Презентация Орындаған: Айткожина Н.Б Топ: 418 ОМ Тексерген: Бектенова Г.Е

Бронхит- бронхтың қабынуы. Көп жағдайда респираторлы вирусты инфекцияның асқынуы. Жедел ағымды бронхит- бронхтар қабынуы, балаларда өзіндік ауру ретінде сирек болады. Көбінесе ЖБ- ЖРВИ көріністерінің бірі, сондықтан ол басқа да белгілерменқатар жүреді (ринит, назофарингит, конъюнктивит, кейде ларингит, трахеит т.б.) Балалар ЖРВИ-мен алғашқы жылдары көбірек ауырады. В.М.Ждановтың дерегі бойынша 3 жасқа дейінгі балалар жылына 2-ден 12 ретке дейін ауырады, 3-6 жасарлар - орта есеппен жылына 6 рет, ал 7-17 жастағылар - 3 рет.

Этиологиясы: Сәбилерде ЖРВИ-ның жедел ағымды бронхит әкелетіндері көбінесе РС-вирус, парагрипптің III түрі, цитомегаловирус, риновирустар,грипп, ал мектепке дейінгі балалар мен оқушыларда-грипп,аденовирустар, қызылша, микоплазма вирустары.Балаларда бронхит қоздырғышы бактерияда болуы мүмкін (жұтқыншақтағы тұрақты инфекция ошақтары, интубациядан болған стеноздық ларингит); тыныс жолына деммен бөгде заттар түскенде де (гемофилді таяқша, пневмококктар, стафилококктар, стрептококктар, Грам-теріс микробтар) ЖБ дамуы мүмкін. Бронхит- көкжөтелдің ең айқын көрінісі. Икемдеуші жағдайға-салқындық, лас ауа, темекі түтіні т.б.жатады.

Патогенезі: Вирустар тыныс жолдарының эпителийін зақымдайды. Бронх қабатының кедергілік (барьерлік) қасиетін төмендетеді. Балаларда, әсіресе сәбилерде тыныс жолдарының тарылуы, бронх қабатының ісінуі, ішіне секреттердің жиналуы жиі байқалады. Сурет 1 Обструктивтік синдромдың негізгі тетіктері: 1- бронх саңылауындағы шырыш; 2- бронхтың кілегей қабатының ісініп қалыңдауы; 3-бронх еттерінің гипертрофиясы; 4- бронхтың сырт жағынан сығылуы

Клиникасы: Қызу көтеріліп, бас ауру, шаршау, ринит, фарингит (жөтел, тамақ қырылы), конъюктивит белгілері байқалады. Баланың терісі, еріні, ауыз қуысының шырышты қабаты көгілдірленіп тұрады, тыныс алуы жиілейді, дем алуға қосымша бұлшықеттер қатысады. Көкірек клеткасы кеңейіп, гипоксияға әкеледі. Кейде қатты жөтелгенде тынысы тарылып, демалысы тоқтап қалуы мүмкін. Тыңдағанда: Құрғақ дыбыстар естіледі, кейде ылғалды орташа, ірі көпіршікті, құрғақ тұрақсыз сырылдар көкірек кеудесінің екі жағынан да естілуі мүмкін. Перкуссияда таза өкпе дыбысы, көбіне қораптық сарында болып естіледі. Клиникасы: Қызу көтеріліп, бас ауру, шаршау, ринит, фарингит (жөтел, тамақ қырылы), конъюктивит белгілері байқалады. Баланың терісі, еріні, ауыз қуысының шырышты қабаты көгілдірленіп тұрады, тыныс алуы жиілейді, дем алуға қосымша бұлшықеттер қатысады. Көкірек клеткасы кеңейіп, гипоксияға әкеледі. Кейде қатты жөтелгенде тынысы тарылып, демалысы тоқтап қалуы мүмкін. Тыңдағанда: Құрғақ дыбыстар естіледі, кейде ылғалды орташа, ірі көпіршікті, құрғақ тұрақсыз сырылдар көкірек кеудесінің екі жағынан да естілуі мүмкін. Перкуссияда таза өкпе дыбысы, көбіне қораптық сарында болып естіледі.

