1. Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык. 2. Миллет кийимни тарыхындан. Урок 112.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
1. Словарный состав балкарского языка. Кабардино-черкесские и русские слова вошедшие в балкарский язык. 1. Словарный состав балкарского языка. Кабардино-черкесские.
Advertisements

Урок Этимология слов в балкарском языке. Деление их на группы. 2. Ойра (малкъар халкъ таурух).
Урок Табийгъатны бла жолоучулукъну юсюнден хабар. 2. Кесимлеучю алмашла.
1. Словарный состав балкарского языка. Архаизмы. 2. Адет - тёреден. Жауурун къалакъ. Урок 109.
Русский народный костюм. Работа ученицы 3-А кл. Школа 515 Бирченко Валерии Цель проекта- Познакомиться с русской культурой, народным творчеством и понять,
Сочинение по картине В.М. Васнецова «Иван-царевич на Сером Волке»
49 Урок Домашние птицы (коммуникация). 2. Имена прилагательные в балкарском языке.
Учитель ИЗО МБОУ Ак-Чыраанской СОШ Кыргыс Надежда Владимировна.
ОДЕЖДА По одёжке встречают Выполнила ученица 3 «а» класса Карпова Маргарита.
Сочинение по картине В.М. Васнецова «Иван-царевич на Сером Волке»
Создала: Бобровникова Оля учиница:5 А. Культура Древнего Египта до сих пор будоражит воображение людей. Исчезнувшая цивилизация ремесленников, земледельцев.
Ногайская национальная одежда.
Русский быт в 17 веке Лехтман Ульяна Мартынова Екатерина Оботнина Василиса.
Урок 28 Тема: 1. Малкъар халкъны ашлары бла танышабыз. (Знакомимся с блюдами балкарского народа.) 2. Временные формы глагола. Настоящее время.
Раздел: Моделирование фартука 5 класс. История фартука начинается с Древнего Египта. Египтяне пользовались примитивной драпировкой. Это был кусок ткани,
Урок 15 Имя существительное в балкарском языке. Имя существительное Имя существительное в балк.языке отвечает на вопросы: Имя существительное в балк.языке.
УРОК ИСТОРИИ 7 КЛАСС. ТЕМА УРОКА: Преобразования в области культуры при Петре I.
Название «крапива» переводится как «жгучий». На нашей планете очень много лекарственных растений, но самым главным можно назвать одно – крапиву.
Первобытные предки человека напоминали обезьян. Большие изменения произошли около 2 млн.лет назад. Найденные каменные орудия труда того времени свидетельствуют,
Гайдук Сергей Александрович Религия древних египтян Урок 13.
Транксрипт:

1. Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык. 2. Миллет кийимни тарыхындан. Урок 112

Повторение Мы познакомились с вами с лексическим составом балкарского языка.Сегодня мы вспомним о собственных словах балкарского языка. Собственная лексика у балкарцев существует с тех пор, как балкарцы стали отдельным народом (с 14 века). Эти слова связанны с образом жизни самого народа. Их всего единиц. Часть их образуют литературные слова, а другая часть - диалектные слова. Мы познакомились с вами с лексическим составом балкарского языка.Сегодня мы вспомним о собственных словах балкарского языка. Собственная лексика у балкарцев существует с тех пор, как балкарцы стали отдельным народом (с 14 века). Эти слова связанны с образом жизни самого народа. Их всего единиц. Часть их образуют литературные слова, а другая часть - диалектные слова.

Повторение Литературные слова: Диалектные слова: Литературные слова: Диалектные слова: Жугар – лопата кифе - тяпка Жугар – лопата кифе - тяпка гумулжук – муравей зюдюр - ежевика гумулжук – муравей зюдюр - ежевика гаккы – яйцо къуллю - шиповник гаккы – яйцо къуллю - шиповник жёрме – жёрме жыгъери – щепка жёрме – жёрме жыгъери – щепка как – каша кирка - гиря как – каша кирка - гиря ал бота – передник мыкъели - можжевельник ал бота – передник мыкъели - можжевельник чага – тяпка къара нанныкъ - ежевика чага – тяпка къара нанныкъ - ежевика юлёкъу – шиповник юзгеле - щепка юлёкъу – шиповник юзгеле - щепка гири - гиря гири - гиря

