Кукмара муниципаль районы Кәркәүч авылы урта гомуми белем бирү мәктәбе Югары категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы Хакова Роза Габдрахмановна

Ак башында кара кайгылармы, Әллә микән Себер карлары? Бардыр инде, барысы да бардыр, Җиңел түгел гомер юллары. Бөтенесе бергә төйнәлгән бит, Язмыш моңы, шигырь моңнары.

Т е м а: Хәсән Туфанның тоткынлык чор иҗаты Максат: Хәсән Туфанның тоткынлыкта үткән гомере белән танышу; елларда язылган шигырьләре аша шагыйрьнең күңелен аңларга өйрәнү; сәнгатьле уку, анализлау күнекмәләре үстерү

Карлы көннәр узар да китәр, Зарлы көннәр чиксез күренә …. Тән газабы нәрсә ул... Иң авыры – җан газабы. Тикшерүченең бөтен максаты – кешелек сыйфатыңны юкка чыгару, ихтыярыңны сындыру. Бер сындырдымы – ул инде сине курчак урынына уйната ала, теләсә нәрсә яздыра да, кул да куйдырта. Хәсән Туфан

1937 нче ел. "Ант" поэмасы өчен Язучылар Союзыннан чыгарыла. Әсәрләре басылмый, китаплары тоткарлана нчы ел. Кулга алына нче ел 7 нче март. Үлем җәзасына хөкем ителә. Үлем карары 10 елга каты режимлы колония белән алыштырыла.

Посылкалар белән ярдәм иттең: -Без бит илдә...йөдә бит...-дидең. Ә ул ярдәм Каныңа алыштырган Паекларың икән бит синең

1940, кыш Черек к ү л т ө рм ә се Казан Кремль асты т ө рм ә се 1956, җә й Красин т ө рм ә се Свияжск Мордовия Себер, Покровка

Шигырьне язалармыни? Шигырь белән яшиләр... дөрес- рәге, ул үзе җаныңда бер изге зат булып яши. Аңа бернинди аерым вакыт та, махсус шартлар да кирәкми Хәсән ага Туфан

Язмыш, яш ә еш темасы. "Алга барышлый" "Авырган минутларда" "Х ә ят", "Овидий Назон ", "С ө йли торган материя " Сугыш темасы. "Каеннар сары иде ", "Бу со ң гы та ң ы аны ң ", "Г ө лл ә р инде яфрак яралар ", "Кем тиде? " Җә лил темасы. "Ирт ә л ә р җ итте ис ә ", "Моабитны к ү рдем т ө шемд ә ", "Ч ә ч ә кл ә р сибел ә җ илд ә " Сагыну, м ә х ә бб ә т лирикасы. "Тынма давыл", "Си ң а ", "Тургай ниг ә энд ә шми", "Ул иде тик и ң дусым".

Беләм: син кайтмыйсың, шулай да Кайтырсың шикелле тоела

Иҗат үзенчәлекләре: Тышкы дөньяны шигъри образларда бирү; Хис һәм акыл көчен бергә кушу; "Эзоп теле" куллану; Халык иҗаты белән бәйле символик Образлар, күренешләргә зур урын бирү; Табигать образларына мөрәҗәгать итү; Күчерелмә мәгънәдәге сурәтләр куллану..

Авыр сәгатьләрдә, кыен елларда күңел төшенкелегеннән, өметсезлектән менә нәрсә коткарып калган икән аны – анабыз ӘДӘБИЯТ, сөйгән ярыбыз- ПОЭЗИЯ. Мостай Кәрим

Шагыйрьнең кабер ташы.

Х. Туфанның туган авылындагы музей-йорты.

Ө йг ә эш X. Туфанны ң бер ә р шигырен яттан ө йр ә нерг ә "С ө йли торган материя", "С ү з кушасы кил ә талларга" шигырьл ә рене ң берсен ә анализ ясарга ә зерл ә нерг ә