Қабылдаған: Қайырманова Г.Қ Орындаған: Көпжанова Т.М Тобы:МБТ 14-04K Қабылдаған: Қайырманова Г.Қ Орындаған: Көпжанова Т.М Тобы:МБТ 14-04K Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті Биология және биотехнология факультеті Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті Биология және биотехнология факультеті

Кіріспе Негізгі бөлім 1. Микроб клетка ларының иммобилиздеу әдістері 2. Иммобилиздеудің механикалық әдістеріне сипаттама Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Кіріспе Негізгі бөлім 1. Микроб клетка ларының иммобилиздеу әдістері 2. Иммобилиздеудің механикалық әдістеріне сипаттама Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Жоспары:

Кіріспе Биологиялық объектілерге иммобилиздеу процесін жүргізгенде, нәтижесінде, тасымалдоушымен микроб клеткалар арасындағы байланыстар берік, сенімді ұсталынуы қажет. Тірі иммобилизденген микроорганизмдер клеткалар мен жұмыс жасағанда субстрат-биокатализатор жүйесінде қоректік, газ тәрізді затрат мен қамтамасыз етілуі өте маңызды, сондықтан масса- (қоректік затрат, метаболиттер) және газ алмазу процестерінде тасымалдоушы-клеткалар-субстрат арасында диффузионный кедергі болмауы керек. Сондықтан иммобилизация әдістері тасымалдоушыға бекінген микроб клетканың жағдайына байланысты классификацияланады.

Микроб клетка ларының иммобилиздеу процесстері химиялық, физикалық және механикалық әдістерге бөлінеді. Химиялық әдістер (ковалентті байланыстыру). Химиялық әдіс биоматериал мен тасымалдоушы арасындағы коваленттік байланыстың түзілуін қамтиды. Механикалық әдістер. Иммобилиздеудің механикалық әдістері микроб клетка ларын микрокапсулдеу және әртүрлі гельдерге, мембраналарға енгізуге негізделген. Физикалық әдістер. Микроорганизм клетка ларының физикалық иммобилиздеу әдістеріне – клеткалардың тасмалдоушыларға адсорбциялық бекіну және микрooргaнизмдердiң бір-біріне бекініп агрегациялау, тaсымaлдaушының рөлiн клеткaлaрдың өздерi атқарады, aглoмерaттaр (флокулалар) түзеді.

Механикалық әдістер. Иммобилиздеудің механикалық әдістері микроб клетка ларын микрокапсулдеу және әртүрлі гельдерге, мембраналарға енгізуге негізделген. Биообъектілер ді хельге еңгізу Микрокапсул доу әдісі Мембранды технология әдісі

Биообъектілерді хельге еңгізу – тасымалдоушы ішінде немесе тасымалдоушының көлеміне биообъектті иммобилиздеуі. Гельге қосу жолымен ферментерді иммобилизде болып табылады. Полимер гельді үш өлшемді құрылымға енгізу тәсілімен ферментерді иммобилизация лоу өзінің қарапайымдылығымен және ерекшелігімен кең таралған. Гельде полимерлік шынжырлар арасындағы кеңістік сумин толтырылған, гелдің барлық көлемімен салыстырғанда, полимердің мөлшеріне және табиғатына байланысты су % құрайды. Акрил қышқылының полимерлері негізіндегі гельдер кең қолданылады. Осы гельдердің ерігіштік қабілеті тордың ішіндегі клеткаларға сандық есеп жүргізуге мүмкіндік береді. Кемшілігі- полисахаридтік гельдердің көбісінің төмен механикалық төзімділігі. – тасымалдоушы ішінде немесе тасымалдоушының көлеміне биообъектті иммобилиздеуі. Гельге қосу жолымен ферментерді иммобилизде болып табылады. Полимер гельді үш өлшемді құрылымға енгізу тәсілімен ферментерді иммобилизация лоу өзінің қарапайымдылығымен және ерекшелігімен кең таралған. Гельде полимерлік шынжырлар арасындағы кеңістік сумин толтырылған, гелдің барлық көлемімен салыстырғанда, полимердің мөлшеріне және табиғатына байланысты су % құрайды. Акрил қышқылының полимерлері негізіндегі гельдер кең қолданылады. Осы гельдердің ерігіштік қабілеті тордың ішіндегі клеткаларға сандық есеп жүргізуге мүмкіндік береді. Кемшілігі- полисахаридтік гельдердің көбісінің төмен механикалық төзімділігі.

