Биотик омилларга сайёрамиздаги мавжуд бир бирига таъсир кўрсатувчи ва ўзаро муносабатларда бўлган ҳамма тирик организмлар – микроорганизмлар, ўсимликлар, ҳайвонлар ва шу жумладан одамлар ҳам киради. Биотик омиллар – Бунда хар бир организм ўзаро бир бирига ва яшаш муҳитига таъсир қилади.

Биотик омиллардаги муносабатлар симбиоз нейтрализм антибиоз Тирик организмлар ўртасидаги муносабатлар

Симбиоз (биргаликдаги ҳаёт) – бунда икки организмнинг ҳар иккаси ёки биттаси бирга яшашдан ўзига фойда олади. комменсализм ҳамсоялик мутуализм

Бир организм иккинчисидан асосан овқат манбаи сифатида фойдаланади, лекин ҳеч қандай зарар етказмайди. Комменсализм ёки ҳамтовоқлик Акула ва бали қ – ёпишиб яшаш Шер ва қ ушлар Ўлимтиклар билан ози қ ланиш

Ўзаро муносабатдан бир организмгина ўзига фойда олади, иккинчиси бундай муносабатдан ҳеч қандай наф кўрмайди. Ҳамсоялик

Икки организмни ўзаро тенг хуқуқли яшаши натижасида иккаласи ҳам бир биридан фойда кўриши. Мутуализм лишайник Тугунак бактериялар

Антибиоз йиртқичлик ПаразитизмПаразитизм- текинхўрлик КонкуренцияКонкуренция- рақобат Бирга яшайдиган икки организмларнинг биттаси ёки иккаласи ҳам салбий таъсир остида бўлади..

Бир организм (йиртқич) бошқа бир турга мансуб организмга ҳужум қилиб ундан овқат манбаи сифатида фойдаланади. Йиртқичлик

бир организм (паразит) бошқа организмдан (хўжайин) сифатли озуқа ва яшаш мухити сифатида фойдаланади. Паразитизм-текинхўрлик Аскарида – ҳалқали чувалчанглар, одамлар ва ҳайвонлар ичакларида текинхўрлик қилади.

Бир турни бошқа бир турдан устун келиши Конкуренция Ҳар бир қарағайни ёруғлик учун куршиши

Нейтрализм Бирга яшайдиган организмларни бир бирига ҳеч қанда таъсир кўрсатмасдан экологик ўринда яшаши. қ уён крот

Биргаликдаги ва бошқа таснифлар Биотик муносабат Нейтрал 00 Фойдали яшаш ++ Нейтрал фойда 00 Тур ичи фойалари+- Ички зарарланиш - Нейтрал зарарлар - 0 протокооперация симбиоз мутуализм комменсализм йирткичлик паразитизм Узаро ракобат аменсализм

Аменсализм Ушбу муносабатда бир шароитда яшовчи икки турни ракобатидан кучсизини нобут бўлиши юзага келади. Дарахт соясидаги ўсимликлар, ўсимликлар дарахтларга таъсир қ илмайди

1932 йилда буюк олим Г.Ф. Гауз қуйидаги хулосага келди: икки тур орасидаги муносабатларда бир турнинг иккинчи турдан экологик жихатдан устунлик қилади. якуний хулоса