Повторение. Жанныуарла байламлы тёреле. Бир къауум кирик малины, жанныуарланны таулула алгъын бек сыйлы кёргендиле. Артыкъда бек бёрюню, жилянны анны, къойну, жугъутурну. Бёрю тиш адамны шайтан, шин зарандан сакълагъанды. Бир къауум кирик малины, жанныуарланны таулула алгъын бек сыйлы кёргендиле. Артыкъда бек бёрюню, жилянны анны, къойну, жугъутурну. Бёрю тиш адамны шайтан, шин зарандан сакълагъанды. Элде бир зат урланса - мал, хапчук - ким урлагъаннын билир ючюн, бёрю сингирни жандырып, анны асю бла секиргендиле. Ол адамны терслиги болмаса, мммммммманга хата боллукъ тюйюлдю. Терслиги бокса да, анны сансары къурушурукъдула, деп ийнаннгандыла. Элде бир зат урланса - мал, хапчук - ким урлагъаннын билир ючюн, бёрю сингирни жандырып, анны асю бла секиргендиле. Ол адамны терслиги болмаса, мммммммманга хата боллукъ тюйюлдю. Терслиги бокса да, анны сансары къурушурукъдула, деп ийнаннгандыла.

Повторение. Жанныуарла байламлы тёреле. Арбазда жашагъан жиляннга тиерге, мммммммманга хата этерге, ёлтюрюрге жарамагъанды. Арбазгъа жилян кирсе да, тиймегендиле. Арбазда жашагъан жиляннга тиерге, мммммммманга хата этерге, ёлтюрюрге жарамагъанды. Арбазгъа жилян кирсе да, тиймегендиле. Атны сыйы да бек уллу болгъанды. Атланны башлары, бахчаланны, юйлени шинден, шайтандан сакълагъанды деп ийнаннгандыла. Атны сыйы да бек уллу болгъанды. Атланны башлары, бахчаланны, юйлени шинден, шайтандан сакълагъанды деп ийнаннгандыла. Къойну да бек сыйлы малгъа санагъандыла. Аны огъурлу малгъа санагъандыла. Къойну да бек сыйлы малгъа санагъандыла. Аны огъурлу малгъа санагъандыла.

Повторение. Жанныуарла байламлы тёреле. Эшик башына жугъутур, нада къочхар мюйюзлени ургъандыла. Жангы юйню тюбюнде къочхар мюйюзлени басдыргъандыла. Ала юйню не палахдан да акълагъандыла. Эшик башына жугъутур, нада къочхар мюйюзлени ургъандыла. Жангы юйню тюбюнде къочхар мюйюзлени басдыргъандыла. Ала юйню не палахдан да акълагъандыла. Ийнеклени, анны боюнуна, кёз тиймез ючюн, душа нада бир къызыл бысдырчыкъ такъгъандыла. Ийнеклени, анны боюнуна, кёз тиймез ючюн, душа нада бир къызыл бысдырчыкъ такъгъандыла. Журтубайланны М. Журтубайланны М.

Вопросы к уроку 1. Алгъын адамла не затланны сыйлы кёргендиле? 1. Алгъын адамла не затланны сыйлы кёргендиле? 2. Бёрю тиш не затдан сакълагъанды? 2. Бёрю тиш не затдан сакълагъанды? 3. Урчуну къалай билгендиле? 3. Урчуну къалай билгендиле? 4. Терслиги бокса, ол адамгъа не зат болгъанды? 4. Терслиги бокса, ол адамгъа не зат болгъанды? 5. Жилянны къаллай сыйы болгъанды? 5. Жилянны къаллай сыйы болгъанды? 6. Атны къаллай сыйы болгъанды? 6. Атны къаллай сыйы болгъанды? 7. Къойну къаллай сыйы болгъанды? 7. Къойну къаллай сыйы болгъанды? 8. Эшикни башына не затланны ургъандыла? 8. Эшикни башына не затланны ургъандыла? 9. Жангы юйню тюбюне не затланны басдыргъандыла? 9. Жангы юйню тюбюне не затланны басдыргъандыла? 10. Кёз тиймез ючюн малины бойнуна не зат такъгъандыла? 10. Кёз тиймез ючюн малины бойнуна не зат такъгъандыла?

