ТАҚЫРЫБЫ:ВЕГЕТАТИВТІ ЖҮЙКЕ ЖҮЙЕСІНІҢ АУРУЛАРЫ Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ –түрік Университеті Шымкент институты Орындаған: Балтабаева Б.М Қабылдаған:Муталиева А.А Тобы:ПҚ ИӨЖ

ЖОСПАР Кіріспе Негізгі б ө лім A. Бас миыны ң за қ ымданулары B. Вегетативтік нерв ж ү йесіні ң перифериялы қ б ө лігі мен миды ң сегментарлы аппаратыны ң за қ ымданулары. Қ орытынды Пайдаланыл ғ ан ә дебиеттер

Вегетативті ж ү йке ж ү йесіні ң б ұ зылуы – б ұ л шы ғ уы жа ғ ынан полиэтиологиялы қ ж ә не 3 жетекші синдром – психовегетативты, вегето- тамырлы-трофикалы қ ж ә не ілгерілеуші вегетативті жеткіліксізді біріктіретін ө зіндік ауру болып табылады.

Перифериялы қ вегетативті жетіспеушілік – себебі инфекциялы қ, эндокринді, ж ү йелі ж ә не метаболикалы қ ауру болып табылатын вегетативті ж ү йке ж ү йесіні ң перифериялы қ (сегментарлы) б ө ліміні ң за қ ымдануынан (органикалы қ ) туындайтын вегетативті к ө ріністер кешені. Пароксизмалды вегетативті жетіспеушлік– б ұ л вегетативтік криздермен (пароксизмдермен) спатталатын вегетативті ж ү йке ж ү йесіні ң асыра ж ү ктелуінен ж ә не бейімделу процестеріні ң т ө мендеуінен, оны ң к ү рделі б ұ зылылыспен реттелуіні ң ауыр к ө рінісі болып табылатын вегетативті дисфункцияны ң клиникалы қ - патогенетикалы қ формасы.

Вегетативті ж ү йке ж ү йесіні ң б ұ зылуыны ң клиникалы қ жіктелуі: I. клиникалы қ -патогенетикалы қ т ү рлері бойынша: 1. нейроциркуляторлы дисфункция. 2. вегетативті-тамырлы дисфункция: a. кардиалды; b. васкулярлы (гипертензивті немесе гипотензивті). 3.вегетативті-висцеральды дисфункция. 4. ұ стамалы вегетативті жетіспеушілік: c. тарал ғ ан т ү рі (вагоинсулярлы, симпатоадренальды немесе аралас қ ан кризалар); d. о қ шаулан ғ ан т ү рі (церебралды, кардиалды, абдоминалды, тыныс алу ж ә не т.б.).

II. ал ғ аш қ ы ж ә не қ айталама перифериялы қ вегетативті жеткіліксіздік. Ал ғ аш қ ы т ү рлері: 1. идиопатикалы қ (о ң ашалан ғ ан, «таза») вегетативті жетіспеушілік (strongradbury - Egglestone синдромы). 2. перифериялы қ -вегетативті жетіспеушілік плюс к ө птеген ж ү йелі атрофиялар (Shy - Drager синдромы). 3. перифериялы қ -вегетативті жеткіліксіздікке клиникалы қ паркинсонизмні ң туындауын қ оса 4. отбасылы қ дербестілікті ң б ұ зылуымен (Raily-Dey); 5. Бас қ а да т ұқ ым құғ ан вегетативті невропатиялар (НСВН ж ә не НМСН кезінде).

