Сагынычлы язның сыерчыгы, Җырла син, җырла ярсып. Моңлы җырың жиңү шатлыгының Канаты булып барсын.
Глаголы изъявительного наклонения Хик ә я фигыль Хик ә я фигыль Ү тк ә н заман – прошедшее время Ү тк ә н заман – прошедшее время Х ә зерге заман -настоящее время Х ә зерге заман -настоящее время Кил ә ч ә к заман – будущее время Кил ә ч ә к заман – будущее время
К ө л ә ч кояш к ө л ә кил ә, к ө л ә мен ә. Карга кереп,кышны ң карын кимер ә. Ә кыш елый, елый агып: - Туным ж ә л, - ди. Җ ирг ә ятып яшен с ө рт ә, Суын агызып й ө ткер ә. (Г. Кутуй) (Г. Кутуй)
Д ә ресне ң темасы: Х ә зерге заман хик ә я фигыль ( глаголы изъявительного наклонения настоящего времени )
К ө л ә ч кояш к ө л ә кил ә, к ө л ә мен ә. Карга кереп,кышны ң карын кимер ә. Ә кыш елый, елый агып: - Туным ж ә л, - ди. Җ ирг ә ятып яшен с ө рт ә, Суын агызып й ө ткер ә. (Г. Кутуй) (Г. Кутуй)
Сораулары - Нишли? Нишләми?
Ясалышы : боерык фигыль тартыкка бетсә, -а, -ә кушымчаларын ала. Мәсәлән, көл – ә, кимер – ә, сөрт – ә, йөткер – ә боерык фигыль сузыкка бетсә, - ый, -и кушымчаларын ала. Мәсәлән, ел(а) +ый
К ө л ә ч кояш к ө л ә кил ә, к ө л ә мен ә. Карга кереп,кышны ң карын кимер ә. Ә кыш елый, елый агып: - Туным ж ә л, - ди. Җ ирг ә ятып яшен с ө рт ә, Суын агызып й ө ткер ә. (Г. Кутуй) (Г. Кутуй)
Эшне белдерг ә н фигыльл ә р: Эшне белдерг ә н фигыльл ә р: кимер ә, с ө рт ә. Х ә лне белдер ү че фигыльл ә р: Х ә лне белдер ү че фигыльл ә р: к ө л ә, елый, й ө ткер ә. Х ә р ә к ә тне белдер ү че фигыльл ә р: Х ә р ә к ә тне белдер ү че фигыльл ә р: кил ә.
М ә гън ә се – н ә рс ә не белдер ә ? Кеше с ө йл ә п торган вакытта булган яки булмаган эшне хик ә яли, х ә б ә р ит ә.
Модельләштерү: хәзерге заман хикәя фигыль сөйләп торган вакытта булган яки булмаган эшне хикәяли, хәбәр итә -ый, - и -а, -ә нишли? нишләми?
Кил ә се д ә ресне ң максаты: х ә зерге заман хик ә я фигыльне ң т ө рл ә нешен ө йр ә н ү (склонение глаголов изъявительного наклонения настоящего времени)