Компьютер техникаси ривожланиши тарихи. Эрамиздан аввалги 30 минг йил аввал Археологик қазил- малардан топилган тугунли арқончалар, кемтилган таёқчалар.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Мавзу: С++ да кўрсаткичлари ва иловалари. Массивлар. Маъруза режаси Хотирани динамик тақсимлаш. С++ да кўрсаткичлари. Адреслар арифметикаси. Массивлар.
Advertisements

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг расмий веб-сайти (Ҳукумат портали) (
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ ҲУЗУРИДАГИ ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ қарори «ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ҚИЗИЛ КИТОБИ» ТЎҒРИСИДА Вазирлар Маҳкамаси қарор.
ИНТЕРНЕТ ИЖТИМОИЙ ТАРМОҚ ХИЗМАТЛАРИ. Мавзулар Ижтимоий тармоқ тушунчаси; Ижтимоий тармоқларнинг мақсад ва вазифалари; Одноклассники (odnoklassniki.ru)
Маъруза 8. Марказий (перспектив) проекциялар Мақсад: Геометрик проекцияларни, хусусан марказий проекцияларни ўрганиш. Калит сўзлари: Геометрик проекциялар,
Э-портфолиони яратиш. Э-портфолиони тузишда қўлланиладиган дастурий таъминот MS Power Point MS Power Point.
Асосий имконият ва мақсадлари. Матн мухаррири - Матнли хужжатни яратиш, тахрирлаш, форматлаш, сақлаш ва босиб чиқаришга тайёрлаш учун мўлжалланган компьютер.
Youtube Youtube дан фойдаланган ҳолда, сиз видеони топишингиз, видеони баҳо (юлдузча)лар қўйиш орқали баҳолашингиз, ўз видеоингизни кўчириб, дўстларингиз.
Лизинг – бу молиявий о қ имингизни режали бош қ ариш Сиз лизинг шартномаси амал қ илиши муддатида ўз бизнесингиз бюджетини ани қ хисоблаш ва корхонангиз.
Асаб касалликлари фанининг Нейростоматологик синдромлар мавзусини ў қ итишда мультимедиа та қ димотларини яратишнинг методик асослари Маърузачи: Рахматуллаева.
ГЕОАХБОРОТ ТИЗИМЛАР. ОФИСНИ АВТОМАТЛАШТИРИШ Режа. 1. Геоахборот тизимлари ва технологиялари. 2. Офисни автоматлаштириш.
ORACLE маълумотлар базасида заҳиралаш ва тиклаш Сайфиев Ж.Ф.
МАВЗУ: Қобиқ дастурлар. Total Commander қобиқ дастурида ишлаш. Режа: 1.Қобиқ дастурлар тўғрисида тушунча.Қобиқ дастурлар тўғрисида тушунча. 2.Total Commander.
1-БОБ. УМУМИЙ ҚОНУН– ҚОИДАЛАР 1.1. НЕФТЬ-ГАЗНИ ҚАЙТА ИШЛАШ ЖАРАЁНЛАРИ ВА УС- КУНАЛАРИ ФАНИНИНГ МАЗМУНИ ВА МАҚСАДЛАРИ.
Кто может назвать самое древнее устройство, используемое для вычислений?
Компьютер тармоқлари 2.Тармоқ турлари 1.Ахборот ва компьютер тизимлари 3.Интернет тармоғи ва унга уланиш воситалариРЕЖА.
И НТЕРНЕТ ТАРМО Ғ ИДА ИШЛАШ КЎНИКМАЛАРИ. РЕЖА: ТАРМОҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ АСОСИ. ЛОКАЛ КОМПЬЮТЕР ТАРМОҒИ: локал тармоқ тушунчаси, тармоқ структураси, тармоқ.
2-маъруза Технологияни асосий тараккий йуналишлари. Асосий техник иктисод курсаткичлари.
Н.Рустамова. Режа: 1 Олий таълим тизимини модернизация- лашнинг устувор йўналишлари. 2 Инновацион таълим технологияларининг моҳияти, турлари ва назарий.
Блез Паскаль Паскалево колесо «Бочка Паскаля»... или Бочка знаний.
Транксрипт:

Компьютер техникаси ривожланиши тарихи

Эрамиздан аввалги 30 минг йил аввал Археологик қазил- малардан топилган тугунли арқончалар, кемтилган таёқчалар ва суяклар ўша даврда аждодларимиз ћисоб- лашларни бажаришда мана шундай воси- талардан фойдалан- ганликларини исботлайди.

Эрамиздан аввалги VI-V асрлар Эгей денгизидаги Саламин оролларидан топилган тахтача «Саламин доскаси» деб номланган. Бундай асбоб кадимги Грецияда «Абак» номи билан машхур булган. Абак йулакчаларидаги тошчалар ёрдамида оддий хисоблашлар бажарилган. Римликлар кейинчалик мармар тошли доска шак- лидагиабак нусхасини яратиб, ундан фойдаланишган.

Эрамиздан аввалги IV аср Аристотель (Эр.авв йиллар) узининг Тоифалар, Дастлабки таћлил, Иккинчи таћлил номли асарларида инсон фикрлаши, онги ва тафаккурини таћлил қилиб, логика соћасининг фикр юритиш бўлимига асос солди. Аристотель

«Суан-пан» номли Хитой чўтлари Чўт икки қисмдан иборат бўлиб, асосий қисмида 5 та соққа, иккинчи қисмида 3 та соққа жойлаштирилган. Ўша вақтларда Хитойда 5 лик саноқ системасида ћисоблашлар бажарилган.

Рус чўтлари Қадимги Русда ћам ћисоблашларни бажаришда соққачалардан фойдаланишган. XIV асрга келиб соққачалар симларга ўрнатилиб, машћур рус чўтлари яратилган.

IX аср Ћинд олимлари математикада биринчи бўлиб позицион саноқ системасини жорий этиб, унда ноль сонини киритишган. Яъни сондаги бўш позицияни доирасимон белги – ноль билан белгилашган. Арабларда ушбу рақам «сифр» номи билан аталган. Замонавий «ноль» сони лотинча «nihil» сўзидан келиб чиққан. Ћинд олимлари математикада биринчи бўлиб позицион саноқ системасини жорий этиб, унда ноль сонини киритишган. Яъни сондаги бўш позицияни доирасимон белги – ноль билан белгилашган. Арабларда ушбу рақам «сифр» номи билан аталган. Замонавий «ноль» сони лотинча «nihil» сўзидан келиб чиққан.

Мућаммад Муса ал-Хоразмий 850 йилларда атоқли ўзбек олими, математик Мућаммад ибн Муса ал-Ћоразмий ўнлик саноқ системасида арифметик амалларни бажаришнинг умумий қоидаларини « ал- Жабр» китобида ёзиб қолдирган. Ал-Ћоразмийнинг яна бошқа бир китобида Ћинд арифметикаси ћақида батафсил маълумотлар ёзилган. Уч юз йилдан сўнг ушбу китоблар лотин тилига таржима қилинган. Шу тариқа Европа давлатларида унинг қоидалари кенг жорий этилган. «Алгоритм» сўзи ал- Ћоразмий номи билан бевосита боғлиқ.

XV аср охири XVI аср бошлари XV аср охири XVI аср бошлари Леонардо да Винчи ( ) 13-разрядли йиғин- дини ћисоблаш маши- насини ихтиро қилди. Унда ўн тишли ғилди- ракдан фойдаланди.

Леонардо да Винчи машинаси 1969 йилда АҚШ нинг IBM фирмаси Леонардо да Винчи- нинг ћисоблаш маши- насини унинг чизма- схемалари асосида тиклаб, реклама мақсадида сотувга чиқарган.