Қ айталама т ү рлері: · эндокриді ауру бейнесінде ( қ ант диабеті, гипотиреоз, б ү йрек ү сті без жетіспеушілігі); · ж ү йелі ж ә не аутоиммунды ауру бейнесінде (амилоидоз, склеродермия, миастения, Гийен-Барре синдромы); · метаболиялы қ б ұ зылу к ө рінісінде (порфирия, т ұқ ым құғ ан бета- липопротеин жетіспеушілігі, уремия); · д ә рілік интоксикация к ө рінісінде ( құ рамында дофа д ә рілері, альфа- ж ә не бета-адреноблокаторлар, антихолинергиялы қ д ә рілер ж ә не т.б.); · токсикологиялы қ б ұ зылулар к ө рінісінде (винкристин, к ү ш ә н, қ ор ғ асын); · вегетативті ба ғ андар аппаратты ң ж ә не ж ұ лын миыны ң (сирингобульбия, сирингомиелия, ж ұ лын ми ісігі, ұ мытша қ ты қ склероз) б ұ зылуы к ө рінісінде; · карциноматозды б ұ зылу, паранеопластикалы қ синдромдар к ө рінісінде; · перифериялы қ -вегетативті ж ү йке ж ү йесіні ң инфекциялы қ б ұ зылу к ө рінісінде (ЖИТС, герпес, сифилис, алапес).

Вегето – тамырлы дистония Вегетативті нерв ж ү йесі б ұ зылыстарыны ң барлы қ формасы кіретін синдром болып табылады. Терінің құрғақ және бозғылт болуы Аяқ қолдың мұздай болуы Көздің жылытырауы және экзофтальм Тахикардия Тахипноэ АД жоғарылауына бейімділік Дене қызуының тұрақсыздығы Іш қатуы Симпатикотония Суық,бозғылт,сулы тері Гипергидроз Гиперсаливация Брадикардия АҚҚ төмендеуіне бейімділік Семіздікке бейімділік Естен тануға бейімділік Апатия,астения,депрессияға бейімділік Ваготония

ВТД – ны ң балаларда к ө рінуі:

Вегетативті пароксизмдер ВагоинсулярлыСимпатико –адреналды криздерАралас криздер

Диагностикалы қ критерийлер: Ша ғ ымдар ж ә не анамнез: Ша ғ ымдар Вегетативті дисфункция кезінде ша ғ ымдар сипаттамасы Тексеру ба ғ ыты Цефалгия, бас айналу бас са қ инасы тектес (бір жа қ баста ж ү рек айнумен бірге басты ң со ғ ып ауыры, құ су, жиі т ұқ ым қ уалаушылы қ ). Балаларда тамырлы ж ә не ликвородинами калы қ б ұ зылуларды ң болмауы. Мінез- құ лы қ ты ң б ұ зылуы мен ВЖЖ ү йлесуі м ү мкін, мысалы, аутизмі бар балаларда ВД ж ә не ЗГТС болуы

Кардиалгия: шаршағанда, қобалжығанда туындайтын, ауа-райының ауысуына, физикалық жүктемеге байланыссыз, седативті құралдарды қабылдауда тоқтайтын жауырынға, қолға берілетін шаншып ауырулар. Балалардың жүрек тұсында жүрек соғууды сезуіне, жүрек тұсында жағымсыздық сезінуге шағымдары.Жүрек тұсы ауруы көптеген аурудың себептері болуы мүмкін, сирек – өзіндік жүрек патологиясына байланыссыз. Кардиалгияны жоққа шығару қажет.

Тыныс алу органы жағынан: Ваготониясы бар балалар физикалық жүктеме кезінде «демікпеге» жақын келеді, еш себепсіз терең демалу туындайды, ауа райы қолайсыздығында күшейетін және седативті терапия алғаннан кейін кететін невротикалық жөтел пароксизмдары(«спазматическалық Вирусты жөтел»). Анамнезде осбтруктивті бронхит және бронхиалды астма байқалады. ВД бар балаларда түнгі уақытта демікпе ұстамасы (жалған астма), қобалжығанда ауа жетіспеушілігі (демікпе) болуы мүмкін. Кейбір зерттеушілер бұл демалудың бұзылуын вегетативті дисфункцияға байланысты бронхиалды астманың бір нұсқасы деп бөледі. Бұл бронхиалды астманың клиникалық ерекшелігі болып ірі және орта бронхтардың, бронхорея бронхиалды өтудің бұзылуы болып табылады; Холинолитикалық дәрілерді қолдану тиімді, ваготонияның жүйелі көрінулері ацетилхолинның көп болуы, холинэстераздың сарысу белсенділігінің төмендеуі ВД пайдасына..Оқшауланған процесті жоққа шығару қажет (инфекция, бронхиалды астма, ТДК, онкология)

