АНАМАСТЫЧНАЯ МЕТАФАРА Ў СВЯТЛЕ ТЭОРЫІ ПРЭЦЭДЭНТНАСЦІ Магістэрская дысертацыя Аўтар: Кажарновіч Марына Пятроўна Кіраўнік: Паўлоўская Наталля Юреўна
Змест Мэта і задачы Абект і прадмет даследавання Актуальнасць даследавання Асноўныя дэфініцыі Тэорыі метафары Механізм канструявання анамастычнай метафарыМеханізм канструявання анамастычнай метафары Адметнасці анамастычнай метафары як прэцэдэнтнага феноменаАдметнасці анамастычнай метафары як прэцэдэнтнага феномена Класіфікацыя анамастычных метафар Ступень ужывальнасці функцыянальных разнавіднасцей анамастычнай метафарыСтупень ужывальнасці функцыянальных разнавіднасцей анамастычнай метафары Высновы Навуковая навізна даследавання
Абект і прадмет даследавання Абект даследавання: анамастычная метафара як прэцэдэнтны феномен Прадмет: структурна-семантычныя і функцыянальныя асаблівасці анамастычнай метафары
Мэта і задачы Мэта: вывучэнне анамастычнай метафары як нацыянальна- і ўніверсальна-культурнага кампанента камунікацыі Задачы: 1) вызначыць статус анамастычнай метафары як абекта даследавання ў сучасным мовазнаўстве 2) акрэсліць структурна-семантычныя асаблівасці анамастычнай анамастычнай метафары 3) ахарактарызаваць анамастычную метафару як прэцэдэнтны феномен 4) разгледзіць антрапанімічную метафару ў межах нацыянальна- культурнага дыскурса 5) вызначыць асноўныя падыходы да класіфікацыі анамастычнай як адметнай моўнай зявы і прэцэдэнтнага феномена
Актуальнасць даследавання Вызначаецца кантэкстам сучаснай антропацэнтрычнай навуковай парадыгмы, згодна з якой па дадзеных моўных даследаванняў можна рэканструяваць асаблівасці ментальнай дзейнасці чалавека, яе сацыякультурную матываванасць Абумоўлена прэзентацыяй і выкарыстаннем у ходзе даследавання найноўшых методык метафарычнага аналізу
Асноўныя дэфініцыі Анамастычная метафара Рэлят / Рэферэнт Нацыянальны дыскурс Канатацыя Моўная карціна свету Прэцэдэнтны феномен
Тэорыі метафары Канцэпцыя падабенстваў Мілер Дж. Тэорыя эліптычнага параўнання Касірэр Э. Кагнітыўны напрамак Кіклевіч К., Мак-Кормак Э. Інтэракцыянісцкая тэорыя Блэк М., Рыкёр П. Лагічны напрамак Аруцюнава Н., Уфімцава А. Тэорыя метафарычнага пераносу Бірвіш М., Чаркасава К. Традыцыйны напрамак Кюглер Т., Гудкоў Д.
Механізм канструявання анамастычнай метафары (паводле канцэцыі падабентстваў Дж. Мілера) Эмілія Плятэр – беларуская Жанна ДАрк жанчына - змагар Якасці рэлята Рэлят – сродак асэнсавання = = онім Рэферэнт – абект асэнсавання
Адметнасці анамастычнай метафары як прэцэдэнтнага феномена Надындывідуальны характар Адзінкавасць Пашыранасць ужывання Актуальнасць у кагнітыўным плане Узнаўляльнасць у камунікацыі Устойлівасць Прататыпнасць
Класіфікацыя анамастычных метафар Падыходы да класіфікацыі анамастычных метафар На аснове функцыянальнай тыпалогіі онімаў-рэлятаў На аснове ступені распаўсюджанасці оніма-рэлята На аснове характару інфармацыі, што зафіксавана за онімам-рэлятам На аснове структурных, функцыянальных і семантычных уласцівасцей метафары як моўнай зявы
Ступень ужывальнасці функцыянальных разнавіднасцей анамастычнай метафары
ВЫСНОВЫ Анамастычная метафара – гэта адметная моўная адзінка, існаванне якой абумоўлена магчымасцю прэцэдэнтнага оніма ўжывацца ў метафарычнай намінацыі Структурна-семантычныя асаблівасці анамастычнай метафары абумоўлены механізмам яе ўтварэння, што заснаваны на асацыятыўнай сувязі паміж рэлятам і рэферэнтам Функцыю рэлята такой метафары выконвае прэцэдэнтны факт: прэцэдэнтнае імя, прэцэдэнтная сітуацыя, прэцэдэнтны тэкст Анамастычная метафара як прэцэдэнтны феномен валодае наступнымі ўласцівасцямі: надындывідуальны характар, адзінкавасць, пашыранасць ужывання ў пэўнай лінгва- культурнай супольнасці, актуальнасць у кагнітыўным плане, узнаўляльнасць у камунікацыі, устойлівасць
ВЫСНОВЫ Анамастычная метафара зяўляецца яскравым увасабленнем культурна-гістарычнага вопыту асобнага чалавека, нацыі і чалавецтва ў цэлым У аксіялагічным асэнсаванні рэчаіснасці выключную ролю адыгрываюць полісемічныя, сінанімічныя і антанімічныя магчымасці оніма пры другаснай намінацыі Анамастычная метафара – гэта сацыяльна, культурна і гістарычна абумоўленая лінгвістычная зява, якая зяўляецца адметным спосабам аксіялагічнага асэнсавання рэчаіснаці
Навуковая навізна даследавання Дадзенае даследаванне, прысвечанае вывучэнню анамастычных метафар у межах нацыянальна- культурнага дыскурсу, на сёняшні дзень зяўляецца першай працай такога кшталту ў беларускім мовазнаўстве Сфармуляваная тэорыя прэцэдэнтнасці анамастычнай метафары адкрывае шырокія магчымасці для аналізу моўнай карціны свету лінгва- культурнай супольнасці Практычная значнасць вынікаў даследавання заключаецца ў магчымасці іх выкарыстання пры вывучэнні сацыякультурнай арыентацыі як асобнага чалавека, так і чалавецтва ў цэлым