Тексерген: Орында ғ ан: Тобы: Факультеті: Алматы, 2015 ж. Қ аза қ стан – Ресей Медициналы қ Университеті Кафедра: Жалпы ж ә не клиникалы қ фармакология

Жоспар I. Кіріспе Наркозға ареалған затратға жалпы сипаттама. II. Негізгі бөлім 1. Ингаляциялық наркозға ареалған затрат а) Сұйық ұшқыш затрат б) Газ тәрізді затрат 2. Ингаляциялық емс наркозға ареалған затрат 3. Этил спирті III.Қорытынды

Наркоз (грек. narkosіs – мелшию, ұйып қалу) – порталық жүике жүйесіне арнайы дәрілер жіберу арқилы организмде жасанды түрде шақвырылған тирең ұйқы. Наркоздан кейін адам есінен толық не жартылай айырилып, ауыру сезімін жеғалтын, тіндер жансызданады. Негізінен күрделі хирургиялық операциялар кезінде ауру сезімін болдырмау мақсайтында наркоз беріледі. Яғни наркозды- наркозға ареалған дәрілік затрат шақырады. Наркозға ареалған затратдың барлық негізгі әсерлерінің дамуы олардың ОЖЖ – де нейронаралық (синаптикалық) берілуді тежеуіне байланысты. Бұл кезде афферентті импульстерден берілудің бұзылуы, қыртыс – қыртысасты байланыстардың, аралық мидың, орта мидың, жұлыннын және т.б. қызметтері өзгереді. Синаптикалық берілулердің бұзылуына байланысты пайда болған ОЖЖ-ның функционалды дезинтеграциясы наркоздың дамуын шақырады.

-Наркозға ОЖЖ-ның сезімталдығы бойынша әр түрлі. Олар: өте сезімтал ми қыртысы қыртыс асты жұлын сопақша ми. -Сопақша ми басқаларына қарағанда төзімді, себебі хонда жүикелік және гуморальдық ритейлу орналасқан.

I.- анальгезия кезеңі II.- қозу кезеңі III.- хирургиялық наркоз кезеңі 1-ші деңгей - бсеткейлік наркоз 2-ші деңгей - жеңіл наркоз 3-ші деңгей – тирең наркоз 4-ші деңгей – өте тирең наркоз IV. – агония (жанталас) кезеңі. Наркоздың кезеңдері:

Наркоз аспабы. Қүрделі операция алдында ауамен немсе оттекпен қосылған еліткіш затты тыныс желдарына жіберіп, ештеңе сезбейтіндей, (қозғалтпау, ауыртпау, бұлшық еттерді босаңсыту) жағдайға келтіретін құрал.

Наркозға ареалған затратға қойылатын талаптар: Оларды қолданғанда наркоз жил дам басталуы керек және мүмкіндігінше қозу кезеңісіз. Операцияға қажетті жағдай туғызатын наркоз жеткіктей тирең болуы керек. Наркозға ареалған затратды қолдануда наркоздың тиреңдігінің жақсы басқарылуы маңызды көрсеткіш болып сана лады. Наркоздан шығу кезеңі жил дам жүруі тиіс және салдары болмауы керек. Бұл наркоз дан кейінгі кезеңді жеңілдетеді. Наркозға ареалған затратды қолданғанда олар техникалық қауіпсіз болуы керек. Қойылатын талаптардың бірі препаратадың өрт жағынан қауіпсіздігі: олар жанбауы және атылмауы тиіс.

Жалпы наркоз: -Миға тежегіш әсер көрсетеді. -Барлық операция уақытында ес түссіз қалыпта болады. -Есі тек бірнеше уақытта қалыпқа келеді. -Наркоздан кейін жөтел және бас ауру көрініс береді. Жергілікті анестезия: -Журек аритмиясы, гипоксия -Операция уақытында есін біліп жатады. -Кішкене уақытта есін жинайды. -Операциядан кейін бас ауруы және арқа тұсында ауру сезімінің болуы байқалады.

