Тама қ тану гигиенасы. Тама қ тану нормасы, т ә ртібі

Сабақтың мақсаты : ***Дұрыс емес тамақтанудың себептерін анықтау; ***Пайдалы және зиянды тағамдық заттармен таныстыру; ***Тамақтану ережелерін жаттау; ***Ұзақ өмір сүру үшін басты себеп - дұрыс тамақтана білуге тікелей байланысты екенін дәлелдеу; ***Дұрыс тамақтана білу мәдениетін тәрбиелеу.

Грек философы Сократ (б.з.д. 470 – 399ж.ж.) айтқан: «Біз қоректену үшін өмір сүрмейміз, біз өмір сұру үшін қоректенеміз».

ДЕНСАУЛЫ Қ – адам ө міріні ң басты кепілі. Әрбір дені сау адам қоғамның басты байлығы. Жеке адамдардың денсаулығынан қоғамның денсаулығы қалыптасады. Денсаулық адамның негізгі көрсеткіші болып саналады. «Денсаулық - ……», «Дені саудың - ……», «Халқың сырқат болса, қабырғаң ……..» деген халықтық даналық сөздерде үлкен мән бар. Әрбір адам өз денсаулығын сақтау үшін салауатты өмір салтын ұстану қажет. Қазақстан 2030 бағдарламасында салауатты өмір салтын қалыптастыру шаралары нақты атап көрсетілген. Елімізде 1997 жылы Азаматтардың денсаулығын сақтау туралы арнайы заң қабылданған.

Мақал -мәтелдер 1.Жан ауырса, т ә н азады. 2.Ауру батпандап кіріп, мыс қ ылдап шы ғ ады. 3.Т ә уіпті ң жа қ сысы - ауру ғ а ауру қ оспа ғ аны. 4.Бас аманда мал т ә тті, бас ауырса жан т ә тті 5.Ауруын жасыр ғ ан ө леді. 6.Сыр қ ат т ә н жарасы, қ ай ғ ы- жан жарасы. 7.Дені ң сау болса, жарлымын деме. 8.Тазалы қ - саулы қ негізі. 9.Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде. 10.Ауруды ң жа қ сысы жо қ, д ә ріні ң т ә ттісі жо қ.

Салауатты өмір салтын сақтау қағидалары: Дұрыс тамақтану; Уақытымен ұйықтау; Белсенді жұмыс пен демалыс; Зиянды қылықтардан аулақ болу;

Адамға организм бір рет қана беріледі. Адам денесін еш нәрсемен алмастыруға болмайды. Көптеген аурулар – дұрыс емес тамақтанудың нәтижесі. Дұрыс тамақтану - денсаулық кепілі. Дұрыс тамақтанатын адамдар көп ауырмайды, психологиялық жағдайы жақсарады, көңіл-күйі көтеріңкі болады, ең бастысы жұмысқа қабілеттілігі, оқуға деген қызығушылығы артады. Сонымен, дұрыс тамақтана білу де денсаулықтың басты шарты. Адам дұрыс тамақтанған кезде ғана ағзасына қажетті тағамдық заттарды толық пайдаланады. ДИЕТОЛОГИЯ – тамақты дұрыс пайдалану туралы ғылым.

Адамның тамақтану мөлшері: Қәзіргі таңда адам бір тәулікте шамамен 800 грамм қорек және 1,5-2 литр су пайдаланады. Пайдаланатын жалпы тағамдар құрамында 15% нәруыздар, 30% майлар, 55% көмірсулар болғаны тиімді. Жер шарының халқының тәуліктік рационы (6 млрд адамнан астам) 5 миллион тонна қорек құрайды. Адам 70 жыл өмірінде 70 тонна су ішеді, 17 тонна көмірсулар, 3 тонна нәруыздар, 2 тонна майлар, 2-3 центнер тұздар, 38 килограмм фосфор, 8 килограмм магнийді пайдаланады

Арты қ салма қ дегеніміз не? Себептер: *** салауатты ө мір салтын са қ тамау; *** д ұ рыс тама қ танбау; *** қ имылдау белсенділігі т ө мен.

