І. Қ ызы ғ ушылы қ тарын ояту Бір кездерде химия патшалы ғ ында Су Ханшайым мен К ү кірт алты валентті Ханзада отбасында жас с ә би д ү ниеге келіпті. Барлы ғ ы қ уанып, к ө птен бері ө зіні ң артынан м ұ рагер болып қ алатын ұ лды асы ғ а к ү тіп ж ү рді. Медбике келіп ұ л деп о ғ ан к ө к лента та ққ анда бірден қ ызарып кетті, д ү ниеге қ ыз келгенін жанында ғ ыларды ң барлы ғ ы ү нсіз т ү сінді.

Т ә жірибе-1 Сынауы қ та ғ ы к ү кірт қ ыш қ ылына лакмусты тамызды. Т ү сі қ ызыл т ү ске ө згерді. Қ ызды ң атын- Қ ыш қ ыл қ ойды, ә кесіні ң фамилиясы – К ү кірт еді.

Ертегіні ң мазм ұ ны: 1.Б ө лім. «К ү кірт қ ыш қ ылыны ң ту ғ ан к ү ні» 2.Б ө лім. «Балалы қ ша ғ ы» 3.Б ө лім. «Жол ү стіндегі қ иынды қ тар» 4.Б ө лім. «Зергерлік б ұ йым сататын д ү кенде» 5.Б ө лім «Жас отбасын құ ру» 6.Б ө лім «Жетістіктерге жету»

ІІ. Б ө лім. «Балалы қ ша ғ ы» Сендер бір ауылда ө зімен бірге ойнап ө скен к ү кірт қ ыш қ ылыны ң балалы қ ша ғ ында қ андай бол ғ анын айтып берсе ң іздер. 1.с ұ ра қ : К ү кірт қ ыш қ ылы туралы не білеміз ? ( ассоциация құ ру )

ІІІ. Б ө лім. «Жол ү стіндегі қ иынды қ тар» К ү кірт қ ыш қ ылы к ү н сайын ө сіп бой жетті. Жасы 18 ге келді. Д ү ние ж ү зін аралап к ө ргісі келді ж ұ мыс істеп ө зін к ө рсеткісі келді. Біра қ к ө п қ иынды қ тар ғ а тап болды. Жолда к ө п ж ү рді біркезде б ұ рылыста алдынан ү лкен тас кездесті. Онда мынадай жазу жазыл ғ ан екен «О ңғ а жа ққ а б ұ рылса ң – қ ыш қ ыл ғ а барасы ң, сол ғ а б ұ рылса ң –т ұ з ғ а т ү сесі ң, т ү зу ж ү рсе ң – ө з жолы ң ды табасы ң » Қ ыш қ ыл к ө п ойланды. Д ұ рыс жолды қ алай табады ? О ғ ан к ө мектесейікші.

ІІІ. Ой тол ғ аныс. Оны ң мінезі ө згеріп, жанында ғ ылар ғ а қ ылы қ тарын к ө рсете бастады.. Т ү зу жолмен ж ү ріп келе жатса алдынан «Негіздер» фирмасына тап болды.Жанын аямай сонда қ ызу ж ұ мыс істеді. 2. с ұ ра қ : Н ә тижесінде қ андай заттар шы ғ арды?

1- топ. К ү кірт қ ыш қ ылыны ң физикалы қ қ асиеті, қ ауіпсіздік ережесі. 2 – топ Химиялы қ қ асиеті сатыланып диссоциациялануы, негіздермен, негіздік оксидпен ә рекеттесуі 3-топ. С ұ йытыл ғ ан, концентрациялы к ү кірт қ ыш қ ылымен, т ұ здармен ә рекеттесуі. 4-топ. Қ олданылуы. Т ұ здары.

Оны ң мінезі ө згеріп, жанында ғ ылар ғ а қ ылы қ тарын к ө рсете бастады.. 1-топ К ү кірт қ ыш қ ылыны ң физикалы қ қ асиеті, қ ауіпсіздік ережесі туралы айтады. О қ ушылар д ә птерге жазады Т ү зу жолмен ж ү ріп келе жатса алдынан «Негіздер» фирмасына тап болды.Жанын аямай сонда қ ызу ж ұ мыс істеді. еді т ү сі ө згерді.

