده به زێ، به ڵام له لو تكه ی ئه ڤه رێست كه نزیكه ی هه شت كیلۆمه تر به رزه په ستان بۆ 356 ملیبار داده به زێ. 99% ی په ستانی هه وا له 30 كیلۆمه تری یه كه می به رگه هه وا كۆبۆته وه.

ئه و هۆكارانه ی كارده كه نه سه ر په ستانی هه وا 1. گه رمی : په یوه ندی نێوان په ستانی هه وا و گه رمی په یوه ندیه كی پێچه وانه یه. 2. جوڵه ی هه ڵكشان و داكشانی هه وا : ئه و ناوچانه ی جوڵه ی هه وایان به ره و سه ره وه یه په ستانیان نزمه ، به ڵام ئه و ناوچانه ی هه واكه یان به ره و خواره په ستانیان به رزه. 3. به رزی له ئاستی رووی ده ریا : په یوه ندی نێوان به رز بوونه وه و په ستان پێچه وانه یه. 4. هه ڵمی ئاو : له به ر ئه وه ی كێشی هه ڵمی ئاو له هه وا سوكتره ، به زیاد بوونی په ستان داده به زێ.

هێڵه كانی په ستانی یه كسان Isobars هێڵی خه یاڵین له سه ر نه خشه ده كێشرێن بۆ به ستنه وه ی ناوچه په ستان یه كسانه كان. بایه خی زۆریان ده گه ڕێته وه بۆ به كارهێنانیان له شیكردنه وه ی دۆخی كه شی ناوچه جیاوازه كان و دواتریش بۆ پێشبینی په ستانی داهاتوو. له پێناو نواندنێكی دروستی ئه م هێڵانه نرخی په ستان بۆ ئاستی رووی ده ریا راست ده كرێ.

دابه شبوونی بیردۆزه یی په ستان 1. ناوچه ی په ستان نزمی كه مه ره یی ( گه رمایی ). 2. ناوچه ی په ستان به رزی نیمچه خولگه یی ( جوڵه یی ). 3. ناوچه ی په ستان نزمی نیمچه جه مسه ری ( جوڵه یی ). 4. ناوچه ی په ستان به رزی جه مسه ری ( گه رمایی ). پشتێنه كانی په ستان له نیوه ی باكور زیاتر ده جوڵێن؟ به هۆی ئه وه ی نیوه ی باشور زۆربه ی ئاوه جیاوازی كه مه له نێوان هاوین و زستان.

دابه ش بوونی تێكڕایی په ستانی ساڵانه Annual Pressure Distribution أ-له نیوه گۆی باكور 1. په ستان نزمی ئایسله ندی : چه قه كه ی ده كه وێته نزیك دورگه ی ئایسله ندا له باكوری زه ریای ئه تڵه سی. 2. په ستان نزمی ئالوشی : چه قی ئه م هه رێمه ده كه وێته نزیك دوورگه ی ئالوش له باكوری زه ریای هێمن. 3. ناوچه ی په ستان نزمی یه كسانی له سه ر نیمچه دوورگه ی هیندی : له سه ر نیمچه دوورگه ی هیندیه وه به ره و باشووری دوورگه ی عه ره بی و رۆژهه ڵاتی ئه فریقیا درێژ ده بێته وه. 4. په ستان نزمی یه كسانی دوورگه كانی ئه نده نوسیا. هه روه ها له باكور دوو ناوچه ی په ستان به رزی هه میشه یی هه یه : 1. په ستان به رزی به رمۆده : ده كه وێته به شی خولگه یی له به شی باكوری زه ریای ئه تڵه سی. 2. په ستان به رزی ئازوری : ده كه وێته به شی خولگه یی له باكوری زه ریای هێمن.

ب - له نیوه ی باشووری زه وی : 1. په ستان به رزی نیمچه خولگه یی له ننێوان ئوسترالیا و ئه فریقیا له زه ریای هیندی. 2. په ستان به رزی نیمچه خولگه یی له نێوان ئه فریقیا و ئه مریكای باشوور له به شی باشووری زه ریای ئه تڵه سی. 3. په ستان به رزی نیمچه خولگه یی له نزیك كه ناری رۆژاوای ئه مه ریكای باشوور له سه ر زه ریای هێمن. 4. ناوچه ی په ستان به رزی جه مسه ری له سه ر كیشوه ری جه مسه ری باشوور. له باشووری زه وی ته نها یه ك ناوچه ی په ستان نزمی هه میشه یی هه یه. ئه م ناوچه یه ده كه وێته نێوان كیشوه ری جه مسه ری باشوور و ئه وپه ڕی وشكانی باشوور.