Орындаған: Қабылдаған: Шахметова М.Т. Топ: 204 СТОМ Факультет: Стоматология Тақырыбы: Денсаулық сақтауды жоспарлау және қаржыландыру

Кіріспе Негізгі бөлім Қазіргі кездегі стратегиялық жоспарлау Медициналық мекемелерді қаржыландыру көздері, бюджеттелуі Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер

Денсаулық сақтау жүйесі әр мемлекеттің маңызды әлеуметтік салаты болып табылады. Жоспар – бұл нақты мерзімдерде және нақты іс әрекет бөліктерінде нақты атқарушылар іс әрекетінің мәнін, бағытталуын және тактикасын анықтайтын құжат. Денсаулық сақтауда кадрларға қажеттілік, материалдық техникалық әрекет дамуы, болашақ қаржыландыру жоспарланады. Бұл салоны қаржыландыру арнайы заңдар бойынша реттеледі және қоғамның сұранысы мен мемлекеттің экономикасына қарай жүзеге асырылады. Кез-келген мемлекеттің денсаулық сақтау салатына жұмсалатын қаржы жалпы ұлттық мемлекеттік табыстың 3-15% құрайды. Денсаулық сақтау жүйесі әр мемлекеттің маңызды әлеуметтік салаты болып табылады. Жоспар – бұл нақты мерзімдерде және нақты іс әрекет бөліктерінде нақты атқарушылар іс әрекетінің мәнін, бағытталуын және тактикасын анықтайтын құжат. Денсаулық сақтауда кадрларға қажеттілік, материалдық техникалық әрекет дамуы, болашақ қаржыландыру жоспарланады. Бұл салоны қаржыландыру арнайы заңдар бойынша реттеледі және қоғамның сұранысы мен мемлекеттің экономикасына қарай жүзеге асырылады. Кез-келген мемлекеттің денсаулық сақтау салатына жұмсалатын қаржы жалпы ұлттық мемлекеттік табыстың 3-15% құрайды.

Жоспардың әзірленуіне жатады: 1. Стратегиялық жоспарлау 2. Денсаулық сақтау жүйелері 3. Басқару және басшылық эту 4. Аурухаларға инвестициялар және жобаларды басқару 5. Мониторинг және бағалау

Жоспарлауды медициналық көмекті ұйымдастыру қағидаттарының бірі деп санауға болады. Ол денсаулық сақтау ісін басқарудың ең маңызды функциясы. Жоспарлау материалдық, еңбектік және қаржилық қорларды ұтымды және тиімді пайдалануға топтастырылуы тиіс. Бұл бұқараға медициналық көмек көлемі, сипатын және қажеттілігін ескеру, мүмкіндігінше қанағаттандыру, медициналық көмектің экономиялық ұтымды түрлерін пайдалану. Жоспарлауға жоспарды құрастыру, оның орындалуы мен бақылауын ұйымдастыру, орындалуын тексеру кіреді. Кез келген жоспар не нәрсеге жэту керек екенін ғана емс, жэту әдістерін көрсэту керек.

Ағымдағы жоспарлаудың қарапайым түрі – жеке бастық жоспарлау. Әрбір қызметкер осы мақсатпен белгілі кезеңге жоспар график құрастырады. Іс ірекеттің, іс сапарлардың, ғылыми машықтық жұмыстың және т.б. жоспар графиктері құрастырылады. Онымен бірге мекеменің (бөлімшенің) жылдық жоспарының міндеттерін, алдыңғы жилы орындалған шаралар тиімділігін, жоспарлық нормативтер, жұмыс тәртібі өзгеруін, қайта құруды, жөндеу және т.б. өзгеруін ескеру қажет.

Емхана жұмысының жоспарында мынадай директор болу керек: емхана әрекетінің көлемі; дәрігерлік лауазым кадрлық құрамы және әрекетінің көрсеткіштері; емхананы ұстап тұру үшін қаржилық қаражаттардың қажетті көлемі. Санитарлық көмекті жоспарлауда әуелі ауруханалық мекемелер торабы қалыптастырылады, седан кейін кадрлар қажеттілігі анықталлоды. Тұрғындар төсек орынға қажеттілігін анықтауда тұрғынға шаққанда қажетті төсек орын санин санау қабылданған. Тұрғындардың ауруханалық төсек орнымен қамсыздандырылуы шамамен адамға құрайды. Нормативтік көрсеткіштерден бастау ала отырып адамға шаққандағы мамандандырылған төсек орынға қажеттілік терапевтикалық – 28, неврологиялық – 5, жұқпалық – 10, хирургиялық – 10, акушерлік – 9 ға тең екендігін есептеп шығаруға болады.

Кешенді жоспарлар дәрігер мамандармен құрастырылады (денсаулық сақтау бойынша комитет жетекшісімен және аумақтың мемлекеттік санитарлық бас дәрігерімен), оларды аумақтық әкімшілік бастықтары бекітеді. Жеке өндірістік нысандарда кешендік жоспарларды медициналық санитарлық бөлімдердің бас дәрігерлері, цех терапевтері, еңбек гигиенасы бойынша санитарлық дәрігерлер құрастырады. Оларды нысан директоры бекітеді. Кешендік жоспарға ұйымдастырулық, санитарлық техникалық, санитарлық гигиеналық, емдеулік алтын алулық, материалдық қаржилық қамсыздандыру сияқты шаралар кіреді. Кешендік жоспарлар қоршаған ортаны қорғау бойынша, аумақты абаттандыру мен сауықтыру бойынша, жеке аурулардың алтын алу бойынша (жарақаттанушылық), берілген аймақ немсе нысанға тән аурулардың алтын алу бойынша, әйелдер, жас өспірімдер, еңбегін сауықтыру бойынша құрастырылады.

ДСҰ уйымының сарапшыларының ұсынысы бойынша денсаулық сақтау салатын қаржыландыру әдісі мен көлемі Табысы төмен елдер. Олардың денсаулық сақтау салатына бөлінген қаржы мөлшері жан басына шаққанда 80АҚШ долларынан төмен. Денсаулық сақтау жүйесінің жалпы ұлттық табыс құрамындағы мөлшері 3-4% құрайды. Табысы орта деңгейлі елдер. Бұл мемлекеттердің денсаулық сақтау салатына бөлінген қаржы мөлшері жан басына шаққанда АҚШ долларын құрайды. Денсаулық сақтау жүйесінің жалпы ұлттық табыс құрамындағы мөлшері 5-6% құрайды. Табысы жоғары елдер. Бұл мемлекеттердің денсаулық сақтау салатына бөлінген қаржы мөлшері жан басына шаққанда 1000 АҚШ долларынан осады. Денсаулық сақтау жүйесінің жалпы ұлттық табыс құрамындағы мөлшері 6-15% құрайды.

Денсаулық сақтау салатының емханалық көмегіне,стационарлық көмегіне және дәрілік заттарға жумсалатын қаржыны міндетті медициналық сақтандыру қорынан бөлінетін қаржы көзі жабуы тиіс. Коммерциялық емс мемлекеттік мед қызметтері мемлекеттік бюджеттен,ал коммерциялық мекемелер медициналық қызметті төлеу орталығымен жасалған келісім шарт негізінде қаржыландырады. Денсаулық сақтау салатын қаржыландырудың қосымша көзі ретінде облыстық басқару органдары ның табысы қарастырылады.

Мемлекеттік денсаулық сақтауды қаржыландыру көздері ретінде келесілер табылады: республикалық және жергілікті бюджет тер құралдары; халықаралық ұйымдары құралдары (денсаулық сақтау жөніндегі халықаралық бағдарламалар) нормативтер үстінде ақылы медициналық қызмет көрсэту мен шаруашылық іс-әрекеттің басқа түрлері арқылы алынған медициналық мекемелердің құралдары; азаматтардың өзіндік құралдары; заңды және жеке тұлғалардың, сонымен қатар басқа мемлекеттердің ақысыз және игі қайырымдылық жарналары; заңнамалармен тыйым салынбаған басқа да көздер.