Жанында жа қ ын орналас қ ан «Негіздік оксидтер» фирмасына бас с ұғ ып к ө рді.Б ұ л фирмадада жа қ сы ж ұ мыс жасады, біра қ к ө йлегіне қ ара ұ нта қ шашырап еді т ү сі ө згерді.

3. с ұ ра қ : 1.Т ә жірибе жасамас б ұ рын қ андай қ ауіпсіздік ережесін са қ таймыз? 2. Қ ара ұ нта қ қ андай қ осылыс? Қ андай зат т ү зілді,т ү сі қ андай? 3.Химиялы қ реакция те ң деуін жазу.

1. Ә рбір жасалатын ж ұ мысты ң барысымен танысу. 2.Т ә жірибеге қ ажетті заттарды аз м ө лшерде қ олдану. 3. Қ ыш қ ылдармен ж ұ мыс жаса ғ анда са қ болу,газ к ү йіндегі заттарды ң иісін алыстан желпу ар қ ылы сезу. 4.Реактиві бар ыдысты ң ауызына үң ілмей,жанынан қ арау. 5. Қ ыш қ ылдармен ж ұ мыс жаса ғ анда денеге немесе киімге тигенде дереу сумен жуу.

ІV Б ө лім. «Зергерлік б ұ йым сататын д ү кенде» К ү кірт қ ыш қ ылы ж ұ мыстан кейін кешкілік уа қ ытта қ аланы аралап қ ыдырып ж ү ргенде Зергерлік б ұ йым сататын д ү кенді бірінші рет к ө рді. Д ү кен с ө релерінде толып т ұ р ғ ан ж ү зікті ң біреуін ө лшеп к ө рмекші болды. Сол кезде Варий деген жігіт к ү тпеген жерден тап болды. Екеуі танысты. Танысты ғ ы ү шін Варий мырыштан жасал ғ ан мыстан жасал ғ ан ж ү зіктерді кигізіп к ө ріп еді бірден еріп кетті. кумис, платина, алтыннан жасал ғ ан б ұ йымдар ө згеріссіз қ алды? 4. с ұ ра қ : Неге? Жауабы ң ды т ү сіндір

V Б ө лім «Жас отбасын құ ру» Б ү гін Варий деген жігіт кездесуге та ғ ы да келіп ө зі «Т ұ з» фирмасында ж ұ мыс істейтіндігі туралы айтып к ү кірт қ ыш қ ылын сол фирма ғ а ж ұ мыс қ а ша қ ырды. Екеуі бір жерде істеп танысты қ тары жарасып ү йленуге келісті. Екеуі де ү йлену тойына а қ киім киді. Неге?

К ү кірт қ ыш қ ылыны ң жа қ сы к ө ріп ішетін асы су екен,ал онша жа қ сы к ө рмейтін та ғ амы қ ант. Тіпті оны к ө ргенде к ө мірге айналдырып жібереді екен. Ол жал ғ ыз қ ал ғ анда ө з ойын құ пия хат қ а т ү сіріп отыр ғ ан. с ұ ра қ : Неге суды жа қ сы к ө реді? Құ пия хатты қ алай жазды, оны қ алай о қ ып алу ғ а болады?

Жауап: К ү кірт қ ыш қ ылы к ү шті су тарт қ ыш зат. Егер концентрациялы қ ышкыл толтырыл ғ ан стаканды біраз уакыт ашы қ калдырса, ауада ғ ы су буын бойына тартып сі ң іреді де, қ ыш қ ыл ыдыстан асып т ө гіледі. Осы қ асиетіне бола к ү кірт қ ыш қ ылын т ү рлі газдарды ыл ғ алдан құ р ғ ату ү шін пайдаланады.К ү кіртконцентрациялысу буынгаздарды

VІ -Б ө лім «Жетістіктерге жету» Сонымен күкірт қышқылының арманы орындалып дүние жүзін аралап өз үлесін қосып жүрді, Қазақстанның кейбір қалаларында бірлесіп жұмыс жасайды. 6. Оқушыларға сұрақ: Күкірт қышқылы Қазақстанның қай қаласында кездеседі және қандай салаларда қолданады?

§ 16 читать Задания 3, 4 письменно в тетрадь Саба қ ая қ талды....