Асқазан-ішек жағынан: Іштің ауыруы, диспептикалық синдромның туындауы (жүрек айну, қыжыл, кекіру, спастикалық іш қатулардың жиілігі немесе түсініксіз іш өту, рефлюксті аурудың пайда болуы). Сілекей бөлінудің жоғарылауы, жүрек айну және балаларда құсу – бұл эмоционалды уайымдаудың жиі соматовегетативті көріністері. Алғашқы қатты психогениядан (шошу) кейін туындаған, бұл симптомдар орнығып, кейінірек стресстік жүктемеге жауап ретінде қайталанады.Диспептикалық синдромадар туындау арасында патологиялық синдромдар байқалмайды. Синдромдар стресстен кейін, эмиционалды жүктемеге жауап ретінде туындайды.

Терморегуляцияның бұзылуы – «термоневрозы» деп аталадыТоңғақтық түрінде (төмен температураны, азынауға төтеп бере алмау),тоңу, тоңу тектес гиперкинездер; аксилярлы температураның асимметриясы, бейнедегі гипертермияға бейімділікЭмоционалды және психикалық жүктемеге байланысты, күшею маусымдығы бар. Пароксизмалды күйге бейімділік бар Тері жабындысы Ваготония кезінде беттің түсі өзгереді (балалар оңай қызарады және бозарады), майлы, безеуге бейімделгіш, қол буынының цианотті. Дермографизм – қызыл, жоғарыланған, тұрақты Симпатикотония кезінде тері құрғақ, аллергиялық бөртпе, нейродермит пайда болады. Дермографизм - күлгін, ақӘртүрлі сипатты терінің зақымдануын ВД сәйкестігін жоққа шығаруНесептің шығу жүйесі жағынанҚуықтың әртүрлі нейрогенді бұзылуы, бұл несептің шығуы және энурездің бұзылуы болып табылады Несептің шығу жүйесінің нақты зерттеу органикалық зақымдануды ерекшелеу мүмкіндігін береді.

Психогенді шағымдар Симпатикотония: ашушаңдық, жоғары шаршағыштық,қызбалық, жыламсырау, қобалжу, жұмысқа қабілеттіліктің төмендеуі, зейіннің бара бара жоғалуы, шуылға шыдамсыздық, естің төмендеуі, ұйқының бұзылуы.Бір күнде көңіл-күйдің өзгеруі. Ваготония: әлсіздік, апатия.Күні бойы көңіл-күйдің төмендеуі, күндіз ұйқысыраудың жоғарылауы. Бас айналуды сезіну, бастағы жеңілдік немесе есінен тану күйі, болмыстан қашықтау, дербестіліктің бұзылысы, өлімнен қорқу.Мінез-құлықтың бұзылуы мен ВЖЖ үйлесуі мүмкін, мысалы, аутизмі бар балаларда ВД және ЗГТС болуы Сезімталдық бұзылулар: Жансыздану немесе шаншу, ыстықты және суықты сезіну

Зертханалы қ зерттеулер: Жалпы клиникалы қ зертханалы қ зерттеулер н ә тижелері - жас нормасына с ә йкес. Аспапты қ зерттеулер: · Нейрорадиологиялы қ зерттеу - бас миыны ң МРТ/КТ: құ рылымды қ ө згерістер жо қ ; · Бас миыны ң ультрадыбысты қ зерттеу – НСГ: құ рылымды қ ө згерістер жо қ ; · Офтальмологиялы қ зерттеу – офтальмоскопия, тор қ абы қ тамырларыны ң ангиопатиясы ө згеріссіз. · ЭЭГ: ми белсенділігіні ң негізгі биоэлектрикалы қ амплитудасыны ң т ө мендеуі. · ЭКГ: синусты тахикардия. · Люмбальды пункция: патологиялы қ ө згеріссіз. · Бас тамырларыны ң УДДГ: тонусты ң ж ә не тамырларды ң толтырылуы. ө згерзен. · кешенді УДЗ: патологиялы қ ө згеріссіз. · Кеуде а ғ заларыны ң шолу рентгенографиясы: патологиялы қ ө згеріссіз.