Переведите предложения на русский язык 1. Бир къауум кирик малины, жанныуарланны таулула алгъын бек сыйлы кёргендиле. 1. Бир къауум кирик малины, жанныуарланны таулула алгъын бек сыйлы кёргендиле. 2. Элде бир зат урланса - мал, хапчук - ким урлагъаннын билир ючюн, бёрю сингирни жандырып, анны асю бла секиргендиле. 2. Элде бир зат урланса - мал, хапчук - ким урлагъаннын билир ючюн, бёрю сингирни жандырып, анны асю бла секиргендиле. 3. Ол адамны терслиги болмаса, мммммммманга хата болмагъанды. Терслиги бокса уа, анны сансары къурушурукъдула, деп ийнаннгандыла. 3. Ол адамны терслиги болмаса, мммммммманга хата болмагъанды. Терслиги бокса уа, анны сансары къурушурукъдула, деп ийнаннгандыла. 4. Арбазда жашагъан жиляннга тиерге, мммммммманга хата этерге, ёлтюрюрге жарамагъанды. 4. Арбазда жашагъан жиляннга тиерге, мммммммманга хата этерге, ёлтюрюрге жарамагъанды. 5. Эшик башына жугъутур, нада къочхар мюйюзлени ургъандыла. 5. Эшик башына жугъутур, нада къочхар мюйюзлени ургъандыла.

Переведите на русский язык 1. Некоторых диких животных раньше горцы особенно почитали. 1. Некоторых диких животных раньше горцы особенно почитали. 2. Волчий зуб оберегал человека от шайтана. 2. Волчий зуб оберегал человека от шайтана. 3. Если он не виноват, с ним ничего не должно случиться. 3. Если он не виноват, с ним ничего не должно случиться. 4. Живущую во дворе змею, нельзя было трогать, вредить ей или её убивать. 4. Живущую во дворе змею, нельзя было трогать, вредить ей или её убивать. 5. Верили, что головы лошадей оберегали огороды, дома от нечисти. 5. Верили, что головы лошадей оберегали огороды, дома от нечисти.

Докончите предложения: 1. Бёрю тиш адамны …. 1. Бёрю тиш адамны …. 2. Арбазгъа жилян …. 2. Арбазгъа жилян …. 3. Жангы юйню тюбюнде …. 3. Жангы юйню тюбюнде …. 4. Ала юйню …. 4. Ала юйню …. 5. Ийнеклени, анны боюнуна, кёз тиймез ючюн, …. 5. Ийнеклени, анны боюнуна, кёз тиймез ючюн, …. 6. Эшик башына…. 6. Эшик башына….

Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык. Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык, связанны с исламской верой. Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык, связанны с исламской верой. Например: едет (обычай), ахырат (загробная жизнь), ннажал (смерть), жаннет (рай), жаханим (ад), къадар (судьба), муслийман(мусульманский), осуят (завещание), акъыл(ум), ямал (возможность), хурмет (уважение), тазир (штраф), сурат (рисунок, картина), тюкен (магазин), старух (былина), жууап (ответ), майдан (площадь), хайыр (польза), сапун (мыло) и т.д. Например: едет (обычай), ахырат (загробная жизнь), ннажал (смерть), жаннет (рай), жаханим (ад), къадар (судьба), муслийман(мусульманский), осуят (завещание), акъыл(ум), ямал (возможность), хурмет (уважение), тазир (штраф), сурат (рисунок, картина), тюкен (магазин), старух (былина), жууап (ответ), майдан (площадь), хайыр (польза), сапун (мыло) и т.д.

Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык. Среди арабских заимствований есть названия животных: къундуз (бобр), маймул (обезьяна), мал (скот), пил (слон); Среди арабских заимствований есть названия животных: къундуз (бобр), маймул (обезьяна), мал (скот), пил (слон); - названия материй, камней: атлас (атлас), къатапа (бархат), инжирр (бисер, жемчуг), маржан (коралл), накъут (яхонт, сапфир), накъыш (узор); - названия материй, камней: атлас (атлас), къатапа (бархат), инжирр (бисер, жемчуг), маржан (коралл), накъут (яхонт, сапфир), накъыш (узор); - названия блюд: халыуа (халва), къарампил (гвоздика); - названия блюд: халыуа (халва), къарампил (гвоздика); - научные названия: фильму (наука), медиресе (духовное училище), фахму (талант) и т.д. - научные названия: фильму (наука), медиресе (духовное училище), фахму (талант) и т.д. - имена людей: Абдул (слуга), Абдуллах (слуга Аллаха), Алий (высокий, большой, огромный), Алим (образованный), Жямал (красивый, стройный), Жабрайыл (сила Аллаха), Ибрахим (отец народа),Муса (ребёнок), Сагъыт (счастливый), - имена людей: Абдул (слуга), Абдуллах (слуга Аллаха), Алий (высокий, большой, огромный), Алим (образованный), Жямал (красивый, стройный), Жабрайыл (сила Аллаха), Ибрахим (отец народа),Муса (ребёнок), Сагъыт (счастливый), Хаким (мудрый), и т.д. Хаким (мудрый), и т.д.

Арабские, персидские слова, вошедшие в балкарский язык. Из персидского языка вошли названия: Из персидского языка вошли названия: - продуктов, ягод, овощей: жак (масло), жилек (клубника), балли (вишня), хыяр (тыква), харбыз (арбуз), шурпа (суп), шептал (абрикос); - продуктов, ягод, овощей: жак (масло), жилек (клубника), балли (вишня), хыяр (тыква), харбыз (арбуз), шурпа (суп), шептал (абрикос); - с домашним бытом: мияла (стекло), таба (сковородка), хамам (баня), чыракъ (лампа), шиша (бутылка), чарх (колесо), и т.д. - с домашним бытом: мияла (стекло), таба (сковородка), хамам (баня), чыракъ (лампа), шиша (бутылка), чарх (колесо), и т.д. - одежды: кямар (женский пояс из серебра), бота (плед), чарыкъ (тапочка), и т.д. - одежды: кямар (женский пояс из серебра), бота (плед), чарыкъ (тапочка), и т.д. - торговля: сапун (мыло), дурман (лекарство), чилле (шёлк), сахтиян (лайка, хром, сафьян), дарий (шёлк); - торговля: сапун (мыло), дурман (лекарство), чилле (шёлк), сахтиян (лайка, хром, сафьян), дарий (шёлк); - названия животных: чабакъ (рыба), суусар (куница), хораз (петух), къаплан (тигр), булбул (соловей). - названия животных: чабакъ (рыба), суусар (куница), хораз (петух), къаплан (тигр), булбул (соловей).

Слова и выражения к тексту не замандан да - во все времена не замандан да - во все времена арию кийинирге - красиво одеваться арию кийинирге - красиво одеваться сакъ болгъандыла - были внимательны сакъ болгъандыла - были внимательны уллу эс бургъандыла - уделяли большое внимание уллу эс бургъандыла - уделяли большое внимание бютюнда - особенно бютюнда - особенно ариюлукъгъа деп - наряжаясь ариюлукъгъа деп - наряжаясь къаптал кёлекни асюне - на платье къаптал кёлекни асюне - на платье кёккюрек - грудь кёккюрек - грудь

Слова и выражения к тексту ёшюнлюкле - нагрудники ёшюнлюкле - нагрудники тагъа эдиле - вешали тагъа эдиле - вешали кямар, тюйме - нагрудник кямар, тюйме - нагрудник тепсеген къызланны юслеринде - на танцующих девушках тепсеген къызланны юслеринде - на танцующих девушках асламысында - в большинстве асламысында - в большинстве кюмюшден - из серебра кюмюшден - из серебра алтындан - из золота алтындан - из золота багъалы ташла - драгоценные камни багъалы ташла - драгоценные камни ушагъан - похожие ушагъан - похожие