Денсаулық сақтауға арналған шығындардың жалпы көлемінің ішінде ең үлкен үлес салмақты емдік-профилактикалық мекемелерді ұстауға арналған шығындар аллоды. Мұндай шығындарға барлық ауруханалық мекемелер түрлері; амбулаториялы-емханалық мекемелер; ана мен баланы қорғау мекемелері; диспансерлер; айрықша типтегі денсаулық сақтау мекемелері; шипажайлық мекемелер.

Денсаулық сақтау мемлекеттік мекемелердегі мемлекеттік қызметкерлер емс жұмыскерлерге негізгі еңбекақы төлеуге арналған шығындар есептемелерін жасау үшін форма толтырылады. Мұнда қызметтер атаулары мен категориялары бойынша жұмыскерлердің ай сайынғы жалақысының самосы анықталлоды. Денсаулық сақтау мекемелерінде тамаққа арналған шығындарды есептеу үшін форма пайдаланады. Мұнда бөлімдер атаулары, орташажылдық орын (кереует) күн саны, бір орын – күнге есептегендегі тамаққа арналған шығындардың нормасы, шығындардың жалпы самосы көрсетіледі.

Тұрақты (стационарлық) денсаулық сақтау мекемелерінде дәрі-дәрмектерге арналған шығындарды есептеу үшін форма құрастырылады. Бұл құжатта бөлімдер атаулары, емделетін аурулардың жоспарлық саны, бір күнге шаққандағы бір ауруды емдеу құны, бір аурудың ауруханада болған орташа күн саны, дәрі-дәрмекке арналған шығындар самосы көрсетіледі. Ал амбулаториялы-емханалық мекемелерде дәрі-дәрмек шығындарын есептеу үшін форма қарастырылады. Мұнда жоспарлап отырған дәрігерлік қатысу саны, бір қатысуға қажетті дәрі-дәрмек құны және барлық шығындар самосы көрсетіледі.

Сонымен қатар, денсаулық сақтау мекемелерінде басқа да шығындар есептеу үшін тиісті формула пайдаланады. Мысалы, форма жиһаздар мен инвентарлар сатып алуға арналған шығындарды есептеу үшін толтырылады, – ыстық және суық су, канализация мен газға қажетті шығындарды есептеуге, – электроқуаты төлеуге қажетті шығындарды есептеуге, – ғимараттар, құрал- жабдықтар мен басқа да негізгі құралдарды ұстауға, жөндеуге жұмсалатын шығындарды есептеуге қолданылады.

Қорытынды Халық денсаулығы жағдайының деңгейi өз кезегiнде, елдiң әлеуметтiк-экономикалық, мәдени және индустриялық даму мама сын айқындайды. Президент Н.Ә.Назарбаев «Жаңа әлемдегi жаңа Қазақстан» аты Қазақстан халқына Жолдауында елiмiздiң дамуының жаңа кезеңiндегi мемлекеттiк саясатың бiр бағыты медициналық қызмет көрсэту сапасын жақсарту және денсаулық сақтаудың жоғары технологиялық жүйесiн дамыту болуы керек деп этап көрсеттi. Сонымен, денсаулық сақтау салатындағы ауруларды қаржыландырудың бюджеттік тапшылығы жағдайында санитарлық іс-шараларды жеткілікті және толық қаржыландыру, қаржыландырудың баламалы мүмкіндіктерін іздестіру өзекті мәселе. Медициналық қызметтердiң сапасын басқаруды жетiлдiру Қазақстанның денсаулық сақтау салатын 2020 жылға дейiн стратегиялық дамыту аясында маңызды орын аллоды.

Пайдаланылған әдебиеттер Аканов А, Куракбаев К. Организация здравоохранения Казахстана А, 2006 Арингазина А. Укрепление здоровья: теория и планирование программ А, 2003 Лисыцын Ю. Общественное здоровье и здравоохранение ГЭОТАОР 2007 Интернет желілері