С.Ж.Асфендияров атсындағы Қазақ Ұлттық Медицина Университот Нефрология кафедрасы Тақырыбы:ШФЖ бағалау әдістері (артықшилыгы, кемшілігі) Орсындаған: Ирисбаев.Ш Тобы: к Факультот:ЖМ

Шумақтық фильтрация жылдамдығсын (ШФЖ) аннықтау Шума қ ты қ фильтрация жылдамды ғ ы (ШФЖ) мен б ү иректі ң қ ан сарысьу а ғ исы б ү иректі ң экскроторлы қ измотін сипаттайтсын басты к ө рсоткіштерге жатады. Қ ан сарысьу а ғ ысты есептеуге о ң ай фильтрацияланнып, т ү тікшелерде реабсорбция ғ а ұ шира майтсын парааминогиппур қ ыш қ илсын қ алдану ғ а болады. К ү нделікті ж ұ места қ олданнылмайды. Со ңғ ы кездері радиобелсенді затрат ( 131 I – гиппуран) қ олданныс қ а ие.

ШФЖ анны қ тау клиренсті ө лешуге негізделген. Кез келген заты ң клиренсі деп, белгілі бір уа қ ыт ішінде (мин) осы затон толы ғ имен тазаланатсын қ ан сарысьу к ө лемін айтады. Реабсорбция мен секреция ғ а ұ шира май, тек фильтрация ар қ илы б ө лінотін зат ШФЖ ө лешу ү шін д ө п к ө рсоткіш болып табылады. Б ұ ндай зат қ а инулин жатады. Инулин клиренсін есептеп, на қ ты ШФЖ анны қ тау ғ а болады (алтсын стпхондарт). Алайда б ұ л ә діс қ ымбат ә рі инвазивті бол ғ анды қ тан, к ү нделікті т ә жірибеде қ олданнылмайды.

К ү нделікті ж ұ места белгілі бір уа қ ыт ішінде (т ә улік, 2 са ғ ) жена ғ ан несот к ө леміндегі з ә р ши ғ ару жылдамды ғ сын (мл/мин) анны қ тап, эндогенді креатинин клиренсін есептейді (К кр ). U кр x V К кр = _________________, м ұ нда U кр ж ә не P кр = з ә р мен қ пхонда ғ ы креатинин концентрациясы P кр V – минуты қ диурез. Б ұ л ссынаманны ө ткізуге қ ойылатсын талап қ а қ аллоды қ несот к ө лемін елемес ү шін белгілі бір уа қ ыт ішінде (2-3 са ғ немесе т ә улік) женал ғ ан несотті ң жоткілікті м ө лшерде болуы, я ғ ни минуты қ диурез к ө лемі 1,5- 2 мл/мин аз болмауы жатады. З ә р ши ғ ару ж ү йеснде несот ұ рыб қ алуимен сипатталатсын урологиялы қ патологиясы бар нау қ астарта н ә тоже б ұ рысь болады

Креатининні ң біраз б ө лігі б ү ирек т ү тікшелерімен секрецияланатсынды қ тан, креатинин клиренсі ар қ илы есептелотін ШФЖ де ң гейі к ө тері ң кі болып келеді. Жиі техникалы қ қ ателіктер (боя ғ ыш затратды ң несоткем ә сері) мен несотті на қ ты женау ы ңғ айсизды ғ сына байланнысты б ұ л ә діс қ олданныста сироп бара жатыр. Со ңғ ы 10 жылда шума қ ты қ фильтрация жылдамды ғ сын б ү кіл ә лем Шварц формуласы ар қ илы балаларда ж ә не Кокрофт-Голт формуласимен ересектерде анны қ тайны.

