Психикалы қ ауруларды ң диагностикалы қ ә дістері ж ә не зарттеуді ң ерекшелігі.Психиатриялы қ к ө мекті ң құ рилымы.Сараптама т ү рлері. Қ абылдауды ң б ұ зилыстары. Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Психиатрия және наркология кафедрасы Қабылдаған: Мажитова Д Т Орындаған: АшенӘ.Сайдуллақизы Р Тобы: ЖМФ Қарағанды 2017 жил

Зерттеу әдістерінің түрлері -Клиникалық әдіс -Экспериментальды- психологиялық зарттеу -Электрофизиологиялық зарттеу -Лабораториялық зарттеу -Нейроморфологиялық зарттеу -Эпидемиологиялық әдіс

Клиникалы қ ә діс Ең негізгі әдіс болып санналады.Ол науқастың паспорттық мәліметтеріннен, шағымдарын аннықтау, аннамнездік мәліметтерін жинау, соматикалық және неврологиялық тексерулер, психикалық жағдатын зарттеуден тұрады.

С ұ рау ә дісі -Субъективті аннамнез -Объективті аннамнез - Ө мір аннамнезі -Ауру аннамнезі Ба қ ылау ә дісі -Психикалы қ жа ғ дай -Соматикалы қ жа ғ дай -Неврологиялы қ статус

Экспериментальды- психологиялы қ зарттеу Бұл әдіс психикалық патологияның сипоты мен мөлшерін негіздеу мақсатында қолданнылады, сонымен қатар оның компенсациясына мүмкіндіктерді аннықтау болып табылады.

- Корректуралық сынама - Крепелин ботынша саннау - Саннау әдісі - Шульте таблицасынан санды іздеу - 10 сөзді жаттау - Әңгімені ейске түсіру - Сюжетті суреттерді түсіндіру - Қиялдау қабілетін зарттеу үшін прожективті Роршах әдісі - Оқиғанның реттілігі - Артық затты аннықтау - Маңезды белгілер - Түсінікті аннықтау - Түсінікті салыстыру - Мақал-мәтелдер мен метафоралардың мағынасын ашу

Электрофизиологиялы қ зарттеу Б ұ л зарттеу негізінде миды ң функциональды жа ғ датын ә р т ү рлі электрлік құ билыстарды қ алдану ар қ илы анны қ тайны. - Электроэнцефалография - Реоэнцефалография - Эхоэнцефалография

Электроэнцефалография- миды ң функциональды жа ғ датын к ө рсететін электропотенциалдарды тіркеу болып табылады. Реоэнцефалография-же ғ ары жиілікті ә лсіз электр тогына бас миы тіндеріні ң қ арсыласуында ғ ы ө згерістер к ө лемін жазу болып табылады. Эхоэнцефалографиялы қ -эхолокация феноменіне негізделген, миды ультрадыбыс к ө мегімен зарттеу ә дісі.

Лабораториялы қ зарттеулер Психикалы қ ауруларды зарттегенде міндетті т ү рде з ә р мен қ анны ң жалпы ж ә не клиникалы қ аннализдері болуы керек. - Ж ұ сын с ұ ты қ ты ғ ын зарттеу - Серологиялы қ реакциялар

Нейроморфологиялы қ зарттеулер - Макроскопиялы қ зарттеу - Микроскопиялы қ зарттеу

Эпидемиологиялы қ ә діс Б ұ л ә діс жеке жа ғ дайларды емс, к ө пшілік дертті жа ғ дайларды зарттеуге ж ә не психикалы қ патология ғ а т ә н жалпы за ң дилы қ тарды анны қ тау ғ а м ү мкіндік береді.Эпидемиологиялы қ зарттеулер н ә тижесі барлы қ популяция мен репрезантативті торты зарттеу н ә тижесінде асын ғ ан жа ғ да-да ғ анна ма ң езды болып табылады.

