С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Оториноларингология кафедрасы Д ә ріскер: профессор А.С.К ү лімбетов Алматы, 2016

ТАҚЫРЫБЫ: Оториноларингология тәжірибесіндегі ликворея

МҰРЫН ЛИКВОРЕЯСЫ Құлақ ликвореясы секілді көбіне жарақаттан болады (жиі транспорттық - көліктік) Бас -ми жарақатынан кейнгі мұрын ликворея сының жиілігі 1,5 - 6,8% шамасында, құлақ ликвореясы 2,5-4%. Ісік, гидроцефалия және даму кемістіктерінен кейн ликворея сирек кездеседі. Бас сүйегінің ауры жарақатында мұрын ликвореясы (алдыңғы бас суйек ойығы), мандай синусы қабырғаларының сынығы немсе сызатында, тор лабиринттің (ситовидті пластинка жиірірек ), негізгі синус пен бір мезгілде ми қабығының бүтіндігінің бұзылысымен, субдуральды және субарахноидальный кеңістіктің араласуының (ми қарыншалары сирек) қосымша синустар және мұрын қуысымен.

Бас сүйегі негізі жарақатымен самой суйегі пирамидасының бұзылысында мұрын ликвореясы өте сирек кездеседі. Ликвор, барабан қуысынан өтіп мместу түтігіне, одна мұрынжұнқыншакка өтіп мұрын қуысына құйылады. Жәнеде мұрын ликвореясы өте сирек, бас суйекішінің іріңді синуитына (субдуральды немсе маңдай бөлімінің церебральды абсцесінде) байланысты жоғарғы қосымша қойнауға ота жасағаннан кейін дамуы мүмкін. Мұрын полипін алуға байланысты қатты ми қабығының жарылуы, мұрын қуысының жоғарғы ғабырғасының сынған бөлшегімен қамтылғанда мұрын ликвореясы болуы мүмкін. Қабынған немсе ісік генезді ұзақ басішілік гипартензия дан мұрын ликвореясы оте сирек кездесуі мүмкін.

Және деструктивті процесс маңдай қойнауының қабырғасының жұқаруына байланысты, тор лабиринтінің(ситовидті пластинка), қатты ми қабығының жұқаруымен және томпайып тұруымен, немсе ситовидті пластинканың тесігінен өтетін иіс слезу нервісінің бойымен ликвордың өтуі. Бас сүйегі ойығы мен қатты ми қабығының (жоғарғы қосымша қойнау, түрік ертоқымы, алдыңғы бассүйек ойығы) тіке деструкциялы ісігінен мұрын ликвореясы болуы мүмкін. Ми жарығы аймағында томпаюлар мен даму кемістіктерінің қатты ми қабығын жырту асерінен мұрын ликвореясы болуы мүмкін. Спонтандыда мұрын ликвореясы болуы мүмкін. Troland (1960) жилы эксперимент жүзінде ликвордың иіс слезу нервісінің жанынан субдуральды кеңістіктен өтіп кететінін дәлелдеді.

Жарақаттан болған ликворея біріншілік жіне арте(бірден жарақаттан кейін болған, көбіне атылған, қарыншалардың жарақатымен, цистернаның немсе субарахноидальный кеңістіктің ашылуымен), және екіншілік немсе кеш. Соңғысы гипертония дан, іріңді қабынған асқынудан, резорбтивті жарақаттан кейінгі гидроцефалия дан. Екіншілік мұрындық (және құлақтық) ликвореяның себебі түзіліс немсе бұрын болған жыланкөздің ұлғаюынан тыртықтың, сынықтың немсе асептикалық некроздың ситовидті пластинка аймағында, маңдай қойнауының артқы бетінде (немсе самой сүйегінің пирамидасында- құлақ ликворея сында) және жарақаттық қан тамары бұзылысында, сүйекті қанмен қамтамасыз ететін, осымен атрофиялық және некротикалық өзгеріс әкелетін өзгерістер.

Диагностикасы. Көп жағдайда анамнезі мен клиникалық суретіне қарап анықтау қиын емс. Бірақ кейде, әсіресе жарақатсыз жағдайда мұрын ликворея сын мұрыннан секрецияның көп бөлінуінен дифференциялау керек. Мысалға возомоторлы ринитте. Мынаны есть ұстаған жөн. Ликвордың құрамында 10 нан 50% ке дейін қант және ақуыз - 0,2-0,33 г/л болады. Мұрын секретінде қант жоқ, бірақ ақуыз көп мөлшерде 1 г/л және жоғары. симптомының маңызы бар (Gurdjan. webster): ликвормен ылғалданып кепкетде қатты болмайды, ал мұрын секрециясымен ылғалданған кепкет кезде қатайып крахмалданған секілді болады. Ликвор көбіне тек бір мұрын тесігінен ағады, мұрын секрециясы кезінде екеуінен ағады.

Қатты ми қабатында және бас суйегінде дефектінің локализация сын анықтау үшін томография және пневмоэнцелографияны, кейбір ерекше жағдайда - вентрикулографияны контрасты затымен қолданады. Ликворлы жыланкөзді анықтау және жолын табу үшін, ми қарыншаларымен байланысты комбинирленген зерттеу - томография контрасты майодил затымен қолданылады.

Емі Консервативті ем ( жарақат ликвориясында) - төсектік режим, жоғары жартылай отырған қалыпта (құлақтық ликворея да - қарама қарсы қырына). Науқасқа күшенуге, чүкіруге, жөтелуге, седативті препарата, ауру басатын, аз досада кодин тағайындайды. Антибиотиктер қолдану, құрғақ тамақтану антиобиктердің ұзақ әсер ету және ликвордың аз ондірілуі мақсатында. Ол мидың қатты қабығының тыртықтануын жеделдету үшін керек.

