Кутуй ул ә с ә рне язарга к ү пт ә н җ ыена иде. Безне ң и җ ади б ә х ә с шактый озын булды. Гадел Кутуй абаганы ң ү зенч ә леге турында озак уйлануын, галимн ә р бел ә н ки ңә ш ү ен, ү зене ң д ә ф ә нни нигезд ә язуын, шуны исбат ит ә ч ә ген ә йтте. Л ә кин аны ң исбат ител ү е икенче кис ә кт ә к ү рс ә телерг ә тиеш иде. Язучы ә с ә рне ң икенче, ө ченче кис ә кл ә рен язарга ө лгер ә алмый. Гази Кашшаф ( )
Гадел Кутуй (15(28) , , Гадел Кутуй Бөек Ватан сугышында катнаша.1944 нче елда, берничә айга ялга кайткан арада, ул Рөстәм маҗаралары дигән фантастик повесть язарга өлгерә. Рөстәм исемле герой- язучының үз улы. Шуның өчен Г.Кутуй аны яратып, укучылар да яратырлык, сокланырлык батыр итеп сурәтли.
60 нчы елларда ә д ә биятта Р ө ст ә м Кутуй исеме барлыкка килде.Ул ә тисе юлыннан китте. Р ө ст ә м Кутуй рус теленд ә и җ ат итте. Ул- шагыйрь, прозаик һә м т ә р җ ем ә че. Ә тисе Гадел Кутуй, Сибгат Х ә ким, Ә мирхан Еники, Равил Ф ә йзуллин шигырьл ә рен рус телен ә т ә р җ ем ә итте.А ң а х ә зер 72 яшь. Аны ң Мин җ ирд ә н барам (Я иду по земле), Җ ир яфрагы (Лист земли), Тамырлар(Корни)- шигырьл ә р җ ыентыгы д ө нья к ү рде. Ә проза ә с ә рл ә ренн ә н:Я ң гыр кил ә (До җ дь будет),Шундый- шундый тормыш, (Такая җ изнь), К ө л ә м, буылам, елыйм (Смеюсь, задыхаюсь и плачу). Р ө ст ә м Кутуй
Абага- карап торышка гап- гади үсемлек.Ләкин беркемнең дә, беркайчан да аның чәчәкләрен күргәне юк.Бары тик борынгы ышануларда гына абага июнь аенда, тын һәм караңгы төн уртасында дини бәйрәм- Иван Купала бәйрәме алдыннан чәчәк ата диелә. Хыялый кешеләр бу гаҗәеп чәчәкне эзләгәннәр, ул могҗизалы көчкә ия - җиргә яшерелгән хәзинәләрне табарга ярдәм итә, дип уйлаганнар.Ләкин, инде күптән билгеле булганча, абаганың чәчәге юк.
Безнең урманнарда абагалар үсә. Ул- күпьеллык үсемлек.Абага дымлы, күләгә урыннарда үсә.Тропик урманнарда абагалар аеруча күп төрле. Анда алар җирдә генә түгел, агач ботакларында һәм кәүсәләрендә дә үсәләр.Абаганы шулай ук бүлмә гөле итеп тә үстерәләр.
Г.Кутуйны ң Р ө ст ә м ма җ аралары повестенда абаганы ң ч ә ч ә к атуы сур ә тл ә н ә. Абага ч ә ч ә к атканда кошлар уяна, җә нлекл ә р ояларына качалар, яшен яшьни, бриллиант кашларыдай ч ә ч ә кл ә р к ү рен ә.
Та ң җ илл ә ре Арыш башларыннан Чык б ө ртеген коеп иск ә нд ә, Тыныч к үң ел бел ә н колхозчылар Җ ырлый- җ ырлый эшк ә китк ә нд ә, Кара ди ң гез ө стен та ң нурлары Ал яктылык бел ә н япканда,- Фашист пиратлары илебезне ң Гадел тынычлыгын боздылар.
Ә йе, халкыбыз батырлыгы- м әң гелек.Сугыш кырында җ и ңү яулап кайткан фронтовик якташларыбызны ң саны елдан – ел сир ә г ә я. Ә йд ә гез, аларга ихтирамлы булыйк. Алар – б ү генге б ә хетле тормыш, х ө рлек һә м б ә йсезлек ө чен к ө р ә ш ү чел ә р..
,,Р ө ст ә м ма җ аралары повестенда Р ө ст ә мне ң хыяллары чынга аша.Ул мо ң а абага ч ә ч ә ге ашап, к ү ренми торган кешег ә ә йл ә неп иреш ә. Ә мен ә Б ө ек Ватан сугышы вакытында яшьлек малайлар- кызлар абага ч ә ч ә ге ашамасалар да, фашистларга каршы сугышканнар.Батыр пионерлар: Валя Котик, Леня Голиков, Володя Дубинин, Марат Казей, Зина Портнова.Алар партизаннарга ярд ә м ит ә л ә р һә м батырларча һә лак булалар.