Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті Биология және биотехнология факультеті Қалыпты микрофлора. Қалыпты микрофлораның қызметі.Ішек дизбактериозы.Қалыпты микрофлораны коррекциялау. Группа :МБТ Орындаған:Амиракулова А. Сүлеймен Э.Б Асан А Қабылдаған:Абдиева Г.Ж

Ж ОСПАРЫ : Кіріспе Негізгі бөлім Қалыпты микрофлора. Қалыпты микрофлораның қызметі. Ішек дизбактериозы. Қалыпты микрофлораны коррекциялау. Қорытынды Әдебиеттер тізімі

Кіріспе Адам микрофлорасы –бұл тері мен басқа да қабаттардағы микроағзалардың жиынтығы: Микрофлораның қалыпты жағдайы –Эубиоз деп аталады.Микрофлораның басты функциясы ағзаның түрлі ауруларға төзе алушылық қабілетін қалыптастыру болып табылады.Нәрестенәң ең алғаш дем алғанынан бастап оның денесін көптеген пайдалы микроағзалар бойлайды.Дені сау адамдардың ағзасында кездесетін микробтық биоценоздардың жмынтығы адам денесінің қалыпты микрофлорасын құрайды.

Қалыпты микрофлора көпшілік адамдарда бір типтілігімен және ұқсастығымен сипатталады. Олардың құрамы бұзылған жағдайда жылдам бұрынғы қалпына келеді. Қалыпты микрофлораның адам ағзасына тигізетін пайдалы жақтары көп: патогенді микробтарға антагонистік әсер етеді., иммундық жағдайдың қалыпты болуына әсер етеді, асқорыту, зат алмасу процесіне қатысады, витаминдер синтездейді. Қалыпты микрофлораның кейбір өкілдері адам ағзасы әлсіреген жағдайда немесе өздеріне тән емес жерге енгенде шартты-патогенді, тіптен патогенділік қасиетке ие болып, әртүрлі іріңдеп қабыну ауруларын қоздырып зиян келтіреді. Қалыпты микрофлора

Май қышқылдарының алмасуы Қалыпты микрофлора Май алмасуы Билибурина алмасуы Өт қышқылдарының алмасуы Су –тұз алмасуы Жылу алмасу Витаминдер синтезі B1,B2,B3,B5,B6,B9, B12,K Токсиндердің шығарылуы Ішектің сілемейлі қабығының жағдайы Кальций сі ң ірілуіне қ атюысуы Перисьталтиктің стимуляциясы Иммунитеттің клеткалық, гуморальдық реттелуі Кейбір алмастырылмайтын амин қ ыщ қ ылдарыныі синтезге қ атысуы

Қалыпты микрофлора ішкі ортаның тұрақтылығын сақтауда қорғаныш,адаптацияға қоректік- алмасу механизміне көптеген әсер етеді.Шырышты қабаттың рецепторлық жасушаларына көп ұқсастықтары бар,ауыз қуысының қалыпты микрофлорасы ауру тудыратын микробтар болуына кедергі келтіреді.Бифижо және лактобактериялардың күшті колониялық қасиеті ауыздың шырышты қабатының қабырғасының микрофлорасына қосылуына мүмкіндік береді.Экологиядық барьерлердің бөлігі болады.Қалыпты микрофлора патогенді және шіріткіш микрофлораға қарсы антагонистік қасиетке ие, ол сүт қышқылы, сірке қышқылы, антибиотиктер, бактериоциндер өндіріп әсер етеді; аса жоғары биологиялық потенциалы есебінен бөтен микрофлорамен бәсекелеседі. Қалыпты микрофлораның қызметі.

Н ә рестені ң микрофлорасы ү лкен адамдікіндей болып 3-айды ң со ң ында қ алыптасады

Адамны ң қ алыпты микрофлорасыны ң б ұ зылуы келесі жолмен аны қ талады: Белгілі биотопты ң (ішек, ауыз, тері т.б.) микробиоценоз ө кілдеріні ң санды қ ж ә не т ү рлік құ рамын аны қ тау с ұ йтыл ғ ан зерттеу материалын, шайындыны с ә йкес қ оректік орталар ғ а (Блаурок ортасы- бифидабактериялар ү шін, МРС-2 ортасы - лактобактериялар, анаэробты қ анды агар - бактериодтар, Левин немесе Эндо ортасы-энтеробактериялар; ө тті- қ анды агар - энтерококтар; қ анды агар-стрептококтар мен гемофилдер; ЕПА фурагинмен-к ө кірі ң тая қ шасы, Субро ортасы -са ң ырау құ ла қ тар ү шін т.б.) себу жолы мен та ң балау ә дісі ар қ ылы ж ү ргізіледі. Зерттеу материалдарында микробты қ метобалиттерді -дисбиоз маркерлерін аны қ тау (май қ ыш қ ылдары, май қ ыш қ ылды альдегитер, ферменттер ж ә не т.б.).Мысалы, н ә жісте бета-аспартил - глицин ж ә не бета - аспартил - лизинні ң аны қ талуы микробиоценоздыц б ұ зылуын дэлелдейді, ө йткені қ алыпты жа ғ дайда б ұ л дипептидтер ішекті ң анаэробты микрофлорасымен метаболиттелінеді. Қ алыпты микрофлораны қ алыптастыру ү шін: а)селективті деконтаминациялау ж ү ргізеді; б) лиофилді кептіру ә дісімен тірі бактериалардан -ішекті ң қ алыпты микрофлора ө кілдерінен - бифидобактериялардан (бифидумбактерин), ішек тая қ шаларынан (колибактерин), лактобактериялардан (лактобактерин) ж ә не т.б. алын ғ ан пробиотиктер (эубиотиктер) препрараттарын та ғ айындайды.

