9-сынып 13 М.Мәметова атындағы орта мектеп
Халықтың жыныстық-жастық құрылымы және денсаулығы Сабақтың тақырыбы:
Білімділік мақсаты: а) Елдегі халықтың жас және жыныстық құрылымының географиялық айырмашылықтары ә) Туу мен өлім деңгейлерін, себептерін, оған әсер ететін факторлар г) Қазақстан халқының орта жасының ұзақтығы ғ) Елдің әлеуметтік-экономикалық даму деңгейінің халық денсаулығына әсері туралы білім беру
Дамытушылық мақсаты: А) Денсаулық сақтауды дамытуға арналған бағдарламалар жайлы айту Б) Карта, оқулық және статистикалық мәліметтермен жұмыс жасай отырып, қорытынды шығаруды үйрету
Тәрбиелік мақсаты: Еңбекке баулу, мамандыққа бағдарлау және экономикалық тәрбие беру
Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру 2. Үй тапсырмасын тексеру 3. Жаңа білімді қалыптастыру 4. Жаңа білімді бекіту 5. Қорытындылау 6. Бағалау 7. Үй тапсырмасы
2. Үй тапсырмасын тексеру 1. Шаруашылықты орналастыру мен дамытуда халықтың алатын орны 2. Халық санының өзгерісіне әсер ететін факторлар 3. Халықтың табиғи өсімі деген не? 4. Халық саны табиғи өсіммен бірге тағы ненің есебінен өседі?
Термин сөздер Демография Иммиграция Эмиграция
Халықтың саныБарлығыЕрлерӘйелдер Барлық халық Олардың жасы. 1-ге дейінгі жоғары
Қазақстан халқы Еңбекке қабілет тілікте н жастау Еңбекке қабілет ті ерлер 16-63, әйел Еңбекке қабілет тіліктен жоғары Қазақстан халқы Еңбекке қабілет тілікте н жастау Еңбекке қабілет ті ерлер 16-63, әйел Еңбекке қабілет тіліктен жоғары
Қазақстан халқының орта жасы 69 жас Ерлердің орта жасы - 64 Әйелдердің орта жасы - 73
Ерлерге арналған кәсіптер Теңізші, тракторшы, шопан, металлург, мұнайшы, өртсөндіруші, әскери қызметкер, ұшқыш, шахтер, банк қызметкері, полиция қызметкері, жүргізуші т.б. Әйелдерге арналған кәсіптер Медбике, мұғалім, еден жуғыш, тоқымашы, сауыншы, есепші, хатшы, балабақша тірбиешісі, аспаз т.б.
Халықтың жастық құрылымының географиялық ерекшелігі Жастау аймақтар, яғни жастардың үлесі басым аймақтар – оңтүстік аймақтар және Батыс Қазақстан Халықтың орта жасы Астана (73жас), Алматы(71жас), Маңғыстау облысында (70жас) жоғары, Ал Ақмола (66), Солтүстік Қазақстан (66), Қарағанды облысында (67) төмен көрсеткішке ие.
Туу мен өлім-жітім деңгейі 2012-жылы туылғандар саны – ад. Қайтыс болғандар саны – ад. Республикада жаңа туған балаға 23,3 ана өлімі, 1000 тірі туған балаға 16,8 нәресте өлімі тіркелген Қазақстанда қатерлі ісік, қан айналымы, жүрек-қан тамырлары, өкпе ауруларының артуы байқалуда
Төменгі туу мен жоғары өлімнің себептері: Демографиялық (туу мен өлім) Әлеуметтік- экономикалық (тіршілік деңгейі, жұмыспен қамту, экономикалық тұрақтылық )
Туу мен өлімге әсер ететін факторлар: Тікелей әсер етеді: Кеш үйлену, ажырасу, ана мен балалар өлімі, созылмалы аурулар т.б. Жанама әсер етеді: Тіршілік деңгейінің төмендеуі, қылмыстың өсуі, алкаголь, нашақорлық т.б.
Тууды арттыру Өлімді төмендету Мемлекет тік, ұлттық проблема ның бірі
жылдарға бағытталған Салауатты Қазақстан денсаулық сақтауды дамыту бағдарламасының мақсаты - Қазақстан азаматтарының денсаулығын жақсарту және елдің әлеуметтік- экономикалық дамуын қамтамасыз ету, бәсекелестікке қабілетті денсаулық сақтау жүйесін қалыптастыру
Бағдарламаға сәйкес 2013 жылы халықтың өмір сүру ұзақтығы 69-жастан, 2015 жылы 70-жасқа дейін ұлғайту көзделіп отыр Ана өлімін ға 24 адамға азайту жоспарлануда
4. Жаңа білімді бекіту: 1.Қазақстанда жыныстық құрылымына қарай қай халық басым? 2. Қай жас шамасында ерлер мен әйелдердің саны теңеседі? 3. Қай жас тобында әйелдер басым, ол немен байланысты? 4. Халықтың қай жас шамасында адамдар көп? Себебі неде? 5. Диаграммадан өздеріңнің жас шамаларыңды тауып, кімдер басым екенін айтыңдар.
БҮКІЛ ДҮНИЕЖҮЗІЛІК ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҰЙЫМЫНЫҢ МАМНДАРЫНЫҢ БАҒАЛАУЙ БОЙЫНША, АДАМНЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫ МЕН ӨМІР СҮРУ ЖОЛЫНЫҢ ҰЗАҚТЫҒЫ50-55 ПАЙЫЗЫ АДАМНЫҢ САЛАУАТТЫ ӨМІР САЛТЫМЕН ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫ. БАЛАЛЫҚ ШАҚТАН БАСТАП ӨЗ ДЕНСАУЛЫҒЫНА ДҰРЫС ҚАРАП, ДҰРЫС ТАМАҚТАНУ ҚАЖЕТ. 5. Қорытындылау
6. Бағалау
Үйге тапсырма: 1.Тақырыпты оқу 2.Қазақстан халқының жыныстық- жастық пирамидасын талдай білу 3.Өз денсаулығыңды сақта, қарт адамдарға мейірбандықпен қара тақырыбына эссе жазып келу