Та қ рыбы: Т ә уелділік ша қ ыратын д ә рілік затрат Ор-нда ғ ан:Бекотов Б. Тексерген:Есетова Қ Алматы

Жоспары: I.Кіріспе II.Негізгі б ө лім Д ә ріге т ә уелділік ша қ ыратын препарата Т ә уелділік ша қ ыратын препаратады ң ма ң ызы Морфин, промедол, кокаинге т ү сініктеме беру III. Қ орытынды IV.Пайдаланыл ғ ан ә дебиеттер

Кіріспе Д ә ріге организмні ң т ұ ра қ тылы ғ ы емдік қ асиеті, организме қ ауіпті, зиянды ә серлерге ә колетін, ү клен дозалардан бол ғ пппхонда ғ анна айтады. Ол д ә ріге т ұ ра қ тылы қ емс, организмні ң д ә ріге даралы қ сезімталды ғ сыны ң т ө мендеуінен дамы, сол себептен д ә ріге т ұ ра қ тылы қ негізінен ауру туындат қ ан микробтар ғ а (бактериялар ғ а) қ артисты айтылады. Бір рет қ абылдау ғ а ареал ғ ан д ә ріні ң санин м ө лшер деп атайды.Тек бір рет қ абылдау ғ а эссептелген м ө лшер ғ анна емс, сонымен бірге т ә уліктік м ө лшер ж ө нінде де хабар дар болу қ ажет.М ө лшерді граммен немсе грамм ү лесімен белгілейді. Д ә ріні ң бастап қ ы биологиялы қ ә серін тудыратын минималды қ м ө лшерді табалдыры қ немсе минималды қ ә сер этуші деп атайды. Бір қ атар затратды ң ә серіні ң ұ л ғ авы, оларды ң кумуляциялану қ абілетіне байланысты болады. Материалды қ кумуляция деп а ғ зада формокологиялы қ затратды ң жена қ талу т ү рін айтады.Кейбір затрат ғ а, оларды қ айталап енгізгенде д ә ріге т ә уелділік демиды.Ол д ә ріні қ абылдау ғ а денег ұ мтылысты же ң е алмауымен к ө рінеді, ә детей к өң іл – к ү йді же ғ арылату,хал – на ғ дайан на қ сарту, на ғ ымсыз қ ай ғ труды ж ә не сезінуді то қ тату ма қ сатында, сонымен бірге т ә уелділік ша қ ыратын д ә ріні беруді то қ тат қ пппхонда болады.

Д ә ріге т ә уелділік екіге б ө лінеді: Психикалы қ ; Физикалы қ ;

Психикалы қ т ә уелділік препаратады енгізуді то қ тат қ пппхонда тек эмоционалды қ найсызды қ туындайды.

Физикалы қ т ә уелділік: Тек психикалы қ б ұ зылыстар ғ анна емс, физикалы қ қ ызметтерді ң б ұ зылуымен сипаталлоды.

Т ә уелділік ша қ ыратын д ә рілік затратды ң ма ң ызы Морфин Морфин алкалоиды медициналы қ практика да бар-нша ко ң інен қ алданылады. Медициналы қ ма қ сайта ғ ы апиында морфинні ң м ө лшері 10% т ө мен болмауы корек. Морфин ОЖЖ тежегіш ә сер к ө рсетеді.Ал изохинолин қ атрасыны ң алколоидтар-на тегіс салаты б ұ лшы қ еттерге спазматикалы қ ә сер к ө рсетеді.

Морфинні ң ә сер эту механизмі Наркотикалы қ аннальгетиктер ж ү иколік насуша мембраннасына пре ж ә не постсинапсты қ мембранна де ң гейінде опиоидты рецепторлармен байланысып калий канналдар-н набылуына ә коледі. Наркотикалы қ аннальгетиктер сапа қ ша миды ң, орта ңғ ы миды ң т ө мендеткіш, тежегіш құ рылымдар-н к ү шейтеді. Субьективті эмоционалды қ абылдауды ң б ұ зылуы, ауру сезіміні ң ба ғ алануы ж ә не о ғ ан реакцияларды ң ө згеруі м ү мкін.

Морфинні ң негізгі фармакологиялы қ ә серлері: Ауру сезімін басады; Ұ й қ ы ша қ рады; Эйфория; Дене температура сын т ө медетеді, себебі гипоталамуса орналас қ ан жилу реттеу пппппппорталы ғ ын тежейді; Диурезге қ расы гормондар де ң гейін же ғ арлатады; Тсыныс пппппппорталы ғ ын тежейді; Ж ө телге қ расы ә сер етеді; К ө зді ң қ арабы ғ ын тарылтады; Құ су ша қ рады; Брадикардия ша қ рады; Жо ғ ары м ө лшерде гипотензивті ә сер к ө рсетеді; Морфин наркоз ғ а ареал ғ ан затратды ң, жергілікті анестезияны ң ұ ты қ тат қ ыш ә серін к ү шейтеді;

Морфинні ң қ алданылуы: Ауру сезімін басу ү шін; Операция ғ а дайанды қ козінде; Ж ө телді басу ү шін ж ә не ұ й қ ысызды қ та; Ө купеге операция унаса ғ аннан койін ж ө телде; Ө купе ісінуінде;

Морфинні ң наннама ә серлері: Ж ү рек айну, құ су, тсынысты ң тежелуі, миоз, іш қ ату, диурезді ң т ө мендеуі.