Диагнозы. ЖБ диагнозын белгілі сипаттарына сүйеніп қояды. Көбінесе ол ЖРВИ көрінісі болады, осыны диагнозында көрсету керек: ЖРВИ (жедел ағымды бронхит), бұл бала ауруындағы басым көрініс бронх бұзылыстарынан екені мезгейді. Жалпы қан анализінде лейкоцитоз, ЭТЖ жоғарлауы анықталады. Сыртқы тыныс әдетте, шамалы өзгереді-15-20%-ке өкпенің өмір сыйымдылығы, үстем желдетуі азаяды, жедел обструктивті бронхитте (ЖОБ)- пневмотахометрия жасағанда жем шығару көрсеткіші кемиді. Ажырау диагнозын ең алдымен пневмониямен жүргіземіз. Әрбір күдік жағдайда өкпені ренгенмен қарау керек. Обструктивті бронхитті астмалық бронхитпен немесе бронх демікпесімен ажырату керек.

Емі: Төсек режимі дене қызуы түскеннен соң тағы 2-3 күнге тағайындалады. Диета: Баланың тамағында сүт, өсімдік тағамдары болуы керек. Витаминге бай, құнарлы, сұйықтық жеткілікті болғаны жөн. Әсіресе мүкжидек, итмұрын тұнбасы, боржоми, лимон қосылған шай, бал аралас сүт, таңқурай қосылған шай, жалбыз беру керек. Антибиотиктер, сульфаниламидтер. Қақырық түсіретін дәрілер-алтей тұнбасы, мукалтин, мия түбірі, бромгексин, перкуссин. Жөтелді азайту үшін көп беруге болмайды, себебі жөтел қорғаныс реакциясы, қақырық шықпай обструкция болуы мүмкін. Қыздырғыш компресс, қышамен аяққа ванна жасау. В тобының витаминдері Физиоемі-УФО, калий иодидімен, эуфиллинмен кеуде клеткасына электрофорез. Оттегімен демалдыру, ингаляциялар. Ең жиі асқынуы-пневмония.

Болжамы сәтті. Кесел 3 аптадан артық созылмайды.Ең жиі асқынуы- пневмония, бұл орта есеппен ЖРВИ-мен ауырған 30-50баланың ішінде тек біреуінде кездеседі. Постуралдық дренаждың нұсқасы.

Жедел ағымды бронхиолит (капилярлық бронхит)- көбінесе алғашқы 1-2 жастағы балалардың (5-6 айлық сәбилерде өте жиі кездеседі), бұған бронхиолалардың және кіші бронхтардың жалпылама обструктивтік өзгерісі тән. Этиологиясы. Вирустық ауру, көбінесе ол РС- вирусына (респираторлы- синцитиалдық) байланысты парагрипп, цитомегаловирус, хламидийлер, микоплазмалар жатады. Клиникалық көрінісі. Ринит, назофарингит байқалады.Кенеттен нашарлар, енжарлық, тәбетсіздік шығады, жөтел басталады, тынысы тарылып, ентігу пайда болады, бұл кезде тыныс алуға көмекші бұлшықеттер қатысады.Тыныс тапшылығы сипаттары: өңі қуарып, мұрын, ерні көгеріп не жалпы көгеру (цианоз) тахикардия болады.

Облитерациялық бронхиолит Бұл кезде ұсақ бронхтар мен бронхиолдар бөлікті не тұтас түйінді заттарммен бітеледі (облитерацияға ұшырайды), сөйтіп шектелген пневмосклероз, өкпе тінінің дистрофиясы өрбіп, өкпенің зақымдалған бөлігінде қан жүруі азаяды. Этиологиясы. Үлкендер мен ересек балаларда, әдетте азот немесе басқа химикатпен тыныс алғанда.Сәбилерде инфекциямен байланысты (вирустың 21-ші типі), қызылша, грипп, көкжөтелден, бронхиолит және бронхопневмониямен ауырған балалар.