Бейінді мамандарды ң ке ң есі ү шін к ө рсетімдер: нейрохирург – ісік ж ә не қ ан құ йылулар кезінде хирургиялы қ араласу м ү мкіндігі м ә селесін шешу; офтальмолог - саралан ғ ан диагностика ө ткізу ү шін, к ө з патологиясын т ү зету ж ә не диагностикалау ж ә не ас қ ынуды ң профилактикасы ма қ сатында, к ө з дискісіні ң ангиопатиясын немесе ісінуін ай қ ындайды; эндокринолог - эндокринды ж ә не метаболитикалы қ б ұ зылуларды т ү зету ж ә не диагностикалау ж ә не ас қ ынуды ң профилактикасы ма қ сатында; гастроэнтеролог – саралан ғ ан диагностика ө ткізу ү шін гастрит, гастроэнтеритті аны қ тайды; кардиолог – саралан ғ ан диагностика ө ткізу ү шін, ж ү рек кемістіктерін, ж ү ректі ң ө рескел а қ аулы ғ ын аны қ тайды; психолог – психопаталогиялы қ к ү йді даигностикалау, т ү зету ж ә не профилактикасы ма қ сатында, ауруды д ә рі-д ә рмексіз т ү зету ө ткізуде; физиотерапевт – физиотерапия т ү рін ж ә не к ө лемін, к ө рсетім/ қ арсы к ө рсетілімді аны қ тау ма қ сатымен, ЕДШ, ИРТ қ оса. оториноларинголог– саралан ғ ан диагноз ү шін гаймориттер, синуситтерді ай қ ындайды; пульмонолог– тыныс алу ж ү йесіні ң б ұ зылуыны ң саралан ғ ан диагнозын, пневмонияны аны қ тайды; психиатр – психиатриялы қ б ұ зылулар, психиатриялы қ к ү йге жа қ ынды ғ ына саралан ғ ан диагнозды қ ояды.

Дифференциальды диагностикасы

Диагностика лы қ критерийлер Вегетатив ті ұ стамалар Кардиогенді синкопа лар Тамырлы- церебрал ды ұ стамалар Эпилептикал ы қ таби ғ атты ұ стама ла Синкопалды к ө ріністер Бас айналу, ә лсіздік, терше ң дік, ауаны ң жетіспеуші лігі, к ө з алдында елестеу, боз ғ ылт, құ ла қ та ғ ы шу, гипо- ж ә не ангидрозды ң бар болуы, вагальды реакциясы ны ң жо қ болуы, ұ стама кезінде ж ү рек ыр ғ а ғ ыны ң баялауы Жо қ болуы м ү мкін немесе ж ү рек ауруын сезіну Қ ыс қ а уа қ ыт қ а бас айналу, желкедегі, мойында ғ ы ауру, ж ү рек айну, жалпы ә лсіздікті сезіну Ерекше к ү й қ ыс қ а уа қ ыт қ а болуы м ү мкін

Синкопалды күйдің клиникалық көріністері Бозғылттану, сирек терең демалу, әлсіз жіп тәрізді жүрек соғысы, АҚ кенеттен түсуі Бозғылттану және цианоз, жиі және үстіртін демалу, кейде тахикардия, АҚ төмендеген Бозғылт акроцианоз болуы мүмкін, Тыныс алу үстіртін, пульс соғысы сирек, АҚ әртүрлі Акроцианоз, Тыныс алу жиірек, шулы, тұрақты емес кезеңді апное, жүрек соғысы сирек, АҚ әртүрлі Есін жоғалғатқан кезде құрысудың болу мүмкіндігі Терең талудаБолуы мүмкінСирекБолуы мүмкін Қайталама синкоп сериясы Естің оралу жылдамдығы Сирек Өте сирек Жиі Тез және толығымен Баяу, бағыт тан адасу кезеңінде

