Cаңырауқұлақтар Саңырауқұлақтарға бір және көп жасушалы организмдердің үлкен топтары жатады оларға өсімдіктердегі, жануарлардағы сияқты қасиеттер тән. Саңырауқұлақтардың жасушалары-гифалары қабықшамен қапталған, ядросы ядрошықтарымен, цитоплазмасы, қосындылары,эндоплазмалық ретикулумы гольжи саңырауқұлақтарына тән қсаиет.

Сегресорлар мен хитосомалар тек са ң ырау құ ла қ та ғ а ғ ана т ә н. Сегресомалар вакуоль т ә різді құ рылымдар, жасуша ғ а гидрофобты заттарды ң к ө мірсуларды ң т ү суін шектейді. Хитосоиалар құ рамында хитинді синтездерге қ ажетті хитинсинтетаза ферменті бар органеллалар. Барлы қ оргалеллалар прокариоттар болмайды, ал рибосомалар, жасуша қ абы ғ ы, жасуша мембранасы,капсулалары мен талшы қ тары прокариоттар ғ а да эукариоттар ғ а да т ә н

Саңырауқұлақтар көбінде туынды жасушалардың көмегімен көбейеді-споралар. Қолайлы жағдайлар туғанда, спора өсіп өніп өсімтал түтікше түзеді,ол дистальді ұшының есебінен ұзарады да жіпшеге айналады- гифаға. Нәтижесінде гифаларда көлденең аралықтар пайда болады –септалар. Кейбір саңы-тар септалар түзбеуі мүмкін,ондай кезде саңырауқұлақтар жіпке септаланған болады. Нәтижесінде гифаларда көлденең аралықтар пайда болады –септалар. Кейбір саңы-тар септалар түзбеуі мүмкін,ондай кезде саңырауқұлақтар жіпке септаланған болады.

Өсе келе бұтақталған гифалар өріліп, мицелилер түзеді. Субстратта өсетін мицелидің бұл бөлігі субстраттық вегетативті мицелий деп аталады.Спора түзуге жауапты басқа бөлігі репродуктивті мицелий деп аталады.

Репродуктивті мицелилер спороформ деп аталатын споротүзуші құрлым түзеді Егер спорофораның терминалды ұшы ұлғайып,кейінен қоршалған, іші спроа түзелетін қапшыққа ұқсас болып бітсе, онда оны эндоспоралар деп атайды. Кейбір саңырауқұлақтарда спрангиеспораларының талшықтары болады, олар зооспоралар деп аталады, ал спорангиялар- зооспрангиялар Егер спорофораның терминалды ұшы ұлғайып,кейінен қоршалған, іші спроа түзелетін қапшыққа ұқсас болып бітсе, онда оны эндоспоралар деп атайды. Кейбір саңырауқұлақтарда спрангиеспораларының талшықтары болады, олар зооспоралар деп аталады, ал спорангиялар- зооспрангиялар

Кейбір са ң ырау құ ла қ тарда конидиефоралары к ү шті құ растырыл ғ ан ж ә не ө зіне т ә н микроскспиялы қ құ рылымы болады.Аспергиллаларда конидиофор вегетативті мицелиді ң ү лкенлігі жеткілікті тірек жасушасынан дамиды.

Одан кеиін олар терминалды к ө піршек т ү зеді. Одан кейін олар терминалды к ө піршек т ү зеді,ол кейіннен б ө телке т ә різді құ рылым ғ а дкйін ө седі стеригма,оларды ң ая ғ ында экзоспораларды ң тізбектері т ү зеледі - конидиялар.

Стигмаларға конидиялар жалғасып жатады ол су құйғыштан аққан суға ұқсайды. Пеницилдерде конидиефор түзілетін вегетативті тірекбұтақ жасушасы жоқ,терминалды көпіршек түзбейді,бұтақтанужолымен саусақшалар түзіледі,сондықтан пенициллдерді кистевиктер деп атайды.

Псевдомициллер түзеді, олардың ұштарында екі қаббатты қабықшамен қапталған споралар пайда болады. Антимиоциттер сәулелі саңырауқұлақ. Прокариоттар бактерияларға жатады. Құрылымдық - элименттері жасуша қабығы,цитоплазмалық мембранасы,нуклеоиды рибосомалары,мезосо- малары.Кейбір түрлері микрокапсула түзеді

Негізгі морфологиялық көрсеткіші қысқа таяқшалардан немесе ұзын жіпшелерден тұрады Науқастын организмінде өзгерген мицелилерінің шоғырын түзеді- друзалар. Антимиоциттерді бактериялар сияқты жағындыны қарапайым және Грам әдісімен бояп анықтайды.

Саңырауқұлақты дақылдандыру. Терілік,тегісітығыз консистенциялы,қо- ректік ортадан қиын ажыратады; Мамықты,борпылдақ мақтатәрізді консистенциялы, ілмекпен қиын алынады. Барқытты- жұмсақ колониялар. Нәзік. Қабыршақты, тығызғы бойынша сынғыш картонға ұқсас,қысқа ауалы мицелилері жиі орналасқан, спора түзген кезде калың ұнданған.

Дақылдандыру Колониялардың беті гипс тәрізді ұнды, ұнтақ тәрізді консистенциялы;ұндану жаппай және жұлдызданып колорнияларды жауып тұрадыжәне дақылдық бетінен оңай бөлінеді; Ірі төмпекті,өте нәзік консистенциялы,субстраттан жеңіл алынады.

Дақылдандыру Ұсақ дәнді немесе төмпешекті, терілік консистенциялы,қоректік ортаға тығыз жабысып орналасқан, кейде қоректік ортаға терең еніп орналасады. Жылтыр, майлы немесе жұмсақ, кілегейлі консистенциялы, кейде кілегейлі -созылмалы;

Пайдалан ғ ан ә дебиет. Студенттерге арнал ғ ан ә дістемелік н ұ с қ аулар. Жалпы микробиология. Жеке микробиология.

Жоспар: Кіріспе Кіріспе 1.Саңырауқұлақтар. Негізгі бөлім. Негізгі бөлім. 2.Саңырауқұлақтардың мицелла түзуі. 3Терминалды көпіршек түзуі. 4.Саңырауқұлақтарды дақылдандыру. Пайдаланған әдебиет. Пайдаланған әдебиет.

Көгерткіш саңрауқұлақтар Орындаған:Разиев Р Орындаған:Разиев Р