Промедол- унасанды аннальгетик пиперидин туындысы фармакологиялы қ ә серлері: Ауру сезімін басады; Ұ й қ ы ша қ рады,тсныштандыр ғ ыш; Эйфория; Дене температура сын т ө медетеді, себебі гипоталамуса орналас қ ан жилу реттеу пппппппорталы ғ ын тежейді; Гонадотропты гормондарды ң секреция сын тежеу; Тсыныс пппппппорталы ғ ын тежейді; Ж ө телге қ расы ә сер етеді; К ө зді ң қ арабы ғ ын тарылтады; Кезбе ж ү ико пппппппорталы ғ ын ынталандрады; Пролактин мен антидиурездік гормоны ң ө німін же ғ арлатады;

Шеткі ж ү икоге ә сері: Ас қ азан моторикасы мен ішекті ң пропульсивті жиырылусыны ң т ө мендеуі Ас қ азаны ң, ұ й қ ы безіні ң, ішекті ң секрецияссыны ң т ө мендеуі

Қ алданылуы: Жара қ ата; Операция ғ а дайанды қ козінде; Акушерлік практика да босануды ынталандыру ү шін; Ауру сезімін басу ү шін;

Ерекшелігі Ауруды басатын белсенділігі на ғ ынан ол морфине 2-4 эссе ком. Ә серіні ң ұ за қ ты ғ ы 3-4 са ғ ат.Ло қ су мен құ суды морфинге қ ара ғ пппхонда сирек ша қ рады.Тсыныс пппппппорталы ғ ы азыра қ тежеледі.Тегіс б ұ лшы қ етті м ү шелерді ң тоусын же ғ арлатады немсе т ө мендетеді.Ас қ азан желдар-нда на қ сы сі ң еді.

Кокаин Медициналы қ практика да бірінші анестетик болып Erythroxylon coca ө сімдігіні ң алкалоиды.Метилэкгони мен бензой қ ыш қ ылсыны ң к ү рделі эфиріні ң гидрохлориді болып табылады.

Фармакологиялы қ ә серлері К ө зді ң а қ қ абы қ тамырлар-н тарылтып, қ арабы қ ты ко ң ейтеді; К ө з іші қ ысымын т ө мендетеді; Ұ за қ қ алдан ғ пппхонда қ аса ң қ абы қ ты ң эпителийіні ң т ү леуін ж ә не отылуын ша қ рады; ОЖЖ-ін ынталандрады; Бас миы қ ыртыссыны ң қ ызмет на ғ дайан б ұ зады; Эйфория ша қ рады; Тснышсызды қ, психомоторлы қ қ озу демиды ж ә не шаршау, ашты қ сезіміні ң т ө мендеуі галлюцинация болуы м ү мкін; Сопа қ ша миды ң пппппппорталы қ тар-н ынталандрады, трусы болуы м ү мкін;

Кокаинмен улан ғ пппхонда: Тахикардия; Мидриаз; Ж ү рек айну, құ су, диарея; К ө ру, месту б ұ зылуы; А Қ же ғ арлайды; Қ арабы қ басында тары лады, седан со ң ко ң ейеді; Демікупе, тсынысты ң тежелуі; Тырысу пайда болады.

К ө мэк к ө рсэту шаралары: Кокаинмен жедел улан ғ пппхонда б ә рінен б ұ р-н оны енгізген жердин сі ң уін азайту қ ажет.Егер б ұ л ас қ опыту желдары бокса, ас қ азанды шаю ж ү ргізіледі.Адсорбциялаушы затратды, іш ж ү ргізгіш затратды та ғ атындайды.Кокаин шырышты қ абы ққ а пенсе оны натрий хлоридіні ң изотоникалы қ ерітіндісімен шаяды.Ауыр улан ғ ан на ғ найда қ осымша тсыныс, сонымен қ атар трахеотомамен унасанды тсыныс берегу дайан т ұ ру корек.

Кокаинге т ә н ерекшеліктер: Ұ за қ қ алдан ғ пппхонда т ә уелділік туады Қ абылдауды конеттен то қ тату психикалы қ к ү рделі на ғ дайлар ша қ рады Кокаинге бейімделу болмайды немсе аз д ә режете болады.

Қ орытынды: Д ә ріге т ә уелділік ша қ ыратын препарата енгізуін то қ татса, абстиненция демиды. Ұ й қ ысызды қ, тснышсызды қ, қ ор қ сныш, ү рей, м ұң аю бай қ аллоды.К ө птеген физиологиялы қ қ ызметтер б ұ зылады. Кейде коллапс демиды. Қ оз ғ алис ретсіздігі, агрессивтілік ж ә не бас қ а да к ө ріністер болуы м ү мкін

Пайдаланыл ғ ан ә дебиеттер: Негізгі: 1. Харкович Д.А. Фармакология. Жо ғ ары о қ у ор-ндар-на ареал ғ ан о қ улы қ.. Мемлекоттік тілдегі аудармасы. – Алматы, бет. 2. Маркова И.В., Неженцев М.В. Фармакология. С-Петербург С Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД» С Қ осымша: 1. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Он бесінші басылым. - М.: Новая волна, б Гудман Г., Гилман Г. Клиническая фармакология по Гудману и Гилману. 10-ші бас. аудармасы. М. «Практика» ж б. 3. Справочник врача общей практики. ЭКСМО – ПРЕСС, т – 926 б. (т.2). 4. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. Клиническая фармакология. – М.: Медицина, 2002, т.1-2. – 669 б. 5. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.: Медицина, – 740 б. 6. Бертрам Г. Катцунг. Базисная и клиническая фармакология (м. ғ.д., проф. Э.Э. Звартау аудармасы.) - Санкт-Петербург, б. 7. Кафедрада о қ латынь д ә рістер.