Тақырыбы:Туберкулез және қосалқы аурулары.Туберкулез және қант диабеті. Орындаған:Габдулхаликова.Қ.А 513 «Б» топ Тексерген: Алгиева.Р.А. М.Оспанов М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медициналық Университеті

1.Туберкулез және қант диабеті туралы түсінік. 2. Туберкулез және қант диабеті патогенезі және патологиялық анатомиясы. 3. Туберкулез және қант диабеті клиникалық белгілері. 4.Алдын алу шаралары. 5.Емі.

Туберкулез- қант диабетінің ауыр асқынуларының бірі болып табылады,қант диабеті оның өту ағымын қиындатады.Сау адамдарға карғанда қант диабеті бар наукастар туберкулезбен 2-6 есежиі ауырады.Туберкулезбен ауыратын көптеген науқастарда жасырын түрде өтетін қант диабеті болады,туберкулез үрдісінің өршуі қант диабетінің ағымын асқындырады.туберулез және қант диабетімен ауырытын науқастардың ішінде жастағы ер адамдардың саны басым.

Ө кпе ж ә не кеуде ішілік лимфа бездеріні ң туберкулезінен кейінгі қ алды қ ты ө згерістерді ң белсенді т ү рге к ө шуі н ә тижесінде, туберкулез, қ ант диабетімен ауыратын нау қ астарда екіншілік туберкулез т ү рінде дамиды. Қ ант диабетімен ауыратын нау қ астарда туберкулезді ң дамуына ж ә не оны ң а ғ ымыны ң ауыр т ү рде ө туінде а ғ ызаны ң таби ғ и қ арсыласу к ү шін аны қ тайтын лейкоциттерді ң фагоцитарлы белсенділігіні ң ж ә не бас қ а имунитет реакцияларыны ң т ө мендеуі, ферменттерді ң тепе те ң дігіні ң ж ә не заталмасуыны ң б ұ зылуы ә сер етеді. Қ ант диабетіні ң ауыр а ғ ыммен ө туі туберкулезді ң де ө ту а ғ ымын ауырлатады.Сонымен қ атар қ ант диабетіне қ осыл ғ ан туберкулезауруы да диабетті ң ө туін қ иындатады.

Қант диабетімен ауыратын көптеген нукастар туберкулездің түрлері басым түседі,олар ыдырауға және ошақтардың шашылуына бейім болады.Бұл бұзылыс қайта орнына толық кемейтін қант диабетінің ауыр түріне жатады,сол себеппен ошақтарда.каверна қабырғаларындағы грануляцияның дәнекер тінге айналуы тежеледі.Орташа жеңіл ағымда өтетін қант диабеті бар туберкулезге шалдыққан науқастарда туберкулездің морфологиялық көрінісінің айтарлықтай ерекшеліктері жоқ.

Қант диабетімен ауыратын науқастарда өкпе туберкулезінің дамуы және оның ағымы аздаған клиникалық белгілермен өтеді. Әлсіздіктің пайда болуын.тәбетінің төмендеуін және қызуының аздап көтерілуін дәрігерлер,науқастарда көбінесе, қант диабетінің ағымының нашарлауы деп есептейді.Туберкулездің біріншілік белгісі қант диабетінің ағымының тереңдеп үдеуімен көруінуі мүмкін,өйкені белсенді туберкулез көмірсу алмасуын бұзады,соған сәйкес инсулинге қажеттілік артады.

Туберкулездің эпидемиологиялық жағдайына және туберкулезге қарсы күрес шараларын жүргізудің тиімділігіне талдау жасау; Санэпидқадағалау комитеттерімен және басқа да емдік алдын алу мекемелерімен бірге БЦЖ вуакцинасын және ревакцинациясын жоспарлау, осы шараларды жүргізуді ұйымдастырып, әдістемелік басшылық жасау. Бактерия бөлушілерді анықтау және жаңа туған нәрестелерді вакцинацядан кейінгі иммунитет қалыптасқанша олардан оңашалау.

Санитарлық алдын алудың мақсаты - дені сау адамдарды ТМБ жұғуынан сақтандыру, туберкулездің активті түрімен (әсіресе бактерия бөлушілермен) ауыратын науқастың жұмыста, үйде, тұрмыста айналасындағы дені сау адамдармен байланысын азайту және сақтандыру жұмыстары арқылы осы байланысты қауіпсіз ету. Санитарлық алдын алудың негізгі міндеті - әлеуметтік жағдайлармен эпидемияға қарсы және емдік шаралардың кеңінен жүргізілуі.

Туберкулез ж ә не қ ант диабетімен ауыратын нау қ астарды ң е ң алдымен а ғ зада зат алмасуыны ң б ұ зылысын қ алпына келтіру кажет.Б ұ л ү шін физиологиялы қ арнайы емд ә н ж ә не инсулин қ ажетті м ө лшерде қ олднылады.Туберкулезді емделуді ң негізгі ә дісі-ол категория ғ а с ә йкес ем ж ү ргізуі қ ажет.Б ұ л жа ғ дайда рафампицилинні ң ішке қ абылдайды қ ант т ө мендететін д ә рілерді ң биотрансформациясына тигізетін ә серін еске ал ғ ан ж ө н.Сондайа қ витаминдерді ң,липидтерді ң белоктарды ң алмасуын қ алып қ а келтіретін препараттар қ олданылады.Туберкулезді емдеу ү шін хирургиялы қ ә дістер де қ олданылуы м ү мкін.

Фтизиатрия Момынов.Т. Ә Алматы,2012 ж Фтизиатрия М.И.Перельман, В.А.Корякин Алматы, 2006ж Интернет желісі