Бұл неге дұрыс емес?

Сауалнама : Сенің бойың Сенің салмағың Күніне неше рет тамақтанасын? Таңғы асыңды күн сайын ішесің бе?а) ия б) жоқ Сорпаны күн сайын ішесің бе? а) ия б) жоқ Көкініс пен жидектерді күн сайын пайдаланасын ба?а) ия б) жоқ Сен бүгін мектепте тамақ іштің бе??а) ия б) жоқ Ішсеңіз, тамақ қандай болды?а) ыстық б) салқын в) жылы Қандай ыдысты пайдаландыңыз?а) пластикалық б) шыны Таңғы, түскі және кешкі астың арасында қандай тамақ, сусын түрімен тамақтанасын? а) жеміс-жидек б) тәтті тағамдар в) шай, сүт, йогурт г) тамақ ішпеймін Кешкі асыңды қашан ішесің?а) ұйықтардын алдында б) 2 сағат бұрын в) әртүрлі

Пайдалы та ғ амдарды «+» белгіле, ал зиянды та ғ амдарды «-» белгіле Қ ара құ мы қ (гречка) бот қ асы Газ сусыны Балы қ Алма Бесбарма қ Сарымса қ Қ уырыл ғ ан картоп (фри) Ж ү гері бот қ асы Кока-кола Кириешки Компот Чипсы С ә біз Айран Чупа-чупс Қ ияр Пирожное Пицца Доширак лапшасы Балм ұ зда қ Нан Пияз Салат Қ ызана қ К ә мпит Торт Жа ңғ а қ Киндер-сюрприз С ү т Банан Құ йма қ Йогурт Ж ұ мырт қ а Ірімшік Шоколад Майда (манная) бот қ асы Творог Ш ұ жы қ Ет Шабдалы Апельсин К ү ріш Алм ұ рт Кофе Қ ызылша

ПАЙДАЛЫ ЖӘНЕ ЗИЯНДЫ ТАҒАМДАР Пайдалы тағамдар: нан, ұннан жасалған тағамдар, ботқалар, картоп, жеміс – жидектер. «АБАЙЛА!» (зиянды тағамдар): қант, чипсы, кәмпит, тәтті тағамдар, кондитерлық заттар.

ТАМА Қ ТАНУ ПИРАМИДАСЫ

Ағзаға күш беретін, ойлау қабілетін арттыратын тағамдар: қарақұмық мейізмай бал

Ағзаның дамуына көмектесетін тағамдар сүзбе жұмыртқа балық етжаңғақ

Б ә ріміз біріге отырып д ұ рыс тама қ тану ережесін құ райы қ : 1.Майлы та ғ амдарды к ө п пайдаланба ң ыз! 2.Тым ащы ж ә не т ұ зды та ғ амдардан са қ таны ң ыз! 3.Т ә ттілер к ө п, ал денсаулы қ біреу-а қ. 4.Жеміс – жидектер - пайдалы та ғ ам. 5.К ү ніне 3 рет, бір уа қ ытта тама қ тану қ ажет. 6.Тама қ ты д ұ рыстап шайнап ж ұ ту керек. 7.Тым ысты қ не суы қ тама қ тан тіс эмалі б ұ зылады. 8.Т ү рлі д ә мдеуіштер қ осыл ғ ан та ғ амдар а ғ за ғ а ө те зиян.

ТАМАҚТАНУ ГИГИЕНАСЫНЫҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ Тамақтану режимін сақта! Тамақ құрамы туралы ойланыңдар! Тамақты дұрыс шайна! Тамақты артық жеме! Тамақ уақытында асықпа!

Сіздерге тілерім: Ешқашан ауырмаңыздар! Дұрыс тамақтанып жүріңіздер! Жақсы іс істеңіздер!!