Эубиоз жағдайы – адам организмі мен қ алыпты микрофлораны ң динамикалы қ тепе – те ң дігі – қ орша ғ ан ортаны ң ә рт ү рлі факторлары, стресстік жа ғ дай, ба қ ылаусыз антимикробты препараттарды қ олдану, с ә улелермен емдеу ж ә не химиотерапия, тиімсіз тама қ тану, операцияларды ң ә серінен б ұ зылуы м ү мкін. Н ә жісінде колонизациялы қ резистенттілік б ұ зылады. А қ аулы жолмен к ө бейген транзиторлы микроорганизмдер индол, скатол, аммиак, к ү кірттісутек сия қ ты заталмасуды ң улы ө німдерін ө ндіреді. Қалыпты простата Простата аденомасы

Ауыз қуысында көптеген микроорганизмдер тіршілік етеді. Імл сілекейде 108 бактерия мекендейді. Бұған ауызда тамақ қалдығының қалуы, қолайлы температура (37 С) және ортаның сілтілі реакциясы әсер етеді. Анаэробтар аэробтарға қарағанда 100 есе коп. Мұнда әртүрлі бактериялар мекендейді: бактероидтар, превотеллалар, порфиромонадалар, бифидобактерия, эубактерия, фузобактерия, лактобактерия, актиномицет, нейссерия, спирохеталар, стафилококтар, т.б. Сонымен бірге Саndida туыстастығының саңырауқұлақтары және қарапайымдылар (Еntamaeba gingivalis, Trichomonas tenax) табылады. Бактериялардың эрбір түрінің белгілі топографиялық таралуы бар. Стрептококтың әрбір түрі әр жерде орналасады: ұрт эпителиінде - S. мitior, тіл өзектері мен сілекейде - S. salivarius, тісте- S. mutans. Актиномицетттер тілде, иек қалтасында, тіс дақтары мен сілекейде көп мөлшерде кездеседі. Қалыпты микрофлора мен олардың тіршілік өнімдері тіс күсін түзеді. Ауыз қуысының микрофлорасы

К ө з микрофлорасы К ө зді ң шырышты қ абы ғ ында а қ стафилококк ж ә не морфологиясы дифтерия тая қ шасына ұқ сас бол ғ ан ксероза тая қ шасы кездеседі.К ө зді ң шырышты қ абатындамикробтарды ң аз болуы к ө з жасы құ рамында ғ ы лизоцимге байланысты болады.

Тыныс алу жолдарының микрофлорасы Жоғарғы тыныс жолына шаң бөлшектерімен бірге микробтар түсіп, оның көпшілігі мүрын және ауыз- жұтқыншақта өледі. Мұнда бактероидтар, коринеформды бактериялар, гемофилді таяқшалар, лактобактериялар, стафилококтар, стрептококтар, нейссериялар, пептококтар, пептострептококтар және т.б. оседі. Трахея, бронхтар және альвеолалар әдетте стерилді.

Терінің қалыпты микрофлорасы Қалыпты жағдайда 1 см 2 теріде микроорганизм болады, бұл сан бактерицидті стерильдеуші фактор әсер етуінен артпайды. Мысалы: терлегенде теріде трансферрин, лизоцим, органикалық қышқылдар және басқа микробқа карсы заттар табылған. Терінің төменгі дейгейдегі рН (5,5) және дене температурасы -микроорганизмдер көбеюін шектейді

Зәр-жыныс жолдарының микрофлорасы Микробты биоценоз аз әдетте жоғары бөлімдері стирильді болып келеді. Дені сау әйел қынабында қышқылды рН тудырушы, грамтеріс бактериялар және стафилакокктардың өсуін тежеуші сүт қышқылды Дедерлейн таяқшалары (лактобактерин) және дифтероидттар болады. Лактобактериялар арасында және гарднереллалар, анаэробтар арасында баланс болады.

