NAVOIY DAVLAT KONCHILIK INSTITUTI OLMALIQ KON METALLURGIYA FAKULTETI ELEKTROTEXNIKA,ELEKTROMEXANIKA, ELEKTRTEXNOLOGIYALARI KAFEDRASI INFORMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN 35-16a KI BAJARDI: Uralova Hilola QABUL QILDI: Sulaymanova D.B

Mavzu: Kompyuter tizimlari, ularning klassifikatsiyasi va arxitekturasining hususiyatari

Reja: 1.Kompyuter tizimlari va ularning klassifikatsiyasi. 2.Kompyuter tizimalari arxitekturasining hususiyatlari. 3. Kompyuter tizimalarining boshqarish jarayonidagi orni va vazifalari.

Kompyuter tizimi, axborotni olchash, shaklini ozgartirish va ishlash, axborotni foydalanuvchiga taqdim etish, olchashlar uchun avtomatlashtirilgan boshqarish uchun, avtomatik nazorat qilish uchun,texnik diagnostika va tasvirlarni raqamli ishlash uchun moljallangan Kompyuter tizimalari, axborot tizimi, axborotni ishlash va boshqarish tushunchalari, axborot tizimiga tasi qiluvchi omillar, Kompyuter tizimining vazifalari, hisoblash,kuzatib borish, optimallashtirish va nazorat qilish.

Avval kompyuter tizimlariga berilgan tariflardan biri: davlat standartiga kora kompyuter tizimi (KT) dganda- axboratni olchash, uni shaklini ozgartirish va ishlash uchun moljallangan, funksianal jihatdan birlashtirilgan, hamda istemolchiga, yani foydalanuvchiga u talab qiladigan korinishda axborotni taqdim etadigan tizim tushiniladi. Kompyuter tizimalari- olchsh, hisoblash va boshqa yordamchi texnik vositalar majmuasidan iborat boladi.

Video kuzatuv va hodisalarni royhatga olish kompyuter tizimi.

Avto mashinalarning raqamlarini aniqlash va royhatga olish tizimi.

Super kompyuter Cray-1.

Kompyuter tizimalarini bajaradigan vazifalariga qarab tasavvur qilish nisbatan oson bolgan quyidagi hillarni keltirish mumkin: -olchash uchun moljallangan kompyuter tizimlari; -avtomatlashtirilgan boshqarish uchun moljallangan kompyuter tizimlari; -texnik diagnostika uchun moljallangan Kompyuter tizimalari ; -tasvirlarni ishlash uchun moljallangan Kompyuter tizimalari va boshqa hozirda ishlab chiqarilayotgan Kompyuter tizimalarining nomlarini keltirish mumkin.

Kompyuter tizimalari- bitta kompyuterli, kop kompyuterli va kop protsessorli tizimlar sifatida koriladi. Kompyuter tizimalari- tezkor (on line) va tezkor bolmagan (off line) rejimlarida ishlashi mumkin. Kompyuter tizimalarini boshqarish- markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan tarzda amalga oshiriladi. Kompyuter tizimalarining vositalari- bir joyga toplangan holda,yoyilgan holda, malumotlarni bir sathli ishlash vositalari sifatida va kop sathli ishlash vositalari sifatida koriladi.

Kompyuter tizimi axborot almashish-hisoblash jarayonlarini amalga oshirish uchun tashkil qilingan, tarkibida bitta yoki bir necha kompyuterlari yoki protsessorlari bolgan, hamda ozining programma taminoti va tashqi qurilmalari bolgan bir tizim. Bitta kompyuterli kompyuter tizimiga misol qilib axborotlarni tez ishlash tizimini keltirish mumkin. Avallari kompyuter tizimlari deganda, kop mashinali va kop protsessorli hisoblash tizimlarining variantlari tushunilgan. Xozir bunday tizimlar super kompyuterlar deb ataladi.

Avvalgi kompyuter tizimlari asosan hisoblash amallarini parallel bajarish yoli bilan tezkorlik va ishonchlilik kabi korsatgichlarni yaxshilash maqsadida qurilgan. Xozirda keng qollanilayotgan kompyuter tizimlari uchun esa foydalanuvchilarga xar hil korinishdagi axborotni yigish,saqlash va kerakli joyga yetkazib berish hizmatlarini yaxshilash va uning sifatini oshirish hisoblanadi. Bu yerda keng qollanilayotgan kompyuter tizimlari deganda kopchilik foydalanuvchilar bevosita muloqat qiladigan quyi qatlamda joylashgan Kompyuter tizimalari nazarda tutiladi.

Axborotni ishlash va boshqarish jarayoni tushunchalari ozaro bevosita va uzviy bogliq bolgan tushuncha. Kibernetika fanida boshqarish soziga berilgan umumiy tarifni quyidagicha ifodalash mumkin: boshqarish, bu axborotni malum bir maqsadga yonaltirgan holda ishlash va qayta ishlash jarayoni

Boshqarish jarayonining kengaytirilgan tuzulish chizmasi.

Axborot tizimining boshqarish jarayoidagi ornini yuqoridagi rasmda keltirilgan chizma yordamida tushuntirib berish mumkin. 1.Tashqi omillar,bozor holati haqidagi axborotlar,bor bolgan resurslar,yetkazib berish muddatlari va boshqalar. 2.Yuqori tashklotlar tomonidan belgilab qoyilgan qonun va qoidalar haqidagi axborotlar, hamda ular asosida ishlab chiqilgan boshqarish natijasida erishilishi kerak bolgan maqsad va vazifalar. 3.Boshqarish uchun ishlatiladigan axborotlar. 4.Obektning holati haqidagi axborotlar. 5.Obektning ish faoliyati natijalari haqidagi axborotlar

Katta obektni boshqarishni amalga oshiruvchi kompyuter tizimining vazifalari holatini tahlil qilish va bir tizimga keltirish, ularning umumlashgan vazifalarini aniqlash va ajratib olish imkonini beradi: -hisoblash; -komunikatsion; -axborot bilan taminlash yoki xabardor qilish; -axborotni saqlash; -kuzatib borish; -obekt korsatgichlarini malum bir chegarada saqlab turish; -optimallashtirish;

-oz ozini qayta tashkil qilish; -tadqiqotlarni amalga oshirish; -avvaldan aytib berish; -tahlil qilish; -sintezlash; -nazorat qilish; -tashxislash; -hujjatlashtirish.

ARXITEKTURA PK

XULOSA Men ushbu mustaqil ishimni tayyorlash davomida kompyuter tizimi, axborotni olchash shaklini ozgartirish va ishlash haqida tushunchalarga ega boldim.Kompyuter tizimlari – olchash, hisoblash va boshq yordamchi texnik vositalar majmuasidan iborat ekan.Kompyuter tizimlari- tezkor va tezkor bolmagan rejimlarda ishlashi mumkin ekan.

Adabiyotlar. 1. Olifer V.G, Oliver N.A. kompyuternie seti.Printsipi, texnlogii, protokoli Принципы. uchebnik. –3-е izdanie. SPb. Piter. 2006y. 2.Broydo V.L. vicheslitelnie sistemi, seti I telekomunikatsii. SPb.: Piter Broydo V.L.Arxitektura EVM I vicheslitelnix sistem. Uchebnik. 2.е izdanie М.: Forum Vatamanyuk A. Sozdanie, obslujivanie I administrirovanie setey SPb.: Piter