Постсинкопа ль ды кезе ң ні ң клиникалы қ к ө ріністері Жалпы ә лсіздік, бас ауыру, бас айналуы, терше ң дік Жалпы ә лсіздік, жайсызды қ, ж ү рек т ұ сында ауыру, бас ауыру Жалпы ә лсіздік, жалпы бас ауыру, мойын, желке ауыру, неврология лы қ б ұ зылулар ды ң бар болуы (дизартрия, парездер ж ә не т.б.) Есе ң гірегенді к, ұ й қ ысы рау, іркілу, адина мия, т ү сінік сіз с ө йлеу, бас ауыру

Д ә рі-д ә рмектер немесе токсикологиялы қ заттектер қ олдан ғ ан кездегі вегетотамырлы дистонияны ң саралан ғ ан диагнозы Симпатикалы қ белсенділікті ң ә лсіреуі клонидин, метилдоптар, резерпин, барбитураттар, альфа- ж ә не бета- адреноблокаторлар қ олдан ғ ан кезде Симпатикалы қ ә серді ң к ү шеюі амфетаминдер, кокаин, трициклиді антидепрессанттар, ингибиторлар МАО ж ә не бета-адреномиметиктерді қ олдан ғ анда Парасимпатикалы қ белсенділікті ң к ү шеюі холиномиметикер (пилокарпин, бетанехол секілді), немесе ингибиторлархолинэстераз (пиридостигмин), немесефосфорорганикалы қ пестицидтер қ олдан ғ анда Парасимпатикалы қ белсенділікті ң ә лсіреу антидепрессанттар, фенотиазиндер, антихолинэргиялы қ д ә рілер, ботулотоксин қ олдан ғ ан кезде

Вегетативтік нерв ж ү йесіні ң перифериялы қ б ө лігі мен миды ң сегментарлы аппаратыны ң за қ ымданулары. Рейно ауруы Ангиотрофоневроздар тобына жатады. Этиология.Инфекция,эндокринді б ұ зылыстар,ж ұ лынны ң б ү йір м ү йіздеріні ң туа біткен жеткіліксіздігі.Тамыр қ оз ғ алт қ ыш ж ү йелерді ң т ү рлі де ң гейдегі б ұ зылыстары( ү кен бас миы жарты шарлары,гипоталамус,ж ұ лын т ү тігі)Вазоконстрикторларды ң т ү рлі де ң гейдегі тонусыны ң жо ғ арылауы.

Клиника Ү ш стадиясын ажыратады: 1. Белгілі бір б ө лікті ң капиллярларыны ң спазмы пайда болады.Ол айма қ боз ғ ылттанып, ұ ста ғ анда м ұ здай,сезімталды қ ты ң ә лсіреуі бай қ алады. 2. Асфиксия белгілерімен ж ү реді.Теріні ң к ө к - к ү лгін т ү стес болуы 3. Ұ за қ уа қ ытты қ асфиксиядан кейін пайда болады.Ая қ немесе қ олда к ө к т ү стес ісінген к ө піршікті ң пайда болуы.

Меньер ауруы 8 бас ми ж ұ п нервісіні ң за қ ымдалуымен ж ү ретін ангионевротикалы қ криз. Клиникасы: Қ айталамалы бас айналуы мен құ су,жалпы ә лсіздік, құ ла қ та ғ ы шуыл,кере ң дікке алып келеді. Ұ стама кезінде ротаторлы нистагм бай қ алады.

Эритромелалгия Шектелген тері ісінуі мен тамырды ң патологиялы қ ке ң еюі. Клиника:Ая қ қ олдарды ң дистальды б ө лігінде қ атты ауырсыну,ж ә не ісіну,теріні ң қ ызаруы,температураны ң жергілікті жо ғ арылауы,ісіну мен терлегіштік.Жиі тек қ ана бір ая қ немесе қ ол за қ ымданады.Ауырсыну сезімі жылы жерге бар ғ анда к ү шейіп,сал қ ында басылады. Ұ стама бірнеше минуттан бірнеше са ғ ат қ а дейін созылады.