Шотландиялик математик Джон Непер ( ) Биринчи бўлиб логарифмлар қ ийматларининг ждадвалини яратган. Ушбу қ ийматларни «Непер» таё қ чалари ор қ али билиб олиш мумкин бўлган.

Непер таёкчалари

Вильгельм Шиккард ( ) Шарқшунос, математик, Тюбин университети профессори. Ўз дўсти Иоганн Кеплерга ёзган хатида ћисоблаш машинасининг моделини тавсифлаб беради. Бу илк бор яратилган механгик ћисоблаш машинасида қўшиш, айириш амаллари бажарилган. Ћозирги пайтда унинг чизмаси бўйича ишлайдиган модели яратилган.

Шиккард машинаси

Француз математиги Блез Паскаль ( ) Солиқ инспектори бўлган отасининг ћисоб-китоб ишларини енгилаштириш мақсадида ўнлик сонларни қўшиш амалини бажа- рувчи тишли ғилдирак- лардан ташкил топган машинасини яратган.

Паскал машинасининг Париж музейидаги экспонати

1654 йил Инглиз ихтирочилари Роберт Биссакар, ва унга боғлиқ бўлмаган ћолда 1657 йилда Сет Патридж логарифмик линейка яратдилар. Ушбу линейка ёрдамида 4 арифметик амалдан ташқари сонларни даражага ошириш ва логарифмик қийматини аниқлаш мумкин. Бундай линейка ћозирги кунда ћам ишлатилмоқда.

Лейбниц Готфрид Вильгельм ( ) Немис математиги, фай- ласуфи, физиги Лейбниц «зинапояли ћисоблагич» яратган. Унда қўшиш, айириш, кўпайтириш ва бўлиш, шунингдек квад- рат илдизни аниқлаш амаллари бажарилган. Ћисоблашларни бажариш- да иккилик саноқ сис- темасидан фойдаланилган.

Лейбниц машинаси

1804 йил Француз ихтирочиси Жозеф Мари Жаккар ( ) тикув дастгоћида ипларни назорат қилиш усулини ихтиро қилди. Бунда ћар бир ип махсус тешикчали перфокарта ахбороти асосида бошқарилиб, тикиш жараёнини шу тариқа дастурлаш мумкин бўлди. Тешикчали перфокарта эса Жаккар перфокарталари деб ном олди

1820 йил Чарльз Ксавьер Томас ( ) дастлабки механик калькулятор яратди. Бу калькулятор тўрт арифметик амални бажариш имконига эга бўлган йилда калькулятор саноат корхонасида ишлаб чи қ илиши йўлга қ ўйилган.

Инглиз математиги Чарлз Бэббидж ( ) Дастур билан бошқариладиган ћисоблаш машинаси яратиш ғоясини илгари сурган. Машинада киритиш, чиқариш, бошқариш, хотира ва тегирмон (арифметик қурилма) бўлиши кераклигини исботлаган. Беббидж томонидан яратилган айирувчи машина пар двигатели асосида ишлаган. Ћисоблаш натижалари махсус металл пластинкага туширилиб чиқарилган. Машинанинг дастлабки ишлайдиган модели 1822 йилда яратилган.

Беббиджнинг айирувчи хисоблаш машинаси

Беббидж лойихаси буйича кайта яратилган Аналитик машина ва унинг перфокарталари

1831 йил Америкалик Джозеф Генри илк бор электромеханик реле ихтиро қ илди

1837 йил Англиялик Уильям Кук ( ) ва Чарлз Уитстон ( ) электр токи билан ишлайдиган дастлабки телеграф аппаратини ихтиро килдилар. Ахборот харфларига мос электр токи сигнали мос кучланиш ор қ али қ абул қ илувчи (приёмникка) узатилган.