Регенеративті процесстерді тездету үшін В дәрумендурін тағайындайды.Қайталап люмбальды пункция ( аз досада мл - оттегі немсе ауа) дегидратация мен бірге - в/в гипертониялық ерітінділер (кальций хлориді, натрий хлориді, глюкоза), в/м сульфат магний, пероральды фуросемид (лазикс), диакарб. Ауа немсе оттегіні (менингит болмаған жағдайда) дер кезіндегі қатты ми қабығының тамподасы ретінде енгізеді.

Хирургияық. Біріншілік ликворея да ота ушін көрсеткіштер (егерь жарақаттың өзіне көрсеткіштер болмаса): концервативті имен кейін 6-8 күнде ликвор ағуы тоқтамаса; екіншілік ликворея да күнде ликвор ағуы тоқтамаса, ол субарахноидальный кеңістік пен мұрын қуысының арасында жыланкөздің бар екенін білдіреді.

Ота мұрын косымша қойнауларының санациясынан басталып, ликворы жыланкөзбен жалғасады. соңғысы қойнау арқылы болуы мүмкін, бірақ көбіне, маңдай бөлімінің жабық бас ми, тор және негізгі қойнаудың жарақатында ең жақсы доступ транскраниальды (трансфронтальды). Рецидивті болдыртпау үшін бас суйек қуысын герметизация алу керек. Ол үшін қатты ми қабығындағы тесікті бітеп, ликворы жыланкөздегі сүйек дефектісін пластикалық түрде бітейді.

Назальды ликвореясы Назальды ликворея (мұрыннан ликвордың ағуы, ринорея)- паталогиялық жағдай, бас суйек негізінің жұмсақ және қатты тіндерінің бүтіндігінің бұзылысымен сипатталады. Бас ми жарақатынан кейін, бас сүйек негізінде түзілістен кейін, кейде спонтанды болады. Науқастар мұрнынан таза сұйықтықтың мұрын кілегейін тітіркендірмей ағуынан мұрын ликворея сын байқайды.

Бас сүйек негізіне жасалған отдан кейін псевдо ринорея пайда болуы, вегетативті реттеу бұзылысы мұрын кілегейінің гиперсекреция сын тудыруы әсерінен болуы мүмкін ( ота жасалған жағынан жас бөлінудің болмауы, мұрын бітелуі және бетінің қызаруы). Назальды ликворея диагностикасы Цистернография - контрасты затты және радионуклидті препараты енгізіп компьютерлі томография немсе сцинтиграфия жүргізу.

Назальды ликвореяның емі Ликворея емі концервативті және ота жасау. Концервативті мега бас сүйек ішілік қысымды азайту шаралары (төсектік режим; диуретик; сұйықтықты аз мөлшерде қолдану; люмбальды дренаж). Ота жасауға бас сүйек негізі сүйегі дефектісін жабу. Оған ликвор фистуласының орналасқан орнына байланысты экстрадуральды және интрадуральды подход қолданады. дұрыс ем алмаған жағдайда назальды ликвореяның қауіпті асқынуына инфекциялық аурулар жатады (менингит және т.б.)

Құлақ ликвореясы Мұрын ликвореясы секілді көбіне жарақаттан болады. Бас суйек негізі сынғанда, самой сүйегі пирамидасының сыну және ортаңғы құлақтың қойнауының, барабан мембрана мен базальты цистернаның жыртылуында сыртқы мместу жолына ағады. Құлақ ликвореясы қатты ми қабығының ашылуымен жүретін радикальды отрада ортаңғы немсе артқы ойық жарақатында сирек кездеседі. Оданда сирек ісікпен самой сүйегін бүзғанда (пирамида және емізікше тәрізді өсінді), ісікпен немсе даму кемістігінен болған бас сүйек гипартензиясында. Мұрын ликворея сына қарағанда өзі тоқтайды.

Емі Консервативті емі мұрын ликворея сындағыдай. Хирургиялық емі ұзақ консервативті ем әсер етпегенде жүргізіледі. Ликвореямен асқынған емізікше тәрізді өсіндінің ашық жарақатында доступ емезікше тәрізді өсіндісі арқылы болады. Жабық бас ми жарақатындада доступ емезікше тәрізді өсіндісі арқылы жүргізіледі. Ол мместуді қалпына келтіруге және бет нервісін қалпына келтіруге, жыланкөздің орнын табуға ыңғайлы Костнопластикалық трепенациямен самой-төбе-шүйде бөлігі арқылы экстродуральды подход пен қатты ми қабығына өтеді.

Ликворея симптом дары Ликвордың ағуы (церебральды сұйықтықтың, бас миының қоректенуі мен зат алмасуына қатысады. Мөлдір смайлы сұйықтық ) Мұрыннан, науқас оны мұрын кілегей сұйықтығы деп ойлауы мүмкін. Ликвор бір жақ мұрыннан ағады, басты еңкейткенде

құлақтан, басты жан жақа қисайтқанда Бас сүйегі немсе омыртқа дефектісінен. Кей жағдайда ликвор қан аралас болады. Бас ми жарақаты кезінде. Бас ауруы ликворы қысымның төмендеуіне байланысты. Жөтел. Ликвор тыныс жолдарына түскен жағдайда (ұйқы кезінде).