Атом б ү тіндей ал ғ анда зарядсыз, бейтарап б ө лшек. Ол ортасында ө зінен радиусы есе кіші к ө лемді алып жат қ ан о ң зарядты ядродан ж ә не оны айнала қ оз ғ алып ж ү рген теріс зарядты электрондардан т ұ рады. Атом ө зіні ң сырт қ ы бір немесе бірнеше электрондарын жо ғ алт қ анда о ң, ал сырттан электрон қ осып ал ғ анда теріс ион ғ а айналады. Атомны ң сызы қ ты қ ө лшемдері ~ 10-8 см, к ө лдене ң қ имасыны ң ауданы ~10-16 см 2, к ө лемі ~10-24 см 3. Борлы қ атом теориясында е ң қ арапайым атом – сутегі атомы. Атом Атом ( к ө не грекше : τομος -) Химиялы қ элементтерді құ райтын, оларды ң ө зіне т ә н ерекшеліктерін са қ тайтын е ң кішкене б ө лшек

Оны ң радиусыны ң д ә л белгілі бір м ә ні бар ж ә не ол м ү мкін болатын е ң кіші айналу орбитасыны ң радиусы шамасына те ң : a=0.53 * 10 8 см ( д ә лірек, *10-8 см ). Атомны ң массасы, негізінен оны ң ядросыны ң массасына те ң ж ә не ол массалы қ сан ғ а ( А ), я ғ ни протондар мен нейтрондарды ң жалпы санына ( нуклондарды ң жалпы санына ) пропорционал болып ұ л ғ аяды. Ө йткені атомда ғ ы электронны ң массасы (0.91*10-20 г ) бір протонны ң немесе нейтронны ң массасынан (1.67*10-24 г ) есе аз. Сонды қ тан атомны ң ауырлы қ центрі ядро ғ а д ә лдей келеді. Атом массасы ядро массасымен онда ғ ы электрондар массаларыны ң д ә л қ осындысына те ң емес. Оларды ң арасында ғ ы айырым атомны ң байланыс энергиясын аны қ тайды.

Осы 4 квантты қ сан мен Паули принципі атомда ғ ы электрондарды ң барлы қ к ү йлерін сипаттайды. Сонымен бірге квантты қ теорияда микроб ө лшектерді ң сол 4 квантты қ сан аны қ тайтын к ү йлерін тол қ ынды қ функциямен ( φ ) ө рнектейді. Ол функцияны ң квадраты (| φ |2) б ө лшектерді ң ке ң істік н ү ктелерінде болу ы қ тималды ғ ын білдіреді. Ке ң істіктегі электрон б ұ лтыны ң ты ғ ызды ғ ы осы ы қ тималды ққ а пропорционал. Квантты қ сандарды ң м ә ндеріне с ә йкес атомдарда ғ ы қ абы қ шалар мен қ абаттар рет - ретімен толтырылып отырады. Осылайша элементтерді ң Менделеев кестесіндегі орны аны қ талады. Алдымен е ң кіші n=1 қ абат толтырып, онда бол ғ аны 2 электрон ғ ана орналасады.

Атомны ң құ рылысы Атомны ң құ рылысы Периодты қ ж ү йе периодты қ за ң ны ң құ рылымды қ кескіні. Ол 7 периодтан 8 топтан т ұ ратын кесте. Периодтар ү лкен ж ә не кіші болып б ө лінеді. Ал ғ аш қ ы ү ш период кіші периодтар, олар бір қ атардан ғ ана т ұ рады, ал ү лкен периодтар екі қ атардан т ұ рады. Бір периодта орналас қ ан элементтерді ң энергетикалы қ де ң гейлеріні ң саны бірдей бол ғ анымен, оларды ң ядро зарядтарыны ң артуына байланысты ядроны ң электронды тарту к ү ші артады, сонды қ тан атом радиустары солдан о ңғ а карай кемиді. Периодтарда солдан о ңғ а қ арай сырт қ ы қ абатта ғ ы электрондар саны біртіндеп артады, б ұ л металды қ қ асиетті ң біртіндеп ә лсіреп, бейметалды қ қ асиетті ң артуына ә кеп со ғ ады.

Атомдағы электрондардың күйі Атомдағы электрондардың күйі Атом өте ұсақ бөлшек болғандықтан, ондағы электронның қозғалысы микродүниенің қозғалу заңдылықтарына бағынады. Электрондар ядро сыртындағы кеңістікті біртіндеп толтырады, электрондардың орналасу заңдылықтарын білу элементтің физикалық және химиялық қасиеттерін анықтау үшін қажет. Электрон ядроны одан белгілі бір қашықтықта (энергия қорының шамасына қарай) айналып жүру мүмкіндігі ең жоғары кеңістіктің бөлігі орбиталь - электрондық бұлт деп аталады. Қозғалыстағы электрон бұлтының пішіні әр түрлі болады: шар тәрізді, олар s әрпімен белгіленеді. р- электрондар гантель тәрізді, олардан басқа d - деңгейшелері де болады.

Презентация Атомны ң құ рылысы Орындаған: Тобы: Қабылдаған:

Жоспар 1. Атом ғ а т ү сінік 2. Атомны ң құ рылысы 3. Атомд ғ ы электрондарды ң к ү йі