«Без –татарлар, телебез-татар теле, мөстәкыйль һәм төзек кагыйдәле камил тел ул.» Каюм Насыйри

1 нче төркем: бар, әйтергә, яшелләнер, шатлану. 2 нче төркем: аңлау, кыюланырга, кайткан, үтмәгән.

Нәтиҗә: Тамыр яки ясалма нигез фигыльнең башлангыч формасы була, чөнки модальлек һәм бәйләгеч кушымчалар башлангыч формага ялганалар.

Китап-киңәшчең синең, Дустың, ярдәмчең синең. Ул хөрмәткә бик хаклы, Кадерлә син китапны. Почмакларын бөкләмә, Битләрен дә йортма син. Керле кул белән аны Беркайчан да тотма син. Укы, бәгърем, син аны, Китапның син дусты бул. Бик күп сорауларыңа Җавап биреп торыр ул. Х.Шабанов.

Фигыльләрнең барлык-юклык төре

Максатлар: Фигыльнең башлангыч формасы турындагы белемнәрне ныгыту; Фигыльләрнең барлык-юклык төрен танып белү; Фигыль, Фигыльнең заманытемалары буенча белемнәрне камилләштерү; Иптәшләреңнең хезмәтенә бәя биреп, нәтиҗә ясап, фикереңне дәлилли белү күнекмәләрен үстерү;

Китми, йокламый, тыңлама, йөгермә

1)Минем таң атканын күргәнем бар. 2)Минем крокодил күргәнем юк. 3)Аңа сереңне әйтергә дә түгел.

Нәтиҗә: Юклык төре фигылнең тамыр яки ясалма нигезенә -ма, -мә; -мый, -ми кушымчалары ялганып ясала. Кайбер очракта бар, юк, түгел сүзләре белән дә белдерелә.

Е герме бишенче сентябрь. Сыйныф эше.

Тегә-х.з.-текми

Нәтиҗә: -ыр, -ер, -р кушымчалы киләчәк заман фигыльләренә -мас, -мәс юклык кушымчалары ялгана.

1 нче төркем:1) Ата-ананы тыңлаган – адәм булган, тыңламаган – әрәм булган. 2)Үзеңне үзең мактама, сине кеше мактасын. 2 нче төркем: 1) Сүздә тору-зурлык, тормау- хурлык. 2) Укыган үлмәс, укымаган көн күрмәс.

Нәтиҗә. Юклык формасындагы фигыльләрдә басым юклык кушымчасы алдындагы иҗеккә төшә.

Фигыль Юклык т ө ре Барлык т ө ре (эш-х ә лне ң ү т ә л ү ен белдер ә ) (эш-х ә лне ң ү т ә лм ә вен белдер ә ) Махсус кушымчалары юк Кушымчалары –ма,-м ә ;-мый,-ми; бар, юк, т ү гел с ү зл ә ре

Өй эше. 1. Г.Тукайның шигырьләреннән юклык төрендәге фигыль кергән 2 строфа язып килергә. 2. Юклык төрендәге фигыльләр кулланып,Көзтемасына миниатюр сочинение язарга.