Сараптама т ү рлері -Е ң бектік психиатриялы қ сараптама - Ә скери-психиатриялы қ сараптама - Сотты қ -психиатриялы қ сараптама

Е ң бектік психиатриялы қ сараптама Уақытша еңбекке қабілеттілігі жеғалған психикалық ауытқуы бар науқастарға ауруханна парағы беріледі,бұл көрсаеткіштерге байланнысты 10 айға дейін созылуы мүмкін. Ал тұрақты түрде болатын бокса мүгедектік беріледі.Бұл арнаты комиссия мүшелерінің ортақ шешімі негізінде жүзаге асырылады.Мүгедектік 1 немсе 2 жилға немсе өмір ботына беріледі.

Ә скери-психиатриялы қ сараптама Психикалық бұзилыстары бар адамдардың әскери қизметке жарамдилығына қатысты мәселелерді шешеді. Әскерге шақырилып жатқан адамдарға қатысты мәселелерді, сонымен қатар әскери қизметкерлердің болашақта жұмысын ары қрай жалғастыруына қатысты мәселелерді қарастырады.ВВК ейскеретін негізгі критерии лары: жеке мүшелер немсе мүшелер жүйесі жағынан өзгерістер бар жеқтығы; патологиялық өзгерістердің дәрежесін аннықтау;Өршу жиілігін аннықтау. Установлено пять категорий годности к воинской службе: Әскери қизметке жарамдилығын аннықтайтын бес категория бар.А – әскери қизметке жарамсиз, Б –соғыс кезінде жарамды. В – соғыс кезінде де жарамсиз, Г – әскери қизметке уақытша жарамсиз, бір жилдан соң қайта сараптамадан өтеді.

Аурулар кестесінде психикалық патология тоғиз статиямен көрінген: 1.Олигофрения. 2. Эпилепсия және тырыспа синдромы. 3.Аффективті патология. 4.Шизофрения. 5. Органикалық факторлардың әсерінен ОЖЖ органикалық патология лары. 6.Алкоголизм, наркомании, психические расстройства интоксикационной природы. 7.Психопатии. 8.Реактивті психоздар и невротикалық жағдай. 9. Бас ми жарақатынан кейінгі психикалық бұзилыстар

Сотты қ -психиатриялы қ сараптама Бұл сараптама психикалық бұзилыстары бар адам өте ауры қылмыс жасағпанда жүргізіледі.Мысалы, адам өлтіру.

Қ абылдау ж ә не т ү йсік Қ абылдау-материальды ә лемні ң затраты мен құ билыстарын бейнелейтін психикалы қ ү рдіс. Қ абылдау к ү рделі акт,ол ес,ойлау ү рдістерімен ты ғ из байланнысты. Қ абылдау т ү йсіктен басталады. Т ү йсік- қ абылдауды ң ажырамас бір б ө лігі, ол психикалы қ ү рдісті ң бірінші элементі,оны ң к ө мегімен біз ә рбір затрат мен құ билыстарды ң сапасын, жеке қ асиеттерін:к ө лемін, форма сын, саплма ғ ын,т ү сін, т ұ ны қ ты ғ ын бейнелейміз.

Ересек адамдар қабылдауын көрнекілік үшін мина формула мен бейнелейді:қабылдау=түйсік самосы +елестету. Елестету-заттың ойша бейнесін ейске түсіру. Патологиялық жағда-да түйсік өзгерісі сапалық және сандық болуы мүмкін.Сандық өзгерісі тітіркену табалдырығының төмендеуіне немсе жеғарылауына байланнысты. Тітіркендіргішке сезімталдықтың төмендеуі гипестезия, жеғалуы анестезия деп аталады. Парестезия мен сенестопатия к ездерде науқас буында, теріде, барлық денди болатын қысып, шаншу, қозғалу және т.б. жағымсиз сезімге шағым айтады.Ал парестезия кезінде сезім нақтырақ, физикалық,сезімдік сипота болады.Сенестопатияда сезімдер айқын емс, нақтилығы жеқ кейде оғаш, түсініксіз болып келеді.Парестезия неврологиялық бұзилыстар нәтижесінде дамы с а, сенестопатиялар кезінде жүйке жүйесінің көрінерліктей патологиясы болмайды.Сенестопатия мәні жағынан жалпы ссезімнің иллюзиясы және галлюцинациясы болып табылады.

