Астана Қ аза қ стан Республикасыны ң елордасы. Астанада адам т ұ рады (1 қ а ң тар 2015)[3]. Қ азір қ аланы ң аума ғ ы 200 км2 алып жатыр. Қ ала Қ аза қ станны ң орталы қ б ө лігіні ң солт ү стігінде А қ мола облысында, Есіл ө зеніні ң алабында ғ ы ө зен ма ң ы жазы қ ты ғ ында орналас қ ан.

Атауы Атауы Қ аланы ң атауы қ аза қ тілінен алын ғ ан. Қ аза қ ша ол с ө з елді ң бас қ аласы дегенді білдіреді. Астана с ө зі қ аза қ тіліне парсы тілінен ауыс қ ан. Онда ол "киелі орын", "боса ғ а" деген ма ғ ыналар ғ а ие. Астана қ аласыны ң Бас жоспары Астана қ аласыны ң тіршілік- тынысыны ң қ олайлы ортасын құ ру ж ә не оны орны қ ты дамыту, экологиялы қ қ ауіпсіздікті, таби ғ ат пен м ә дени м ұ раларды са қ тау ма қ сатында жасал ғ ан қ ала құ рылысыны ң жоспары. Б ұ л жоба Қ аза қ станны ң президенті Н ұ рс ұ лтан Назарбаевты ң қ олдауымен іске асып жатыр.

Жер бедері Астана қ аласы Есіл ө зеніні ң жа ғ алауында ғ ы жазы қ та ж ә не ішінара ө зен а ңғ арында орын тепкен. Аума қ ты қ жер бедері е ң ісі мен биігі бай қ алмайтын жазы қ болып келуімен сипатталады. М ұ нда ғ ы ойдым-ойдым к ө лтабандарда ғ ана қ ар суы мен к ө л немесе сор- сазда уытты к ө лшіліктер пайда болады. Қ ала қ уа ң дала белдеуінде, оны ң к үң гірт қ о ң ыр, қ о ң ыр топыра қ ты,бетегелі-селеулі іші қ уа ң белдеуінде орналас қ ан. Топыра қ жамыл ғ ысы біртекті емес, алуан сипатты. Қ ала орналас қ ан өң ірді ң аума ғ ын жада ғ ай тол қ ынды, суайры қ ты жазы қ ты қ алып жатыр. Қ ала аума ғ ыны ң жер бедерінен айтарлы қ тай е ң іс немесе к ө зге шалынардай ө р бай қ алмайды, м ұ нда ғ ы геморфологиялы қ б ө лшектер бір-біріне ұ ласа жал ғ асып кете барады. Жазы қ Есіл ө зеніне қ арай аздап е ң істеу болып келеді.