1843 йил Американлик рассом Морзе Самуэль Финли Бриз ( ) дастлабки телеграф кодига – Морзе алифбосига асос солди. Бунда ахборотдаги харфлар ва рақамлар мос тире ва нуқта белгилари комби-нациясига алмаштирилган. Морзе ўзининг янги кодини Балтимордан Вашингтонгача бўлган 6 километрлик масофа бўйича ўша пайтда бўлиб ўтган Президент сайловлари ћақидаги янгиликкларни узатиб намойиш қилган

Инглиз математиги Джордж Буль ( Ўзининг "Логиканинг математик таћлили" номли китобида кейинчалик Буль алгебраси деб ном олган назарияни ёритган. Бунга кўра математик логикада икки ћолат 1 – рост, 0 – ёлғон бўлиши ва улар устида амаллар ( = 0, = 1, = 10 ) бажарилиши мумкинлиги ёритилган. Бу амалларни бажариш қоидалари эса компьютер элементларини яратиш имконини берган.

1867 йил Америкалик матбуотчи ва сиёсатчи Кристофер Шоулз ( ) ўз дўсти Карл Глидден билан ћамкорликда китоб саћифаларига номер берувчи аппарат яратадилар. Бу оддий қурилма қурол ишлаб чиқарувчи фирма оммавий равишда ёзув машинкаси сифатида ишлаб чиқарила бошланди. Бундай машинкага Shift клавишаси фақат 1878 йилдагина киритилди. Бу давргача бош ћарфлар клавишалари ћам мавжуд эди.

1876 йил Бостонлик шотланд Александр Грэхэм Белл ( ), Томасм Уитсон ( )билан ћамкорликда микрофон ва динамикдан иборат телефон аппаратини ихтиро қилди. Товушли маълумот ток кучланишига айлантирилиб, кабель бўйича бошқа аппаратнинг динамикига етказилиб, яна товушга айлантирилганди йилнинг 10 мартида Белл биринчи бўлиб телефон орқали қуйидаги маълумотларни сўзлаган : Mr. Watson Come here I want to see you !

1878 йил Инглиз олими Джозеф Сван ( )электр лампочка ихтиро қилди. Кейинги йили эса америкалик ихтиирочи Томас Эдисон ( ) ћам элект лампочка ихтиро қилди йилда Эдисон нхавфсиз бўлган лампочкаларни ишлаб чиқишни йўлга қўйиб, ћар бирини 2,5 доллардан сотувга чикарган. Кейинчалик бу икки ихтирочи биргаликда "Эдисон энд Сван Юнайтед Электрик Лайт компани" компаниясини ташкил этганлар

Герман Холлерит ( ) 1884 йилда Холлерит аћолини рўйхатга олиш машинасини ихтиро қилади. Машина перфокарта ёрдамида ахборотни хотирасига киритиб, саралаш қурилмаси ёрдамида ћисоб-китоб ишларини бажарган. Перфокарта ўлчами 1 долларлик купюра ўлчами сингари бўлган. Перфокартага 12 қатордан 20 та тешик урилиши мумкин бўлган. Тешикчадан ўтган машина игнаси ўша жойда 1 маълумоти борлигини қайд килган. Кейинчалик Холлерит томонидан 80 позицияли перфолкарта ишлаб чиқилган

Холлерит перфораториХоллерит машинаси 1896 йилда Холлерит ўз фирмасини ташкил этиб унда табуляторлар ишлаб чиқаришни йўлга қуяди. Фирма 1911 йилда сотилиб, бошқа фирмалар билан биргаликда CRC номи билан аталган йилда эса ушбу фирма ћозирда машћур бўлган IBM фирмасига айлантирилган

