Экзогендік улану – экзогендік факторлар әсерінен болатын улану түрі. Экзогендік факторлар сырттан келген факторлар нәтижесінде пайда болады. Сырттан келген факторларға мыналар жатады: Улы химикаттардан улану Тағамдық улану

Иісті газдан улану – адам организміне иісті газдың енуі салдарынан дамитын, адам өміріне және денсаулығына қауіпті патологиялық жіті жағдай. Егер медициналық жәрдем дұрыс көрсетілмесе науқас өліп кетуі мүмкін.

Уланудың белгілері : Психомоторлық реакция жылдамдығы нашарлайды Психомоторлық реакция жылдамдығы нашарлайды Өмірлік маңызды органдарға қан құйылу күшейеді Өмірлік маңызды органдарға қан құйылу күшейеді Жүрек-қантамырлар функциясы жеткіліксіздігі Жүрек-қантамырлар функциясы жеткіліксіздігі Кеуде тұсы ауырсынуы Кеуде тұсы ауырсынуы Демікпе Демікпе Бас ауыруы мен айналуы Бас ауыруы мен айналуы Ой еңбегі мен дене қимылының нашарлауы Ой еңбегі мен дене қимылының нашарлауы Көру бұзылады Көру бұзылады Ашушаңдық, эмоционалдық тұрақсыздық Ашушаңдық, эмоционалдық тұрақсыздық Ес жоғалуы Ес жоғалуы Әлсіздік Әлсіздік Мұрынның бітелуі Мұрынның бітелуі Галлюцинация Галлюцинация Ауыр атаксия Ауыр атаксия Тахипноэ Тахипноэ Такикардия Такикардия Рефлекс жлғалуы Рефлекс жлғалуы Аритмия Аритмия Чейна-Стокс типті тыныс алу Чейна-Стокс типті тыныс алу

Уланудың жеңіл түрі: Бас аздап ауырады, самай солқылдайды, кеуде ауырады, құрғақ жөтел, көз жасаурау, жүрек ауну,құсу, тері қызарады, галлюцинация, тахикардия, АҚ жоғарылауы Уланудың орташа түрі: Жоғары айтылған симптомдарға қоса ұйқы келеді, есі анық сақталып, аяқ-қол қалтырайды Уланудың ауыр түрі: Естен тану, кома, сіңір тартылу, несе пен нәжістің еріксіз кетуі, тыныс алу бұзылысы, қарашық ұлғаюы, жарыққа реакциясының нашарлауы, цианоз, тыныс тоқтап, жүрек қызметі нашарлап, өлімге әкелуі мүмкін.

Иісті газбен уланғанда көрсетілетін шұғыл жәрдем: : 1. Иіс газ көп жиналған жерден жапа шеккен адамды алып шығу 2. Демі әлсіз болса немесе тоқтап қалған болса, қолдан дем алдыру керек 3. Улану салдарын жоюға бағытталған шараларды жүргізу: денені ысқылау, аяғына жылытқы қою, мүсәтір спиртін иіскету. 4. Уланудың ауыр түрінде науқасты міндетті түрде госпиталдау қажет 5. Ессіз жатқан науқастарға ем жүргізу үшін – гипербариялық оксигенация (ГБО). Гипербариялық оксигенация – арнайы камераларда науқастарды жоғары қысым әсерімен емдеу әдісі 6. Емдеу мекемесінде барокамера жоқ болса, емдеуші дәрігер барокамерасы бар мекемеге пациентті көшірту керек. 7. Симптоматикалық терапияны госпитальге дейінгі кезде жүргізеді. Орындалатын әрекеттер сыртқы тыныс алу жолдарының адекваттық функциясын қалпына келтіруге бағытталуы тиіс. 8. Өкпе ісігі, пневмония, миоренальдық синдром профилактикасын жүргізу

Емді жасау тәртібі:

ЕСКЕРТУ: ЕСКЕРТУ: емдеу кезінде бемегрид, коразол, аналептикалық қоспа, камфора, кофеин препараттарын қолдануға болмайды.