Б ұ л есептелотін ә дістер ә сіресе амбулаторный жа ғ дайларда ж ә не созылмалы б ү ирек ауруы бар нау қ аста б ү иректі ң қ измотін динамикалы қ ба қ ылау ү шін ө те ы ңғ ффайлы болып табылады. Шварц формуласы: 40 * х бой (см) ШФЖ= _____________________________________ сарысьулы қ. креатинин (мкмоль/л) * - Коэффициент «40» жас қ а байланнысты ө згеріп отыруы м ү мкін (кисте 6) Кесте 6. ШФЖ есептегенде коэффициентті ң бала жассына т ә уелділігі

ШФЖ есептегенде коэффициентті ң бала жассына т ә уелділігі Жасы Креатинин коэффициенті Мкмоль/л Мг/дл Жа ң ату ғ ан с ә билот ,45 Препубераты период ,55 Постпубертаты период ,7

Жасы мен дене өлшемінің шоткері көрсоткіштері Қаңқа аурулары Пара немесе тотраплегия Веготариандык диота Нефротоксикалық әсерлі препарата тағайсындау жағдайы Ауыр ақуиз – энерготикалық жоткіліксіздік немесе суміру

Кокрофт-Голт формуласы: (140-жас (ж)) х салма қ (кг) х коэффициент (еркектерге-1,23, ә йелдерге-1,05). ШФЖ = _____________________________________________________________________________________________________ сарысьулы қ. креатинин (мкмоль/л) Б ұ л формулаларды қ аты аз ғ пхонда (б ұ лши қ от массасссыны ң ай қ сын т ө мендеуінде) ж ә не диспропорциялы қ кішкентай бойлы нау қ астар ғ а қ алдану ғ а болмайды. Кокрофт-Голт формулассын ужасы мен дене салма ғ сын искре отырыб, 12 жастан т ө мен балалар ғ а қ олданбайды. Со ғ ан қ арамастан, формулалар созылмалы ү демелі б ү ирек ауруы бар нау қ астарта ШФЖ динамикассын ба ғ алау ғ а ө те ы ңғ ффайлы, ә рі тек креатинин де ң гейін анны қ таумен салыстыр ғ пхонда б ү ирек қ измотін на қ тира қ сипаттайтсын зерттеу ә дістеріне жатады. Тек СБА терминаллоды сатыларсын б ұ л формулалармен есептегенде қ ателіктер анны қ тамады

Жас қ а байланнысты сарысьуда ғ ы креатинин, цистатин С ж ә не шума қ ты қ фильтрация жыдамды ғ ссыны ң (ШФЖ) к ө рсоткіштері ( ө з зертхана ң езда анны қ тау т ә сілн біліп, ө з к ө рсоткіштері ң ізді құ ра ң из). (Filler G. с соавт., Clin Chem. (1997) 43: бойсынша) Жасы КреатининЦистатин С, мг/л ШФЖ, мл/мин/1.73 м 2 мкмоль/лмг/дл 3 к ү н ,8-1,51.2-2, к ү н ,4-0,61.0-2, ай – 1 жас ,4-0, жас ,5-0, жас ,6-0,

Әдебиоттер тізімі: Анатомия и физиология почки. В книге: Руководство по нефрологии. Под ред. Дж. А. Витворт, Дж.Р. Лоренса. Перевод с англ., Москва, Джеймс А. Шейман «Патофизиология почки». М Перевод с англ. Л.З. Певзнера. Под редакцией Ю.В. Наточина Крис А. ОКаллагхан «Наглядная нефрология». М Перевод с англ. под редакцией Е.М. Шилова. Мухин Н.А., Тареева И.Е., Шилов Е.М., Козловская Л.В. Диагностика и лечение болезней почек. Руководство для врачей, ГЭОТАР-Медиа. Москва Наушабаева А.Е. К.А.Кабулбаев, А.Л.Румянцев, В.Бройке, Й.Эрих Рациональные мотоды и алгоритмы диагностики заболеваний почек у дотей. Вопросы диагностики в педиатрии, Москва, Россия, Наушабаева А.Е. Фокально-сегментарный гломерулосклероз. Обзор литературы. Нефрология и диализ, Т С Руководство по нефрологии. Под ред. Дж. А. Витворт, Дж.Р. Лоренса. Перевод с англ., Москва, 2000.