Слова и выражения к тексту келишген - подходящие келишген - подходящие бел баула - пояса бел баула - пояса багъалы затлагъа саналгъандыла - считались за дорогие вещи багъалы затлагъа саналгъандыла - считались за дорогие вещи ёте келгендиле - переходили ёте келгендиле - переходили сыйлы затла - дорогие вещи сыйлы затла - дорогие вещи сакъланадыла - хранятся сакъланадыла - хранятся андан сора да - кроме этого андан сора да - кроме этого

Слова и выражения к тексту сыргъала - серьги сыргъала - серьги жюзюкле - кольца жюзюкле - кольца минчакъла - бусы минчакъла - бусы бууунлукъла - браслеты бууунлукъла - браслеты жюрютгендиле - носили жюрютгендиле - носили эрттегели устала - древние мастера эрттегели устала - древние мастера

Миллет киймни тарыхындан Не замандан да адам арию кийинирге сюйгенди. Узакъ ёмюрден башлап, бизни ата-бабаларыбыз ол затха сакъ болгъандыла. Кийген кийимлерине уллу эс бургъандыла. Бютюнда тойлагъа, оюнлагъа барсала, арию кийингендиле. Ариулукъгъа деп, тиширыула къаптал кёлекни асюне, кёкюреклерине ёшюнлюк тагъа эдиле. Анга кямар, тюйме деп да айтадыла. Не замандан да адам арию кийинирге сюйгенди. Узакъ ёмюрден башлап, бизни ата-бабаларыбыз ол затха сакъ болгъандыла. Кийген кийимлерине уллу эс бургъандыла. Бютюнда тойлагъа, оюнлагъа барсала, арию кийингендиле. Ариулукъгъа деп, тиширыула къаптал кёлекни асюне, кёкюреклерине ёшюнлюк тагъа эдиле. Анга кямар, тюйме деп да айтадыла. Аны сиз бусагъатда тепсеген къызланны юслеринде кёрюрге боллукъсуз. Аны сиз бусагъатда тепсеген къызланны юслеринде кёрюрге боллукъсуз.

Миллет кийимле

Миллет киймни тарыхындан Аны асламысында кюмюшден нада алтындан этгендиле. Аны асюнде багъалы ташла да болгъандыла. Аны асламысында кюмюшден нада алтындан этгендиле. Аны асюнде багъалы ташла да болгъандыла. Ол ёшюнлюкге ушагъан, мммммммманга келишген бел баула да бар эдиле. Ала экиси да бек багъалы затлагъа саналгъандыла. Ол ёшюнлюкге ушагъан, мммммммманга келишген бел баула да бар эдиле. Ала экиси да бек багъалы затлагъа саналгъандыла. Таулу тиширыула, андан сора да, сыргъала, жюзюкле, минчакъла, бууунлукъла жюрютгендиле. Аланны алтындан, кюмюшден да этгендиле. Аланны эрттегили устала этгендиле. Таулу тиширыула, андан сора да, сыргъала, жюзюкле, минчакъла, бууунлукъла жюрютгендиле. Аланны алтындан, кюмюшден да этгендиле. Аланны эрттегили устала этгендиле.

Вопросы к тексту: 1. Малкъар адам не затха уллу эс бургъанды? 1. Малкъар адам не затха уллу эс бургъанды? 2. Бютюнда къайры арию кийингенди? 2. Бютюнда къайры арию кийингенди? 3. Ариулукъгъа деп таулу тиширыула не зат этгендиле? 3. Ариулукъгъа деп таулу тиширыула не зат этгендиле? 4. Ёшюнлюкге дагъыда къалай айтхандыла? 4. Ёшюнлюкге дагъыда къалай айтхандыла? 5. Аны не затдан этгендиле? 5. Аны не затдан этгендиле? 6. Аны асюнде не затла болгъандыла? 6. Аны асюнде не затла болгъандыла? 7. Анга ушагъан не затла болгъандыла? 7. Анга ушагъан не затла болгъандыла? 8. Ёшюнлюк бла бел бау къаллай затха саналгъандыла? 8. Ёшюнлюк бла бел бау къаллай затха саналгъандыла? 9. Ала кимден кимге ётгендиле? 9. Ала кимден кимге ётгендиле? 10. Ала бюгюн сакъланамыдыла? 10. Ала бюгюн сакъланамыдыла? 11. Таулу тиширыула дагъыда не затла жюрютгендиле? 11. Таулу тиширыула дагъыда не затла жюрютгендиле? 12. Аланны неден этгендиле? 12. Аланны неден этгендиле?