Климаты Климатыны ң ө зіндік ерекшелігі тым континентік болып келеді, жауын-шашынны ң орташа жылды қ м ө лшеріні ң аз ж ә не к ү н к ө зіні ң ө ткір болуы салдарынан к ө лдерді ң суы азайып, ша ғ ын ө зен арналарды ң кеуіп қ алуына ә серін тигізеді. Қ ысы суы қ, аязды. Ыз ғ арлы аяз шамамен 245 к ү нге, ал қ ысты ң ұ за қ ты ғ ы 5-5,5 ай ғ а созылады. Қ арашаны ң ортасына қ арай т ү скен қ ар к ү нге дейін жатады. Қ а ң тар айыны ң орташа температурасы -17°С (52°С- қ а к ө терілетін аяз ө те сирек болады). Аязды к ү ндерді ң орташа температурасы -25°С. М ұ ндай к ү ндерді ң ұ за қ ты ғ ы жылына тен к ү нге дейін ауысып отырады. Қ ыс айларыны ң шамамен 30 к ү ні боранды, боран о ң т ү стік-батыстан со ғ ады. Қ ар қ алы ң т ү скен жылдары ө зендер тасып, к ө лтабандар к ө лге, к ө лдер шал қ ы ғ ан айдын ғ а айналады. Б ұ лтты к ү ндер аз, жылына шамамен 2200 са ғ аттай к ү н б ұ лтсыз ашы қ болады. Жазы ысты қ, қ уа ң. Шілде айыны ң температурасы е ң жо ғ арыла ғ ан кезде +42°С - ғ а жетеді. Е ң жо ғ ары температура шілдені ң к ү нін қ амтиды. Жылы мезгіл шамамен 213 к ү нді, аязды мезгіл 120 к ү нді құ райды. Жаз ғ ынайза ғ алы к ү н саны шамамен к ү н аралы ғ ында, ұ за қ ты ғ ы 2,4 са ғ ат. Жазда 1-2, кейде 4-9 к ү ндей б ұ рша қ жауатын мезгіл бай қ алады. Жерге т ү сетін ыл ғ алды ң жылды қ м ө лшері 300 мм, оны ң 30 %-к ө ктемге, 34 %-жаз ғ а, 36% к ү з, қ ыс айларына келеді. Жел жиі со ғ ады, орташа жылдамды ғ ы-2м/сек. Желді ң қ аттыра қ со ғ атын мезгілі наурыз ғ а (6 м/сек), баяу со ғ атын мезгілі тамыз ғ а (4 м/сек) келеді. Ал жылына 40 кейде 87 к ү н қ атты жел со ғ атын (15 м/сек жуы қ ) т ұ сы болады. Ө те к ү шті дауыл (36 м/сек) 20 жыл м ө лшерінде бір рет бай қ ал ғ ан.

Су қ оры Астана қ аласы қ уа ң айма қ та орналас қ ан, негізгі су қ оры ө зен ж ә не жерасты су к ө здерінен құ ралады. Бастауын Нияз таулары б ұ ла қ тарынан алып, қ ыс қ ы қ ар, жаз ғ ы жауын суымен толысып отыратын Есіл ө зені қ аланы ң негізгі су артериясы болып табылады. Есілді ң қ аладан а ғ ып ө тетін т ұ сынан ша ғ ын екі ө зен Сарыб ұ ла қ пен А қ б ұ ла қ келіп құ яды. Қ аланы км т өң іректе ша ғ ын ө зен-к ө лдер қ оршап жатыр. Оларды ң кейбіреуі т ұ щы, кейбіреуі кермек сулы болып келеді. Негізгілері: Сасы қ к ө л, Жоламан, Тыш қ анк ө л, Танак ө л, Жылтырк ө л, Тазк ө л, Қ айнарлы, Та ғ анк ө л, Майбалы қ, Б ұ зы қ ты, Жала ң аш, Шенет, А ғ анас, т.б.

Астана қ аласы хал қ ыны ң саны 2000 жылмен салыстыр ғ анда 169,2 мы ң адам ғ а к ө бейіп, 2006 жылды ң басында 550,2 мы ң адам болды. Халы қ саны бойынша Қ аза қ станда ғ ы Алматы қ аласынын кейінгі 2- орында. Астана қ аласы хал қ ыны ң таби ғ и қ оз ғ алысыны ң о ң факторы бала туу мен неке қ ию де ң гейіні ң артуы болып табылады жылы қ алада 8,8 мы ң бала ө мірге келді, ол 2000 жылы туыл ғ андармен салыстыр ғ анда 4,3 мы ңғ а к ө п жылы бала тууды ң коэффициенті 1 мы ң т ұ р ғ ын ғ а ша ққ анда 6,3, ө лім 6,7 құ рады. Қ ала хал қ ыны ң ө суі негізінен к ө ші- қ он а ғ ыны есебінен қ амтамасыз етілуде. К ө ші- қ он сальдосыны ң елеулі т ү рде ө суі (50 мы ң нан асатын шекте) жылдары бай қ алды. Келгендерді ң саныны ң кеткендерден асып т ү суі негізінен азаматтарды ң республиканы ң ішіндегі к ө ші- қ он есебінен қ амтамасыз етілді. Алайда со ңғ ы жылдары оны ң салыстырмалы т ү рде т ұ ра қ тануы бай қ алады (2002 ж. 6,8 мы ң, 2003 ж.- 5,4 мы ң, 2004 ж. 14,2 мы ң, 2005 ж. 15,7 мы ң адам). Халы қ ты ң таби ғ и ө сімі осы кезе ң де 2000 жыл ғ ы 1513 адамнан 2005 жылы 5,2 адам ғ а дейін к ө бейді.