Емдеу ма қ саты: Вегетативті дисфункция кезінде емдеу ма қ саты - клиникалы қ к ө ріністерді то қ тату, ауруды ң бетін қ айтару ж ә не симптоматикалы қ терапия ғ а қ ол жеткізіу. Қ айталама вегетативті полинейропатияда этиологиялы қ емдеу негізгі ауруды емдеудегі бекітілген хаттама ғ а с ә йкес ө ткізіледі. Патофизиологиялы қ, симптоматикалы қ емдеуді ң ма қ саты ауыру синдромын т ө мендету, ә лсіздікті азайту, моторлы, сенсорлы дефицитті шегіндіру ж ә не вегетативті реакцияны т ө мендету. ЕМДЕУ

Емдеу т ә сілі***: Д ә рі-д ә рмексіз емдеу (т ә ртіп, диета ж ә не т.б.) Режим: е ң бек ж ә не демалысты ң қ ата ң т ә ртібі, қ осымша ж ү ктемеден босату. Диета: ж ү йке ж ү йесіні ң қ айталама вегетативті б ұ зылуы кезінде, негізгі ауруды емдеудегі бекітілген хаттама ғ а с ә йкес диета ұ стау қ ажет ( қ ант диабеті, онкологиялы қ аурулар, АІЖ аурулар ж ә не т.б.). Сегмент ү сті б ұ зылуларда емделушіні ң жасына байланысты ү немі тама қ тану қ ажет, - 16, 16б, жалпы ж ә не т.б. ү стел. Иглорефлексотерапия (5 жастан ас қ ан балалар ғ а), Ертерек о ң алту (у қ алау, су емшаралары, ойын терапиясы, ә уен терапиясы, жеке немесе топты қ психотерапия, ЕДШ), гипноз. Астмалы қ ұ стамаларды CPAP к ө мегімен емдеу [9]

Д ә рі-д ә рмекпен емдеу Д ә рі-д ә рмекті терапия мыналардан т ұ рады: - седативті ж ә не анксиолитикалы қ терапия (хлорпротиксен, γ-амино-β-фенилмайлы қ ыш қ ыл, транквилизаторлар бензодиазипинді қ атардан, карбамазепин, амитриптилин) - метаболиялы қ терапия (тиамин, пиридоксин, цианкобаламин) Симпатоадреналды криз кезінде – карбамазепин Амбулаториялы қ де ң гейдегі д ә рі-д ә рмекпен емдеу: 100% қ олдану м ү мкіндігіне ие, негізгі д ә рі– д ә рмек құ ралдарыны ң тізімі:

Д ә рі-д ә рмектерМ ө лшер, шы ғ у нысаны Тиамин 50мг/мл ерітінді, 125 мг б/і, т ә улігіне 1 рет к ү н Пиридоксин 2 мг таблетка, ерітінді 50 мг/мл г/т ә улік м ө лшер к ү н Цианкобаламин 200 мкг/мл инъекция ү шін ерітінді, 500 мкг/мл м ө лшер 0,4- 1мл ( мкт) т ә улігіне, к ү йді ң жа қ сару кезінде 0,2мл, к ү н Карбамазепин 200 мг таблетка, мг/кг/т ә улік 2- 3 қ абылдау м ө лшер мг\кг\т ә улік вегетативті пароксизмді емдеу кезінде (симпатикоадреналды криздер) 7-14 к ү н.

Қ олдану м ү мкіндігі 100%-н аз қ осымша д ә рі-д ә рмектер тізімі: Дәрі-дәрмекМөлшер, шығу нысаны Хлопротиксен15 мг табл.мөлшер мг/кг дене массасы 7-14 күн Диазепам 5мг табл. Диазепам 1-12 ай алғашқыда 250 микрограмм/кг күніне 2 рет 1–5 жастағы балаларға алғашқыда 2.5мг күніне 2 рет 5–12 жастағы балаларға алғашқыда 5 мг күніне 2 рет 12–18 жастағы балаларға алғашқыда 10 мг күніне 2 рет; Тәулігіне максималды жалпы мөлшері 40 мг. [British National Formulary for Children] Тиамин50мг/мл ерітінді, 125 мг б/і, тәулігіне 1 рет күн Пиридоксин 2 мг табл., раствор 50 мг/мл г/тәулік мөлшер күн

