ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ тақырыбы: «Алакөл қорығының орнитофаунасы» Орындаған: Аскарова Айгерім Ғылыми жетекшісі: профессор Жақсыбаев М.Б.

2 Жұмыстың өзектілігі: Қорықтар - бұл табиғат объектілерін қорғаудың ең жоғары формасы. Қорық ұйымдастырылған жердің табиғаты, сол аймақтың ландшафтылы- географиялық белдеуінің үлгісі ретінде қорғалуы кажет. Бұл жерлердегі экологиялық процестердің барлығы адам араласуынсыз табиғи жағдайда өтеді. Адам оның бақылаушысы, зерттеушісі ғана. Қорықтарда тек саны азайып, жойылып кетуге жақын тұрған хайуанаттар мен аса бағалы өсімдіктер ғана камкорлыққа алынып қоймай, сонымен қатар, өлкеміздің көрікті табиғат ландшафтылары, жалпы табиғат комплекстері сол қалпында сақталады. Сондықтан болашақ ұрпаққа табиғат байлықтарын кемеліне келтіре көркейген қалпында табыс етуде қорықтардың алатын орны ерекше. Алакөл қорығының болашағы зор. Оның су қүстарын қорғауға, көбейтуге пайдасы тиері сөзсіз. Соңғы жылдары Алакөлге шетелдік туристер ағылуда. Болашақта қорық ғылыми-зерттеу лабораториясы болумен қатар еліміздің әлеуметтік, мәдени танымдық орталығына айналатын күн алыс емес.

3 Жұмыстың мақсаты: Алакөл қорығындағы құстардың таралуын талдау және шолу

4 Жұмыстың міндеттері: 1) Алакөл қорығының құстар мекендейтін табиғи климаттық жағдайына шолу 2) Алакөл қорығындағы құстар түрлерін және таралуын көрсету 3)Алакөл қорығындағы құстардың ерекшеліктерін айқындау 4)Алакөл қорығындағы сирек кездесетін және Қызыл кітапқа енгізілген түрлерін және оларды қорғаудың іс – шараларын көрсету

5 Зерттеу нысаны: Алакөл мемлекеттік қорығындағы құстардың түрлері және таралуы.

IIІ бөлім ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ МЕН НӘТИЖЕЛЕРІ Жыл мезгілдері Төбелік бақылау нүктесі бойынша Транспортты- маршруттық Авиациялық есеп Құстардың сақиналауы Көктемгі Жазғы қысқы Кесте 1 Бақылау әдістемелері

Кесте 2 Бақылау орындарды, және олардың көрсеткіштері Құстардың түрлері Алакөл қазан шұңқыры Тентек шығанағ ы Алакөл аралдары Батыс жағалауы М., ЗАЛ., ЛВ., ЗИМ., М., ЗАЛ., ЛВ., ЗИМ., М., ЗАЛ., ЛВ., ЗИМ., М., ЗАЛ., ЛВ., ЗИМ., Д., В., ХАР., СЛ. Д., В., ХАР., СЛ. Д., В., ХАР., СЛ. Д., В., ХАР., СЛ.

3.2 Зерттеу жұмыстарының нәтижелері Кесте 3 Бақылау орындарының құстардың саны Алакөл қазан шұңқыры 339 құстар түрі; соның ішінде 191 – ұя салатындар; 71 - миграция кезінде кездесетін; 12- қайтатын құстар; 7 - миграция кезінде кездесетін ұя салмайтын жаздық; 37 миграция кезінде кездесетін қыстайтын; 2- мүмкін жылсайынғы емес ; 2 - мүмкін / жиі / Тентек шығанағы 265 түр белгілі, соның ішінде 114 – ұя салатындар; миграция кезінде кездесетін; 1-ұя салмайтын жаздық; 1- қайтатын құстар; 13 - миграция кезінде кездесетін ұя салмайтын жаздық; 27 миграция кезінде кездесетін қыстайтын; 3 - мүмкін жиі.

3- кестенің жалғасы Алакөл аралдары 90 түр белгілі, соның ішінде 45 – ұя салатындар; 16 - миграция кезінде кездесетін; 14-ұя салмайтын жаздық; 7 - миграция кезінде кездесетін; ұя салмайтын жаздық; 27 миграция кезінде кездесетін қыстайтын; 3 - мүмкін / жиі / 5 - мүмкін жылсайынғы емес. Батыс жағалауы 261.түр белгілі, соның ішінде 98 – ұя салатындар; миграция кезінде кездесетін; 8 -ұя салмайтын жаздық; 19 - миграция кезінде кездесетін ұя салмайтын жаздық; 3-қайтатын құстар; 12 миграция кезінде кездесетін қыстайтын; 10 - мүмкін / жиі /, 2 - мүмкін жылсайынғы.

Төрт бақылау жерін қарастырғанда келесі қорытындыға келуге болады: Құстардың саны көп таралған жері - Алакөл қазан шұңқыры 339 түр, ең аз құстардың саны Алакөл аралында - 90 түр 191 – ұя салатындар /Д. ХАР./ көп саны - Алакөл қазан шұңқырында байқалынады, ең аз құстардың саны Алакөл аралында - 45 түр миграция кезінде кездесетін /М./ көп саны - Батыс жағалауында байқалынады, ең аз құстардың саны Алакөл аралында - 16 түр 19 /МЛВ/ - миграция кезінде кездесетін /М./ ұя салмайтын жаздық /ЛВ./; ұя салмайтын жаздық /ЛВ./ көп саны - Батыс жағалауында байқалынады, ең аз құстардың саны Алакөл аралында және Алакөл қазан шұңқырында - 7 түр 37 /М. ЗИМ./ миграция кезінде кездесетін /М./, қыстайтын /ЗИМ. / көп саны Алакөл қазан шұңқырында байқалынады, ең аз құстардың саны Батыс жағалауында - 12 түр. 5 /В.СЛ./ - мүмкін /В/ жылсайынғы емес /СЛ./ көа саны Алакөл аралында байқалынады, ең аз құстардың саны Тентек шығанағында – 0 10 /В.ХАР/ - мүмкін /В/ жиі / ХАР/ Батыс жағалауында байқалынады, ең аз Алакөл қазан шұңқырында –2 10

Қорытынды Алакөл мемлекеттік қорығы Қазақстан құстарының ұялайтын керемет жері. Алакөл көлі құстардың таралуының негізгі аймағы болып табылады. Құстар түрлерінің әртүрлілігін көрсету үшін төрт бақылау нүктелерінің материалдары мен мағлұматтары пайдаланылды: Алакөл қорығы, Тентек атырауы, Алакөл аралдары, батыс жағалау. Барлық зерттелген аймақтарда құстар түрлері әртүрлілігінің таралуы байқалды; Алакөл қорығының құстар таралу аймағында 339 құс түрлері бар, Алакөл аралдарында құстардың 90 түрі таралған; Ұя салатын құстар сипаттамасы әртүрлі, Алакөл қорығында тұрақты ұя салатын құстардың 191 түрі анықталды Алакөл мемлекеттік қорығының табиғи жағдайы әртүрлі, бай және керемет, республикамыздың флорасы мен фаунасының орналасуына және дамуына қолайлы

Назар аударғандарыңызға рахмет!