Переведите предложения на русский язык 1. Не замандан да адам арию кийинирге сюйгенди. 1. Не замандан да адам арию кийинирге сюйгенди. 2. Узакъ ёмюрден башлап, бизни ата- бабаларыбыз ол затха сакъ болгъандыла. 2. Узакъ ёмюрден башлап, бизни ата- бабаларыбыз ол затха сакъ болгъандыла. 3. Ариулукъгъа деп, тиширыула къаптал кёлекни асюне, кёкюреклерине ёшюнлюк тагъа эдиле. 3. Ариулукъгъа деп, тиширыула къаптал кёлекни асюне, кёкюреклерине ёшюнлюк тагъа эдиле. 4. Ол асламысында кюмюшден нада алтындан этилгенди. Аны асюнде багъалы ташла да болгъандыла. 4. Ол асламысында кюмюшден нада алтындан этилгенди. Аны асюнде багъалы ташла да болгъандыла. 5. Таулу тиширыула, андан сора да, сыргъала, жюзюкле, минчакъла, бууунлукъла жюрютгендиле. 5. Таулу тиширыула, андан сора да, сыргъала, жюзюкле, минчакъла, бууунлукъла жюрютгендиле. 6. Аланны алтындан, кюмюшден да этгендиле. Аланны эрттегили устала этгендиле. 6. Аланны алтындан, кюмюшден да этгендиле. Аланны эрттегили устала этгендиле.

Переведите предложения на балкарский язык 1. Человек всегда хотел одевать красивую одежду. 1. Человек всегда хотел одевать красивую одежду. 2. Они уделяли своей одежде большое внимание. 2. Они уделяли своей одежде большое внимание. 3. Особенно красиво одевались на свадьбах, пирах и праздниках. 3. Особенно красиво одевались на свадьбах, пирах и праздниках. 4. Для красоты горянки одевали на платья нагрудники 4. Для красоты горянки одевали на платья нагрудники 5. Ещё были пояса, подходящие к нагрудникам. 5. Ещё были пояса, подходящие к нагрудникам. 6. Они оба считались дорогими вещами. 6. Они оба считались дорогими вещами.

Докончите предложения 1. Не замандан да адам …. 1. Не замандан да адам …. 2. Бютюнда тойлагъа, …. 2. Бютюнда тойлагъа, …. 3. Аны сиз бусагъатда …. 3. Аны сиз бусагъатда …. 4. Аны асюнде …. 4. Аны асюнде …. 5. Ол ёшюнлюкге ушагъан, …. 5. Ол ёшюнлюкге ушагъан, …. 6. Таулу тиширыула, андан сора да, …. 6. Таулу тиширыула, андан сора да, …. 7. Аланны алтындан, …. 7. Аланны алтындан, ….

Дополните предложения 1. Узакъ ёмюрден башлап, бизни … …ол затха сакъ болгъандыла. 1. Узакъ ёмюрден башлап, бизни … …ол затха сакъ болгъандыла. 2. … …, тиширыула къаптал кёлекни асюне, … … … тагъа эдиле. 2. … …, тиширыула къаптал кёлекни асюне, … … … тагъа эдиле. 3. Аны сиз бусагъатда … … … кёрюрге боллукъсуз. 3. Аны сиз бусагъатда … … … кёрюрге боллукъсуз. 4. Ол ёшюнлюкге ушагъан, мммммммманга … … … да бар эдиле. 4. Ол ёшюнлюкге ушагъан, мммммммманга … … … да бар эдиле. 5. Ала экиси да … … … саналгъандыла. 5. Ала экиси да … … … саналгъандыла.