Цианкобаламин 200 мкг/мл инъекция ү шін ерітінді, 500 мкг/мл м ө лшер 0,4- 1мл ( мкт) т ә улігіне, к ү йді ң жа қ сару кезінде 0,2мл, к ү н карбамазепин 200 мг д ә рі, мг/кг/т ә улік 2-3 қ абылдау м ө лшер мг\кг\т ә улік вегетативті пароксизмді емдеу кезінде (симпатикоадреналды криздар) 7-14 к ү н. амитриптилин 6-10 жаста ғ ы балаларда т ү нгілікті энурезде мг/т ә улік т ү нде, жаста ғ ылар ғ а мг/т ә улік.

Стационарлық деңгейдегі дәрі-дәрмекпен емдеу: Негізгі дәрі–дәрмек құралдарының тізімі (100% қолдану мүмкіндігіне ие) Дәрі-дәрмекМөлшер, шығу нысаны Диазепам 5мг табл. Диазепам 1-12 ай алғашқыда 250 микрограмм/кг күніне 2 рет 1–5 жастағы балаларға алғашқыда 2.5мг күніне 2 рет 5–12 жастағы балаларға алғашқыда 5 мг күніне 2 рет 12–18 жастағы балаларға алғашқыда 10 мг күніне 2 рет; Тәулігіне максималды жалпы мөлшері 40 мг. [British National Formulary for Children] Преднизолон 1,5 мг/кг/тәулік 1-4 апта ішінде Тиамин 50мг/мл ерітінді, 125 мг б/і, тәулігіне 1 рет күн

Пиридоксин: 2 мг табл., ерітінді 50 мг/мл г/т ә улік м ө лшер к ү н Цианкобаламин 200 мкг/мл инъекция ү шін ерітінді, 500 мкг/мл м ө лшер 0,4-1мл ( мкт) т ә улігіне, к ү йді ң жа қ сару кезінде 0,2мл, к ү н карбамазепин 200 мг табл., мг/кг/т ә улік 2-3 қ абылдау м ө лшері мг\кг\т ә улік вегетативті пароксизмді емдеу кезінде (симпатикоадреналды криздер) 7-14 к ү н. амитриптилин 6-10 жаста ғ ы балаларда т ү нгілікті энурезде мг/т ә улік т ү нде, жаста ғ ылар ғ а мг/т ә улік.

Емдеуді ң бас қ а т ү рлері: Амбулаториялы қ де ң гейдегі емдеуді ң бас қ а т ү рлері: · физиотерапия; · ж ү зу; · курортта емделу. Стационарлы де ң гейдегі емдеудн бас қ а т ү рлері: ө ткізілмейді Жедел ш ұғ ыл к ө мек де ң гейінде емдеуді ң бас қ а т ү рлері: жо қ Хирургиялы қ араласу: ө ткізілмейді

Профилактикалы қ іс-шаралар: Т ә уелділік факторлар: · конституционалды бейімделу; · пубертат кезе ң і; · жіті ж ә не созылмалы стресс бейнесінде бейімделу м ү мкіндіктерді ң б ұ зылуы; · созылмалы органикалы қ соматикалы қ ауру, ә сіресе алгиялы қ компонентпен; · метаболиялы қ ауру; · ж ү йке ж ү йесіні ң органикалы қ ауруы (анамнезде БМЖ, ПЭП); · авитаминоз; · интоксикация. МСАК де ң гейінде ал ғ аш қ ы профилактика: · т ә уекел тобында ғ ы балалар ғ а уа қ тылы диспансерлеу ж ә не сапалы медициналы қ к ө мек к ө рсету; · вирусты инфекцияны, анемияны, семіздікті, жара қ аттануды ң алдын-алу; · мінез- құ лы қ ты т ә уекел факторын модификациялау (физикалы қ белсенділікті ү дету).

Пайдаланыл ғ ан ә дебиеттер 1. Вейн A.M. //Вегетативные расстройства : 2. Скоромец А.А.,А.П.Скоромец.,Т.А.Скоромец Нервные болезни 3. Қ Р ДС Ә ДМ клиникалы қ хаттамалар – distoniya/u-detej