Тарихы Тарихы Астана 1830 ж. Есіл ө зеніні ң жа ғ асында қ аза қ -орыстар ә скерлері негізін қ ала ғ ан бекіністен бастау алады. Астана 1830 ж. Есіл ө зеніні ң жа ғ асында қ аза қ -орыстар ә скерлері негізін қ ала ғ ан бекіністен бастау алады ж. А қ мола қ ала м ә ртебесін алды ж. А қ мола қ ала м ә ртебесін алды ж. қ ала ғ а Целиноград атауы берілді ж. қ ала ғ а Целиноград атауы берілді ж. егемен Қ аза қ станны ң Президенті Н. Назарбаев Жарлы ғ ымен елорданы Алматыдан А қ мола ғ а к ө шіру туралы шешім қ абылдады ж. егемен Қ аза қ станны ң Президенті Н. Назарбаев Жарлы ғ ымен елорданы Алматыдан А қ мола ғ а к ө шіру туралы шешім қ абылдады ж. 6 мамыр жа ң а елорданы ң атау Астана болып ө згертілді ж. 6 мамыр жа ң а елорданы ң атау Астана болып ө згертілді ж. 10 шілде Қ аза қ станны ң жа ң а елордасы Астананы ң халы қ аралы қ т ұ сауы кесілді ж. 10 шілде Қ аза қ станны ң жа ң а елордасы Астананы ң халы қ аралы қ т ұ сауы кесілді ж. ЮНЕСКО-ны ң шешімі бойынша Астана қ аласына «Бейбітшілік қ аласы» жо ғ ары ата ғ ы беріліп, медальмен марапатталды. Б ұ л ата қ қ ыс қ а мерзім ішінде ә леуметтік-экономикалы қ, саяси ж ә не м ә дени дамуда не ғұ рлым ә серлі ә рі қ уатты ө суге, т ұ ра қ ты этникааралы қ қ атынасты орны қ тыру ғ а қ ол жеткізе ал ғ ан ғ аламшарды ң жас қ алаларына беріледі. Бразилияда ө ткізілген б ұ л конкурста Астана барлы қ ө лшемдер бойынша ә лемні ң ә р т ү рлі елдеріні ң он екі қ аласын басып озды ж. ЮНЕСКО-ны ң шешімі бойынша Астана қ аласына «Бейбітшілік қ аласы» жо ғ ары ата ғ ы беріліп, медальмен марапатталды. Б ұ л ата қ қ ыс қ а мерзім ішінде ә леуметтік-экономикалы қ, саяси ж ә не м ә дени дамуда не ғұ рлым ә серлі ә рі қ уатты ө суге, т ұ ра қ ты этникааралы қ қ атынасты орны қ тыру ғ а қ ол жеткізе ал ғ ан ғ аламшарды ң жас қ алаларына беріледі. Бразилияда ө ткізілген б ұ л конкурста Астана барлы қ ө лшемдер бойынша ә лемні ң ә р т ү рлі елдеріні ң он екі қ аласын басып озды.

Спорт Барыс (хоккей клубы) Қ аланы ң назар аударарлы қ орындары Сулы-Жасыл г ү лзар Астана орталы ғ ында ғ ы жа ң а к ө ше. А қ -Орда Қ аза қ стан Республикасы Президентіні ң резиденциясы. Б ә йтерек Астананы ң басты символы. Т ә уелсіздік Сарайы мемелекеттік ресми іс-шараларды, форумдарды, м ә жілістерді, кездесулерді, съездерді ө ткізу орны болып табылады Бейбітшілік пен келісім сарайы Ә лемдік ж ә не д ә ст ү рлі діндер лидерлеріні ң съезін ө ткізу ү шін арнал ғ ан ғ имарат. Хан-Шатыр Астананы ң е ң ү лкен ойын-сауы қ орталы ғ ы.