1890 йилда яратилган Холлерит машинаси куриниши

Биринчи магнитофон SONY (1928 йил) Биринчи магнитофон SONY (1928 йил) Илк бор 1926 йилда шотландиялик Дж.-Л. Бэрд узок масофадан туриб телеведенияни намойиш қ илган йилда 1-чи яратилган магнитофонлар лента қ ўйиш ор қ али намойиш қ илинган ва шундан бери Магнитофон (Magnetophon) номи билан аталиб келмо қ да. Магнитли кукуни билан бирга келтирилган пластмассали эгилувчан ленталар дастлаб Германияда кашф қ илинган. SONY русумли магнитофон

1941 йил 1941 йил IBM фирмасининг инженери Б.Фелпс табуляторлар (ҳисоблаш машинасининг бир тури) учун 10 лик электрон ҳисоблагич курилмасини яратиш бўйича иш бошлаган ва 1942 йилда электрон кўпайтиргич қурилмасининг экспериментал моделини яратган.

1942 йил 1942 йилда америкалик физик Джон Моучли (John Mauchly, ), Атанасовнинг детал лойихаси билан танишиб чикиб, хисоблаш машинаси учун узининг шахсий лойихасини такдим килган. Такдим килинган лойихада ЭВМ ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer - электронли хисоблагич интегратори ва калькулятор) машинаси устида Джона Моучли и Джона Эккерта (John Presper Eckert) рахбарлигида 200 киши жалб килинган йил бахорида ЭХМ қуриб чиқилди йил февралида ЭВМ ENIAC ЭХМ яратилганлиги ҳақида маълум қилинди.

ENIAC ЭХМ машинасининг умумий куриниши

1944 йил 1937 йил гарвард математиги Говард Эйкен (Howard Aiken) катта ҳисоблаш машинаси яратиш лойиҳасини ҳақида таклиф берган. Лойиҳа ишига IBM компанияси президенти Томас Уотсон (Tomas Watson) ҳомийлик кўрсатган ва унга 500 минг. $ миқдорида маблағ сарф қилган. Бу компютер нью-йорк IBM корхонаси томонидан курилган. Mark-1 лойихаси асосида 1939 йилдан бошлаб ишга туширилган. Компютер 750 якин деталлар, 3304 та реле ва 800 км электр симлардан таркиб (ташкил) топган.

1964 йил Стэнфордский илмий тадкикот маркази ходими Дуглас Энгельбарт (Douglas (Doug) Engelbart) 1 чи сичкончани намойиш килмокда.

1975 йил Талабалар Пол Аллен ва Билл Гейтслар биринчи марта Basic дастурлаш тилини "Альтаир" шахсий компютер учун дастурий таъминот сифатида ишлатганлар. Билл Гейтс «Altair 8800» лойиҳаси Эд Робертс томонидан ишлаб чиқилган. «Altair 8800» машинасининг тўлиқ йиғилган тўплами 498 $ га тенг бўлиб, тактли частотаси 2 МГц ва улкан тезкор хотираси 256 байт га тенг бўлган, ундан ташқари клавиатура ва дисплей қисмлари бўлмаган. Билл Гейтс и Пол Аллен Altair 8800

1983 йил Microsoft фирмаси ўзининг IBM PC учун Bus Mouse сичқончасини биринчи марта ишлаб чиқди. Фирма 3 йилдан сўнг бошқа турдаги InPort Mouse сичқончаси, бундан ташқари қурилманинг интерфейс ва драйверларини ҳам ишлаб чиқди.

1983 йил IBM фирмаси, такомиллашган IBM PC компьютери биргалигида IBM PC/XT туридаги моделини ишлаб чи қ ганлар (1983 йил).

1990 йил World Wide Web (Бутун жахон ургимчак тури) 1990 йилда яратилган. Тим Бернерс-Ли (Tim Bernes- Lee) NextStep амаллар тизимида, Next ишчи бекатига Web-сахифа ва коммуникацион дастурлар, колаверса бутун жахон ургимчак тури прототипининг - асосий формати, HTML (Hupertext Markup Langauge – гиперматнли маркерлаш тилини белгилари) тилини ишлаб чиккан.