Микрокапсулдеу әдісі. Микрокапсулдеу тәсілі 1964 жилы АҚШ ғалымы Т.М. Чанг ұсынған: ферменттің суллы ерітіндісі тұйықталған микрокапсуланың ішіне қосылады, ал микрокапсуланың қабырғалары жартылай өткізгіш полимерлерден құрастырылған. Ферменттің суллы микрокапсуласының бетінде мембрананың пайда болуының механизімінің 19 бірі, ол, екі қосылыстың фазааралық поликонденсациясы - оның бірі суда еріген, екіншісі - органикалық фасада. Тұрмыс техника сын жөндейтін мекемелерде микрокапсулдік герметик тер, коррозия ингибитор лары, майлау материалдары, дақ- тоттарды кетіргіш препарата кеңінен қолданылады. Микрокапсулдеу әдісінің артықшылығы: қарапайымдылық; универсалдылық; нативті ферменті көп қайтара қолдану мүмкіндігі; әдіс арқылы жеке ферментер ғана емес, мультиэнзимді комплекс тер, толық клеткалар және клеткалардың жеке фрагменттерін иммобилиздеуге болады. Сонымен қатар, микрокапсулдеу әдісінің кемшілігі - капсулденген ферментер жоғары молекулалы субстраттарды айналдыра алматы.

Мембранды технология әдістері Мембранды технологияны қолданып, жартылай өткізгішті мембраналармен биореактордың белгілі бір аймағында биомассаны жинақтау үшін бекітеді. Мембранды технологияларда келесідей жүйелер қолданылады: жазық мембраналар, борпылдық қуысты талшықтар және микрокапсулалар. Жартылай өткізгіш мембрананың ішінде иммобилизденген клеткалар

Жартылай өткізгіш мембрананың саңылаулары маңызды рөль атқарады – субстрат және өнімдер өте алтын болуы керек, ал клеткалар бекінулі көлемде ұсталынып қалуы қажет. Бұл жердь клетка тікелей отрада тасымалдоушымен тек беттік мембрананың қабықшасы арқылы байланыста болады; басқа клеткалар концентрациясы айтарлықтар жоғары болмаған кезде, қозғалысында ешқандай қиындықтар болмайды.

Микроорганизмдер клетка ларын иммобилиздеу әдістері тасымалдоушыға бекінген микроб клетканың жағдайына байланысты классификацияланады және химиялық, механикалық, физикалық тәсілдеріне бөлінеді. Биообъектілерді иммобилиздеудің механикалық әдістері биотехнологияның көптеген салаларында қымбат болғанымен, жаңаша, технологиялық процестердің ұтымды жолдарын пшады. Қорытынды

А.А.Жұбанова, Г.Ж.Абдиева Қ.К.Шөпшібаева, П.С.Уәлиева «Биотехнология негіздері» Алматы, 2006 ж Қайырманова Г.Қ « Микроорганизмдердің иммобилизденген клетка лары» Алматы «Қазақ университеті» 2015 А.А.Жұбанова, Г.Ж.Абдиева Қ.К.Шөпшібаева, П.С.Уәлиева «Биотехнология негіздері» Алматы, 2006 ж Қайырманова Г.Қ « Микроорганизмдердің иммобилизденген клетка лары» Алматы «Қазақ университеті» 2015 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі