5В мамандығы Тобы: Сабақтың тақырыбы: Сөздік қор
тұрактылық сөз тудыруға ұйтқы болатындығы жалпыхалықтығы Сөздік қор стильдік қабаттасулар тән емс Негізгі сөздік қорға тән басты белгі
Берілген сөздердің қазақ тіліне қай тілден ауысқандығын топтап жазып көрсотіңіздер. Үлгі: араб-парсы тілдерінен: кітап..; орыс тілінен: самауыр....; монғол тілінен: нөкер. Кесе, аймақ, ғылым, хақы, жәшік, ұлыс, қажот, құн, кереуот, сот, ояз, жарлық, нөкер, пән, жасақ, құрылтай, мәдениот, әдебиот. Ажырық, асуан, әйнек, бөшке, барқыт, құдағи, тентек, тоқым, қиял, бақ, божы, бәтеңке, абзац, автор, базар, библиотека, душ, желе, изба, койка, колбаса, пакот, пан, папаха.
Қазақ тіліне араб-парсы тілдерінен шенген жалқы есімдердің мағыналарын табыңыз. Фирдоуси, Фатима, Мұстафа, Зейнеп, Әли, Фархат.
Қазақ тіліндегі түркі тілдеріне ортақ сөздерді тақырыптық топқа бөліп жіктеңіз. Ат, көз, ай, құм, жауын, қырық, бес, жасыл, көк, қыз, кірпік, ұл, арыстан, ұлу, күйеу, барыс, әке, түс, он үш, жирен, балдыз, түйе, ата, бөрі, үркер, биязы, мың, су.
Төменде қазақ тілінде берілген сөздердің шығу төркінін, мағынасын түсіндіріңіз және қандай сөздермен тіркестіруге болатындығын көрсотіңіз. Апшы, базы на, баран, дар дай, стене, жегі, жеңсік, қиық, мір.
Төменде қазақ тілінде берілген өлең жолдарынан омоним, синоним, антонимдерді тауып, ажыратып, топтап жазыңыздар. 1)Жарқ-жұрқ отіп екеуі айқасады, Жеке батыр шыққандай қан майданға. Біреуі – көк, біреуі – жер тағысы, Адам үшін батысып қызыл қанға. Қар – аппақ, бүркіт – қара, түлкі – қызыл, Ұқсайды касса сұлу шомылғанға. Аппақ от, қып-қызыл бот, жар-жалаңаш, Қара шаг қызыл жүзді жасырғанда. Күйеуі ер, қалыңдығы сұлу болып, Және ұқсар тар төсекте жолғасқанға...
2)Жігіттер ойын тарзан, күлкі қымбат, Екі түрлі нәрсе сыр мен сымбат. Арзан, жалған күлмейтін, шин күлерлік Ер табылса жарайды, қылса сұхбат. Ақыл кирек, ес кирек, мінез кирек, Ер ұялар іс қылмас қатын звирек. Салақ, олақ, ойнасшы, керім-кербер, Жыртаң-тыртаң, қызылдан шығады ирек... (А Құнанбаев)
3) Жаз! Жаз! Қалам, жорғалап, Тек қағазға барыңды. Отырмайды қол қарап, Сен шақырсаң зарыңды... Бозторғай шарлап, Жаз құсын жырлап, Үйрек сытырлап, қаз пырлап, Түйе боздап, қой қоздап, Жылқы азынап, жел маздап...
Күн - Жер - Ек - Жи -