Мэта ўрока: знаёмства з Чырвонай кнігай і яе значэннем для аховы прыроды; свядомае засваенне зместу верша; спасціжэнне погляду аýтара на праблему аховы навакольнага асяроддзя; удасканаленне навыку выразнага чытання і аналізу паэтычнага твора; развіццё лагічнага мыслення, вуснай маналагічнай мовы; выхаванне беражлівых адносін да прыроды;
Пiмен Панчанка «Сармацкае кадзiла»
Сармацкае кадзiла Дэкаратыýная, лекавая i меданосная раслiна. Рэдкi вiд, колькасць якога хутка скарачаецца. Занесена ý спiс ахоýных раслiн Беларусi з 1964г.
Кадзiламеталiчная пасудзiна на ланцужку, у якой падчас наба- жэнства курыцца ладан або iншыя духмяныя рэчывы. Сарматыстаражытны народ Усход- няй Еýропы.
Чырвоная кнiгакнiга мiжнароднага саюза аховы прыроды i прыродных рэсурсаý. Яна змяшчае ý сабе кароткiя звесткi пра распаýсюджанне, колькасць i меры аховы рэдкiх вiдаý жывёл i раслiн. Чырвоная кнiга Беларусi была заснавана i выдадзена ý 1981г. Першае выданне(1981)80 вiдаý жывёл i 85 вiдаý раслiн. Другое выданне(1993)182 вiды жывёл i 214 вiдаý раслiн.
Сармацкае кадзiла Дэкаратыýная, лекавая i меданосная раслiна. Рэдкi вiд, колькасць якога хутка скарачаецца. Занесена ý спiс ахоýных раслiн Беларусi з 1964г.
Вобразна-выяýленчыя сродкi Эпiтэт Метафара Увасабленне мастацкае азначэнне, якое вобразна характарызуе зяву, прадмет, чалавека. перанясенне ýласцiвасцей з адной зявы на другую на аснове падабенства. перанос прыкмет цi ýласцiвасцей з жывых iстот на нежывыя.
Эпiтэты метафары Вобразна-выяýленчыя сродкi ý вершы Адспявалi трубы залатыя, Лета захлынулася ў расе. Кветкi ў лесе ёсць, Але не тыя: Да Чырвонай кнiгi збеглi ўсе. асiрацелая душа жылы лесу светлыя росы зялёная радня сцюдзёны водар жалезны прагрэс
Венерын чаравiчак Меч-трава Кураслеп лясны Познацвет Званок лiлеялiсты цыбуля мядзведжая
Венерын чаравiчак Меч-трава высокадэкаратыýная раслiна знаходзiцца пад пагрозай знiкнення занесена ý спiс ахоýных раслiн Беларусi з 1964г. выключна рэдкi вiд На Беларусi дакладна вядомае адзiнае месцазнаходжанне на тэрыторыi ландшафтнага за- казнiка «Блакiтныя азёры» (Мя- дзельскi раён)
Кураслеп лясны Познацвет Дэкаратыýныя раслiны Рэдкiя вiды, якiя трапляюцца ý невялiкай колькасцi на абмежаваных тэрыторыях Занесены ý Чырвоную кнiгу Беларусi з 1981 г.
Званок лiлеялiсты цыбуля мядзведжая, або чарамша Дэкаратыýная, лекавая i меданосная раслiна Знаходзiцца пад пагрозай знiкнення Дэкаратыýная, лекавая, меданосная i харчовая раслiна Колькасць хутка скарачае - цца
Венерын чаравiчак Меч-трава Кураслеп лясны Познацвет Званок лiлеялiсты цыбуля мядзведжая
Прычыны памяншэння і знікнення некаторых відаў раслін Асушэнне зямель, iх сельскагаспадарчае асваенне; Вытоптванне i бескантрольная нарыхтоýка раслiн; Збор як дэкаратыýнай i лекавай сыравiны; Гаспадарчая трансфармацыя зямель; Высечка лесу; Касьба, земляныя работы; Зрыванне квiтучых раслiн; Забруджванне вадаёмаý; Выпас жывёлы; Паяданне i вытоптванне дзiкiмi капытнымi жывёламi.
«Мы звыкла ýсiм гэтым (прыродным багаццем) карыстаемся. Часам нават забываем, што прырода не толькi для нас…Што беручы ý яе ýсё, чым яна так шчодра з намi дзелiцца, трэба думаць пра будучыню i абавязкова трэба пакiдаць у ёй месца i той жа рэчцы, i таму ж буслу, i той жа травiнцы, i таму ж мурашу.Пакiдаць iм усё,што iм трэба. …Беручы ý прыроды, мы абавязаны ахоýваць яе багаццi i павялiчваць iх». Янка Сiпакоý
Дамашняе заданне (на выбар) в ыразнае чытанне верша і адказы на пытанні(ст ) Творчыя заданнí распрацаваць прапановы па зберажэнні раслін, занесеных у Чырвоную кнігу.