ПРЕЗЕНТАЦИЯ ТАҚЫРЫБЫ:СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ ОРЫНДАҒАН:КАСКИРБАЕВА Ж.Н. ТОП: 503 ЖМ «АСТАНА МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ »АҚ

Созылмалы ж ү рек жетіспеушілігі Жүрек жетіспеушілігі деп ағзалар мен тіндердің дұрыс жұмыс атқаруына қажет затармен қамтамасыз ету және метоболизм өнімдерін шығаруға негізделген қанайналым аппаратының (соның ішінде жүрек) өзінің жұмысын атқара алмауын айтады. Созылмалы жүрек жетіспеушілігі бұл өзіндік бөлек нозология емес, ол көбінесе әртүрлі ауруларға екіншілік синдром ретінде дамиды. Көбінесе Созылмалы жүрек жетіспеушілігі жүрек қантамырауруларында, өкпе, бауыр, бүйрек, эндокринді ауруларда (қан диабеті, тиреотоксикоз, миксидема, семіру) кездерінде дамиды.

Созылмалы ж ү рек жетіспеушілігіні ң себептері (этиологиясы): 1. МИОКАРДТЫҚ (миокардтық жетіспеушілік, жүрек бұлшықеті зақымдалуы) Біріншілік миокардтық жетіспеушілік (миокардит, дилатациялық кардиомиопатия) Екіншілік миокардтық жетіспеушілік (инфарктан кейінгі және диффузды кардиосклероз, гипотиреоз, жүректің алкоголдік зақымдалуы, ДТЖА-да жүрек зақымдалуы) 2. ЦИРКУЛЯТОРЛЫҚ (жүрек бұлшықетіне артық күш түсу) Қысыммен күш түсу (қарыншаларға систолалық күш түсу) – оң жақ және сол жақ АВ қақпақшалардың, аортаның, өкпе артериясының стенозы, артериялық гипертензия (жүйелік, өкпелік) Көлемдік күш түсу (қарыншаларға диастолалық күш түсу) – жүрек қақпақшалары жетіспеушілігі, жүрекішілік шунттар Аралас күш түсу (жүрек күрделі ақаулары, жүрекке қысым мен көлемдік күш түсуі)

3. ҚАРЫНШАЛАРДЫҢ ДИАСТОЛАЛЫҚ ТОЛУЫ БҰЗЫЛУЫ Артериялық гипертония, «гипертониялық жүрек» Гипертрофиялық және рестрикциялық кардиомиопатия Жабысқақ перикардит Гидроперикард 4. ЖОҒАРЫ ЖҮРЕК ЛАҚТЫРЫСЫМЕН ЖҮРЕТІН АУРУЛАР Тиреотоксикоз Айқын семіздік Анық анемия Аритмиялық кардиомиопатия (тахисистолиялық аритмиялар)

СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ ЭТИОЛОГИЯСЫ пайызды қ к ө рсеткіш бойынша ЖИА (миокард инфарктын басынан өткізу) 60% Жүрек ақаулары – 15 % Дилатациялық кардиомиопатия – 11 % Артериялық гипертония – 4 % Басқа себептер 10 %

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің жіктелуі («NYHA» Нью-Йорк кардиологиялық ассоциация бойынша 1969) I ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС – күнделікті күштемеде жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік) көрінбейді. II ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС күштеме аздап шектелуі, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінбейді, ал күнделікті күштемеде көрінеді. III ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС күштеме айқын шектелуі, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінбейді, ал күнделікті күштемеден аз күштемеде көрінеді. IV ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС – ешбір күштемені атқара алмау, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінеді, әр күштемеде арта түседі.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінің клиникалық көрінісі Нау қ аста келесідей ша ғ ымдар пайда болады: Ж ү рек жетіспеушілігіні ң бастап қ ы сатысында ентігу физикалы қ ж ү ктемеден кейін пайда болады. Ал ай қ ын ж ү рек жетіспеушілігінде тынышты қ уа қ ытында да бай қ алады. Ентігу себебі ө кпе капилярларыда ж ә не веналарында қ ысым жо ғ арылауы ж ү реді. Б ұ л ө кпені ң созыл ғ ышты ғ ын т ө мендетіп, дем алу ғ а қ осымша б ұ лшы қ еттерді ң қ атысуына м ә жб ү р етеді.

Созымалы жүрек жетіспеушілігіне тән бір көрінісі ол ортопноэ –айқын ентігу кезіндегі тыныс алуды жеңілдету үшін науқастың мәжбүрлі жағдайда отыруы. Жатқан кезде тыныс алудың қиындауы өкпедегі капилярларда сұйықтықтың жиналуына байланысты онда гидростатикалық қысым жоғарылауына байланысты.

Сонымен қатар жатқан кезде көкет (диафрагма) біраз жоғары көтеріліп, дем алуды қиындатады. Түнгі уақыттағы пароксизмальді ентігу (жүрек астмасы). Мұның себебі өкпенің интерстициальді ісінуі. Түнде ұйқы кездінде айқын ентігу ұстамалары жөтелмен, өкпеде сырылдың пайда болуымен жүреді. Жүрек жетіспеушілігі ары қарай дами берсе, альвеолярлы өкпе ісінуі дамиды. Науқастардың тез шаршағыш болуы – жүрек жетіспеушілігі себебінен қан арқылы оттегі қаңқа бұлшықеттеріне жеткілікті түрде жеткізілмейді. Жүрек жетіспеушілігі бар науқастарды тағы келесі шағымдар мазалайды: жүрек айнуы, тәбеттің төмендеуі, іштің ауруы, іш үлкеюі (асцит) бауырдағы қақпа венасында қан іркілу салдарынан пайда болады.

Созылмалы ж ү рек жетіспеушілігіні ң диагностикасы. ЭКГ Гис шо ғ ырыны ң сол немесе о ң ая ғ ыны ң болокадасын, қ арынша немесе ж ү рекше гипертрофиясын, патологялы қ Q тісшесін, аритмияларды аны қ тау ғ а болады. Қ алыпты ЭКГ созылмалы ж ү рек жетіспеушілігіне к ү м ә н тудырады.

ЭхоКГ Ж ү рек функциясын зерттеп, ж ү рек жетіспеушілігіні ң этиологиясын на қ тылау ғ а м ү мкіндік береді. Негізгі к ө рініс сол жа қ қ арынша ке ң еюі, ж ү рек со ққ ысыны ң фракциясын т ө мендеуі.

Рентген т ү сірілімі Ө кпеде с ұ йы қ ты қ толып, интерстициальді ісіну немесе ө кпе ісіну белгілері пайда болады. Гидроторакс (к ө п жа ғ дайда о ң жа қ ты қ ) аны қ талады. Ер адамдарда ж ү рек к ө лдене ң ө лшемі 15,5 см, ә йелдерде 14,5 см ас қ анда кардиомегалия диагностикаланады.

Созылмалы жүрек жетіспеушілігінде келесі топ дәрілер ұсынылады: АПФ ингибиторлары; (беназеприл, эналаприл, хинаприл ж ә не т.б) Диуретиктер; (спиронолактон, фуросемид, гидрохлортиазид, буметанид ж ә не т.б) В- адреноблокаторлар; (метопролол, бисопролол, карведилол ж ә не т.б)

Альдестерон антогонистері, Ж ү рек гликозидтері; Ангиотензин II рецепторларыны ң антогонистері; (лозартан, валсартан, кандесартан, ирбесартан) Перифериялы қ вазодилятаторлар; Метаболитикалы қ ә сері бар препараттар