Ораз Жандосов атындағы 30 орта мектеп Тарих және география пәні мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: ОТЫРАР – ҚАҺАРМАН ҚАЛА

Сабақтың мақсаты: Ұ лы жібек жолы бойында ғ ы тарихи ескерткіш қ ала туралы м ә ліметтер беріп, м ә дени м ұ раларды о қ ып ү йренуге оны қ ор ғ ау ғ а Отаншылды ққ а т ә рбиелеу.

ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН ТЕКСЕРЕЙІК!

1.Қазақстан аумағында қай ғасырларда қалалар өркендеп көбейді? А. IV ғ-Vғ В. VII-VIIIғ Б. VI-Х Г.II-IIIғ 2.Орта ғасырлардағы ірі қалаларды ата? А. Отырыр В. Түркістан, Талас Шу Б. Сайрам Г. Қойлық, Суяб. 3. Орта ғасырлық Қазақстан қалалары қанша бөліктен тұрған? А. 4 В. 2 Б. 5 Г Патша сарайы мен әкімшілік басқару қай бөлікте орналасты? А. Шахристан В. Цитадель(орда) Б. Рабат Г. Кент. 5. Рабатта қандай тұрғындар тұрды? А. Хандар В. Дін иелері Б. Еңбекші халық Г. Әскерлер. 6. Орта ғасырлық қалаларды кімдер биледі? А. Дін иелері В. Хан, сұлтандар Б.Халық Г. Әскерлер. 7. Қалалар хандар үшін қандай роль атқарды? А. Қорған В. Баспана Б. Табыс көзі Г.Әскери казарма 8. Қай ғасырда Иасы қаласы Түркістан қаласы атанды? А. ХVғ В.ХІғ Б. ХІІғ Г. ХІVғ.

9. Түркістан қаласы Шымкент қаласынан қанша шақырым? А. 300 В. 400 Б. 225 Г Әмір-Темір кім болған? А. Хан В. Орта Азия билеушісі Б. Жауынгер Г. Қолбасшы 11. Түркістан атауы қандай мағына береді? А. Ғалымдар елі В. Батыр қала Б. Ұлы қала Г. Түріктер мекені 12. Қожа Ахмет Йасауй кесенесін қай билеуші салдырды? А. Әмір-Темір В. Шыңғыс хан Б. Ақсақ Темір Г. Жамуха. 13. Қай қазақ ханы тұсында Түркістан хан ордасы (астана) болды? А. Абылай хан В.Әбілхайыр Б. Есім хан Г. Тәуке хан 14. Сығанақ қаласы қай өзеннің жағасында орналасқан? А. Ертіс В. Есім Б. Жайық Г. Сырдария. 15. Қай қала қыпшақ мемлекетінің саяси және мәдени орталығы болды? А. Сығанақ В. Тараз Б. Испиджаб Г. Иасы. 16. Орта ғасырлық қалаларда кіші билеуші топтар қай бөлікте тұрды? А. Орда В. Шахристан Б. Бас қала Г. Рабат.

1. Б 2.В 3.Г 4.В 5.Б 6.В 7.Б 8.А 9.Б 10.В 11.Г 12.А 13.Б 14.Г 15.А 16.В ТЕСТ НӘТИЖЕСІН ТЕКСЕРІҢДЕР

САБА Қ ТЫ Ң МАЗМ Ұ НЫ VI-VIII ғ. Отырар Сырдария ө зені орта а ғ ысында ғ ы саяси орталы қ. V-XV ғ. Ұ лы Жібек жолы бойында ғ ы ма ң ызды сауда орталы ғ ы. Отырар: 1 Сібірге 2 Монголия ғ а 3 Қ ытай ғ а Медреселер, базарлар, ұ стаханалар, мешіттерсауда д ү кендері, моншалар. Отырар шай қ асы. 1219ж Шы ңғ ыс хан ә скеріні ң шабуылы. Қ ала қ ор ғ анысы. Отырарды ң 6-ай ерлікпен берілмеуі. Қ айыр хан ерлігі. Отырар опаты.

Ежелгі Отырар ғ а саяхат

Су құйғыш құмыра

Сахналық көрініс

Аңыз бойынша әлемге аты шыққан кітапхананы Шыңғысхан түмені өртеп, біраз кітапты қала қорғаушылары құмыраға салып жер астына тығып сақтап қалган деседі. Қазіргі уақытта сол кітаптарды іздеу жұмыстары жүріп жатыр. Қазақ елі тәуелсіздік алды. Өз алдына егемен мемлекет болды. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев Отырар кітапханасын Сарыарқаның төсінен, Астананың төрінен қайта салу керек деп шешім шығарды. Иманғали Нұргалиұлы Тасмагамбетов халықтың рухани қазынасын қайта тірілту мәселесін қолға алып отыр. Ол "Юнеско" мөжілісінде сөйлеген сөзінде: "Отырар кітапханасын қалпына келтіреміз. Жоғалып, өртеніп, қолды болған бабалар рухын қайта тірілтеміз!" - деген. Қазіргі кезде қолжазба ескерткіштерін іздеу жүмыстары жүргізілуде. Астанада "Отырар кітапханасы" ғылыми орталығы ашылып, табылган жазба деректерді жинақтап жатыр. Көп үзамай, мың жылдық тарихы бар білім ордасы - Отырар кітапханасы екінші өмірін бастамақ.