Асқазан. Асқазан микрофлорасы лактобациллалар, ашытқылар, бірен- саран кокктар мен грам теріс бактериялардан тұрады. Бактерия концентрациясы 1 мл -де 103 төмен. Ішек микрофлорасына қарағанда мұнда асқазан сөлінің рН - ы қышқылды болғандықтан микроорганизмдер аз болады. Қалыпты жағдайда асқазан -патогенді микробтарды тежейтін өзіндік залалсыздандырушы камера (тұз қышқылы, пепсин ізашары -пепсиноген және т.б.). Асқазанның ойық жарасы, гастрит ауруларында Неlісobacter туыстастығына жататын иілген пішінді бактериялар анықталады, олар көптеген патологиялық процестердің ( гастрит, ойық жара, ісік) этиологиялық факторы болып табылады.

Ащы ішек. Ащы ішектің 1 мл -де микроорганизмдер болады. Олар - бифидобактериялар, лактобактериялар, клостридиялар, эубактериялар, энтерококтар, порфиромонадалар, превотеллалар және анаэробты коктар.

Ішек дисбактериозы. Ішек дисбактериозы - деп ішектегі қалыпты микрофлораның құрамының өзгерісін айтады. Ол әртүрлі қолайсыз жағдайларда организмнің әлсіреуінде немесе антибиотиктерді бақылаусыз және ретсіз көп қолданғанда дамиды. Осы кезде тоқ ішекте ашу, шіру процесстері күшейіп, перистальтикасы жоғарылайды, іш өту болады, К витаминінің түзілуі нашарлайды. Ішек дисбактериозын емдеу үшін И.И.Мечников сүт қышқылының бактерияларын ұсынған. Бұл бактериялар адамның ішегіне бейімделіп, өсіп-өніп, басқа бактериялардың өсуін тежейді. Сүт қышқылы айран, сүт, қымыз т.с.с. тағамдарда болады..

Ішек дисбактериозының белгілері Тәбеттің жоғалуы Апатия Лоқсу Астың қорытылмауы Жағымсыд дәм Анемия Ұйқысыздық,шаршаңқылық Дәреттің бұзылуы Іштің құрылдауы Дәреттегі фрагменттердің бұзылуы

Дисбактериоз дәрежелері: Биоценозды құрайтын индигенді флораның біреуінің ғана сандық жағынан көрінбейді-дисбактериоздың қалпына келетін формасы.Бұл форма кезінде диета ұсынылады.Индигенді микрофлораның кейбір өкілдерінің санының азаюы немесе эллиминациясы және транзиторлы шартты –патогенді флораның жоғарылауы.Дисбактериоздың субкомпенсирленген формасы пайда болады.Оған ішектің дисфункциясы және жергілікті қабыну процестері – стоматит,баспа,энтерит,тән.Микрофлораға түзетпе енгізу эубиотиктермен,жиета сақтаумен жүзеге асырылады.

Дисбактериоз емінде қ олданылатын препараттар 1. Құ р ғ а қ бифидумбактерин. Құ рамында лиофизирленген бифидобактериялар бар. 2. Құ р ғ а қ бифиланг. Құ рамында 2 штамм бифидобактерий бар: B.bifidum ж ә не B.londum 1:1 қ атынасында. Бифидумбактерияларды ң патогенді микроорганизмдерге қ арсы жо ғ ары антогонистік активтілікті к ө п м ө лшерде қ ыш қ ыл ө німдерді, лизоцимді, спирттерді, бактериоциндерді б ө лу ар қ ылы танытады. Олар микробтарды ң ас қ азан-ішек трактісіні ң жо ғ ары б ө лімдеріне ж ә не а ғ заны ң ішкі ортасына ө тпеуін қ амтамассыз етеді. Бифидумбактериялар ішек қ абыр ғ асында сорылу процестерін к ү шейтеді (с ү т ж ә не сірке қ ыш қ ылдарын б ө лу ар қ ылы), амино қ ыш қ ылдар мен белоктарды сонымен қ атар витаминдерді синтездейді, жергілікті иммунитет ж ү йесіне иммунды стимулдеу ә серін к ө рсетеді.

3.Лактобактерин. Құ рамына лиофилизирленген Lactobcillus acidophillus бактерийлері да қ ылдары кіреді. Лактобактериялар антибактериальді активтілікке ие ж ә не шіру флорасыны ң дамуын тежейді. Ол лактобактерияларды ң с ү т қ ыш қ ылын ж ә не спиртті т ү зуімен, лизоцим мен бактриоциндерді б ө лумен байлынысты. Ішекті ң шырышты қ абатымен ты ғ ыз қ атынаста болуынмен байланысты лактобактериялар оны патогенды микроорганизмдерді ң енуінен қ ор ғ айды. 4. Колибактерин. E Coli М-17 штамы кіреді.