Клиникалық көрінісі. Ауру басталғанда жөтел, респираторлық дистресс, ТТ көрінісі орын алады, яғни жедел ағымды бронхиолит немесе пневмония белгілері байқалады. Бала жағдайы 2 апта жақсарғанымен диспноэ мен өкпедегі өзгерістер толық жоғалмайды.Рентген суретінде милиарлы туберкулезге ұқсас өкпеде өзгерістер байқалады. Диагноз. Ауру диагнозы клиникалық- рентгендік көріністеріне, өкпе биопсиясына қарай қойылады. Болжамы. Қолайсыз. Аурудың 50-60% жедел ағымды кезеңінде өледі, тірі қалғандарында созылмалы бронх- өкпелік бұзылыстың түрлі варианттары өрбиді. Емі. Реанимация бөлімшесінде жүргізіледі. Антибиотиктер, физиоем, кортикостероидтар, аэрозоль (бекламид) және парентералды түрде (преднизолон 3-5 мг/кг), постуралды дренаж бен гимнастика, бронхоскоп арқылы шаю,жүрек гликозидтері қолданылады.

Рецедивті бронхике диагноз қою шарты: бала жылына үш рет, не одан да көп созылыңқы жөтелмен жүретін аурумен ауырып, ал аусультацияда астматикалық синдромы жоқ бронхит болып, онда созылыңқы ағымға бейімділік болуы керек. РБ бронх- өкпе жүйесінде орнына қайта келмес склероздық өзгерістердің болмауымен ерекшелінеді.

Аспирациялық бронхит-тыныс жолына сұйық түссе, қайталатерең кетсе, аспирациялық бронхит қайталап тұруы мүмкін. Бұл жағдайда жұту бұзылысына (шала туғандар, жұмсақ және қатты таңдай ақаулары, кейде бұл туа болатын стридормен туу кезіндегібас және жұлын зақымдарымен жүреді) не өңеш қызметінің өзгерісіне байланысты. Диагнозды дұрыс қоюға: 1) РБ-тің нәрестелік кезінде басталуы; 2) Жөтел ұстамасы,бала халінің нашарлауы,өкпеде сырылдың пайда болуы сәбидің емшек ему, қоректену не денесін қозғағанда шығуы; 3) Мұрын арқылы сүттің құйылуы; 4) Қайталаудың ЖРИ-мен байланысы жоқтығы, келесі қайталауда да дене қызуының қалыпта қалуы; 5) Жиі бронхитпен ауыратын алғашқы айлық сәбилерде стридор, дисфагия және неврологиялық өзгерістер табылуы; 6) Бұзылыстың әр қайталануындағы тұрақты сипаты көмектеседі.

Асматикалық бронхит клиникасы- ұстамалы (бірнеше сағаттан1,5-2 аптаға дейін не одан да ұзаққа созылады), көбінесе түнде болатын жөтелмен ерекшеленеді.Бұған қоса астматикалық бронхиттің бронх демікпесінің варианты екенін ескеру керек; Лор ағзалар дерті- аденоид өскіндері созылмалы тонзиллитпен бірге, не онсыз, созылмалы синусит пен іріңді отиттер, аллергиялық риносинусопатиялар- РБ-те жиі кездесетін өосалөы дерттер. Муковисцидоздың өкпелік түрі- сәбидің 2- 5 айлығынан бастап білінеді, ылғалды, қиын шығатын, қою, тұтқыр қақырықтыжөтел болады. Бірақ ылғи былай бола бермейді. Сондықтан барлық РБ-і бар балаларға мукивисцидоздың екінші мерзімінің скрининг- тек-серістерін жүргізу- тергеді натрий мен хлоридтер деңгейін анықтау абзал. Егер олардың мөлшері 60 ммоль/л-ден асса, муковисцидоз диагнозы қойылады.