Иллюзия- шиндығында бар объектті қате қабылдау.Бұл құбилыс сау адамдар арасында да к ездесуі мүмкін.Даму себебі сезім мүшелерінен түсетін ақпараттың жеткіліксіздігі.Мысалы қпандай сезім мүшесі әлсіреген бокса сағһңырауда есть иллюзиясы сияқты көріністермен көрінеді.Мұнда ақпарат жеткіліксіздігі елестету арқилы толықтырылады.Бұл жағда-да елестету өздігінен емс, осы уақбыта саннада үстемдік етуші оймен байланнысты панда болады. Ал аффективті иллюзия кезінде көшеде ойнаған балалар шуисын, подвала қиналып жатқан туыстарының дауысы деп ойлайды, оларды қинамауын өтініп, жилайды. Интерпретативті иллюзия жедел сезімдік сандырақ, мысалы шизофрения мен аурыатын науқас айнаға ұрай отырып, бетінің төмендегі бөлігінің алға қрай қозғалатындығын және қасқыр тұмсығына ұқсататынны айтады. Ал парейдолиялық иллюзия да қоршаған орта туралы ақпарат науқас саннасының фантастикалық елестерімен бұрмаланнады.Мысалы, денге түскен шарм көлеңкесі жануарлар бейнесі тәрізді көрінеді.

Галлюцинация –объектсіз қ абылдау, жал ғ ан қ абылдау. Б ұ л к езде нау қ ас шин м ә нінде же қ дауыстар естіп, адамдарды к ө реді.Сезім м ү шелеріне қ рай: есть, к ө ру,д ә м слезу, ө з денесін слезу немсе жалпы сезім галлюцинациясы болып б ө лінеді.Гипногогиялы қ галлюцинация тек ұ ты қ тар алдында, ал гипнопомпиялы қ галлюцинация оянар к езде болады.Ал экстракампинді галлюцинациялар сирек к ездеседі,б ұ л к езде нау қ ас к ө ру ума ғ ынан тыс н ә рсені к ө реді, мысалы, ө з артында ғ ы адамды к ө реді.

Функциональды немсе рефлекторы галлюцинация бір на қ ты немсе ө за аннализатор тітіркенген жа ғ да-да панда болады.Мысалы, нау қ ас желдеткішті қ ос қ панда оны ң шуымен қ атар әң гіме естиді. Шынаты галлюцинация да қ абылдауды ң барлы қ белгілеріне ие ж ә не шин м ә нінде бар объекттерден ажыратылмайды.Нау қ асты ң ө зіндік мен мен байланнысы же қ, объективті шинды қ ретінде қ абылдайды. Псевдогаллюцинациялар жасандилы қ сезіммен ж ү ретін ж ә не жал ғ ан объекттерді қ абылдауда елестетулер сферасымен шектелген,нау қ ас ү шін шинаты затрат ж ә не құ билыстармен бір уа қ быта ж ү ретін, біра қ олармен бірігіп кетпейтін қ абылдау б ұ зилысы.

Симптомдар Липман симптомы: қ ара ңғ ы фонда жары қ н ү ктелер,да қ тар,жела қ тар панда болып,адамдарды, жакнуарларды, құ брыжи қ тарды, т ұ рмысты қ к ө ріністер к ө ргендей сезім тудырады. Рейхардт симптомы:нау қ ас қ а таза пара қ беріп,не к ө ргенін с ұ райды, ол пара ққ а қ арап, ә лденені ң суретін не жазбаларды о қ иды. Ашшаффенбург симптомы: нау қ ас қ осылма ғ ан телефон ар қ илы әң гімелесіп, жауап береді.

Психосенсорлы б ұ зилыстар Б ұ л б ұ зилыстарды ң иллюзия дан атырмашилы ғ ы: иллюзия кезінде бір құ билыс не зат екінші бір зат ретінде қ абылданнады, ал ппсихосенсорлы б ұ зилыстар кезінде затты құ билыстарды тану б ұ зылмайды, оларды б ү тіндей қ абылдау б ұ зылады.Мысалы, б ү кіл денесі ү лкейген т ә різді болып к ө рінеді. Дереализация: қ орша ғ ан ортанны б ө тен, ө згерген,жасанды т ү рде қ абылдау. Деперсенолизация: ө зін психикалы қ ж ә не физикалы қ қ абылдауды ң б ұ зылдысы.