5. Бификол. Құ рамына бифидумбактериялар ж ә не E Coli М-17 штамы кіреді. E Coli антогонисттік қ асиетке ие. Ол жергілікті иммунитетті қ уаттандырады, сол себепті секреторлы иммуноглобулиндер синтезделуіне ә серлеседі. Эшерихиллар облигатты микрофлора ө кілі бола т ұ ра, қ алыпты микрофлораны ң ма ң ызды ө кілдеріні ң жалпы саныны ң 0,01% азын құ райды. Ішекте гемолитикалы қ, энтеротоксигенді, плазмидалы қ гендермен детерминацияланатын ж ә не E.Cоli М-17 штамына беріле алатын антибиотиктік резистентілік қ асиеттеріне ие энтеропатогенді эшерихиялар да кездеседі. Б ұ л қ асиет ауруды ң ас қ ынуына алып келуі м ү мкін. Сонды қ тан, құ рамында E.Coli бар препараттар ішек тая қ шасы қ алыптан к ү рт т ө мен дисбактериоздарда, ә рі Enterobakteriaceae т ұқ ымдасты ғ аны ң шартты-патогенді ж ә не патогенді ө кілдеріні ң саныны ң ө суімен ас қ ынба ғ анда қ олданылады.

6. Бактесубтил. Флонивин. Құ рамына аэробты Bacillus subtilis бациллалары кіреді.Б ұ л бактериялар адам ішегіні ң қ алыпты микрофлорасыны ң ө кілдеріне жатпайды, сонды қ тан негізгі облигатты флора саны азайып, б ұ л бактерияларды ң арты қ к ө беюі дисбактериоз а ғ ымын ауырлатады. Б ұ л препараттарды н ә рестелерге, кішкентай балалар ғ а ж ә не иммунологиялы қ резистенттілігі т ө мен нау қ астар ғ а қ абылдау ғ а болмайды. Б ұ л препараттарды қ олдану ә р на қ ты ауру жа ғ дайында жеке қ аралу керек.

7.С ү т қ ыш қ ылды лактобактерин-стерильді с ү тте биффидумбактерияларды ң ашу ө німі ( B. Bifidum 79 немесе B.londum 13379м). 200мл препаратта 2*10 кем емес тірі бифидобактериялар бар ("Бифидумбактерияны ң " 5-10 флаконында сонша болады).Б ұ л ө німні ң құ рамына ішекте тіршілік ету қ абілеті бар, сол себепті патогенді жіне шартты-патогенді бактериялар ө суін тежейтін тірі активті бифидумбактериялар кіреді.Препарат иммунитетті к ү шейтеді, сонды қ тан оны балалар мен ү лкендерге ә р т ү рлі аурулар кезі ң де та ғ айындайды.

8."Наринэ"- құ рамында ацидофильді лактобациллалар бар с ү т қ ыш қ ылды ө нім.( Lactobacilllus acidophilus EP 317/402) "Наринэ" лактобактериялары ішекте тіршілік ету қ абілеті жо ғ ары ж ә не к ө птеген антибиотиктер мен химиопрепараттар ә серіне т ұ ра қ ты. Патогенді микроорганизмдерге қ арсы, (дизентириялы қ, сальмонеллезді қ тая қ шалары ғ а, стафилакокктар ғ а, протей ғ а ж ә не т.б ) ай қ ын антогонисттік қ асиет к ө рсетеді. Ішектік патогенді флораны ң ө суін тежей отырып, лактобактериялар қ алыпты микрофлораны қ алыпты келтіреді, темір мен кальцийді ң сі ң ірілуін жа қ сартады, гемоглабин денгейін ж ә не а ғ зада ғ ы алмасу процесстерін қ алпына келтіреді, организмні ң инфекциялар ғ а, токсикалы қ агенттерге қ арсы т ө зімділігін к ү шейтеді.

9. Линекс - құ рамында энтерококктар, лактобактериялар, бифидумбактериялар бар. 10. Йогурт - құ рамында Lactobacillus acidophilus бар емдік диетикалы қ ө нім. Дисбактериозды емдейті ң бактерриофагтар. "стафилакоккты бактериофаг", " Клебсиеллезды бактериофаг", "Колипротеинды бактериофаг", "Пиобактериофаг".

Емдеу ү шін қ алыпты микрофлораны қ алпына келтіретін биопрепараттар- эубиотиктер- колибактерин ( E. Coli-ді ң арнайы штамын, шигеллаларды ң антогонистік қ олданады), лактобактерин, бифидумбактерин, бифинол, бактисубтил ж ә не т.б. арнайы бактериофагтар қ олданылады.

П АЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 1.Интернет желісі 2.Медициналық микробиология,иммунология жіне вирусология 3. икрофлора&source 4. рофлораны+коррекциялау 5.Микробиология негіздері