Наркозға ареалған затрат Ингаляциялық: а) ұшқыш затрат - эфир - фторотан - Энфлуран -Изофлуран -севофлуран б) наркоздық гайдар - циклопропан -Азоттың шала тотығы Ингаляциялық емс: а) барбитурата: 1. тиопентал- натрий 2. гексенал б) Барбитурат емс: 1. пропанидид 2. натрия оксибутират 3. кетамина гидрохлорид 4. пропофол 5.мидазолам

-Ингаляциялық наркозға ареалған затратмен тыныс алғанда диффузия желымен оккпеден қанға түседі -Ингаляциялық наркоз наркотикалық затты тыныс желдары арқилы енгізеді. -Ингаляциялық затрат жақсы басқарылатын наркоз шақырады, қозу шақыратын да түрі кездеседі (Эфир). -Наркотикалық кеңдігі - ол тыныс алтын ауадағы заттың концентрациясы. Ингаляциялық наркоз

ФТОРОТАН Фармакологиялық әсері: -Брадикардия -АҚ төмендейді - Тамырларға тікелей миотропты әсерді төмендетеді. -Сілекей, бронхиалды және асқазан бездерінің секреторлық белсенділігін төмендетеді Қолдануға көрсеткіштері -Наркоздың хирургиялық кезеңін шақыру үшін -Фторотанды бронхиалды астма мен ауыратын науқасқа қолдануға болады -Фторотанды азот тотығымен бірге қолдануға болады Жанама әсері: -Жүрек аритмиясы -гипосаливация -лоқсу, құсу. ГАЛОТАН

Наркотикалық белсенділігі айқын, наркотикалық кеңдігі жеткілікті, уыттилығы төмен. Біріншілік сайты - Анальгезиялық: аура сезімінің жейылуы, есте сақтау, стен тану, қозғалыстың бұзылуы көрініс береді.Ми қыртысынң наркоздық затратға сезімталдығымен сипатталады. Бұл кезде шағын операциялар (тіс жұлу, абсцестік ашылулар) жүргізуге болады. Екіншілік сайты – Қозу (10 – 20 мин): Бұл ОЖЖ ешқандай қатысы жеқ, ми қыртысы және қыртыс асты қабаттарының наркоздық затратға сезімталдығымен сипатталады. Психомоторлық қозулар, стен тану, шартты рефлекс, тыныс алудың жиілеуі, тахикардия, АҚ өзгеруі көрініс береді. Наркоз ғ а ареал ғ ан эфир

Үшіншілік сайты – хирургиялық : ми, жұлынжа нейроналды тежелу жүреді.сана – сезімі, ауру сезімі жеқ.Қарашық тарылған, пульс сирейді.Наркозды тирең енгізгенде пульс өзгереді. Артериялық қысым өзгереді, жүрек аритмиясы байқалады, тыныс аздап тежеледі, қаңқа бұлшық еттерінің операцияға қолайлы релаксациясы байқалады. -Үшінші сайтыда операция жүргізіледі. Төртіншілік сайты – наркзодан айығу: Бірінші жұлын функция сын қалыпқа келтіру, миорелаксация жейылады.Содан кейін – қыртысасты қозу болуы мүмкін, ми қыртысы және естің қалыпқа келуі жүреді. Наркоздан айығу наркоздық депрессия деп аталады. Жанама әсері: көп мөлшерде енгізсе ми, таймыр қозғалтқыш порталықтарының күрт төмендеуі агония, тыныстың төмендеуі, асфиксия, қарашықтар агония кезінде кеңейеді.Егер қажетті шараларды дер кезінде жүргізбесе науқас тыныс алу порталығы салданады, жүрек тоқтауынан өледі.

Ингаляциялық емс: Ингаляциялық емс наркозды келесі тәсілдермен енгізеді: -Күре таймыр арқилы -Тері астаны -Бұлшықсетке -Тік ішекке Әсер ету уақытына байланысты: -Аз уақыт әсер ететіндер (10-15 мин) пропанидид,кетамин. -Орташа уақыт әсер ететіндер (20-40 мин) гексобарбитат, тиопентал натрий. -Узақ уақыт асер ететіндер (60-мин) натрий оксибутират. Наркотикалық кеңдігі - ол заттың енгізілгендегі концентрациясы.

Кетамин – ұнтақ тәрізді зат, көк таймырға және бұлшық сетке ерітінді ретінде енгізеді.Ауру сезімін басады, жеңіл ұйықтатқыш әсер көрсетеді. Әсері қысқа. Фармакологиялық әсері: -Қаңқа бұлшық еттері босаңсымайды, қол – аяқта еріксіз қозғалыстар байқалады. -АҚ қысым, пульс жиілігі жеғарылайды. -Гиперсаливация, көз іші қысымы аздап көтеріледі. Қолдануға корсеткіштер: -АҚ төмен науқастарға өз тынысын сақтау үшін -Жедел хирургия да эвакуация ретінде. -Стоматологиялық, офтальмологиялық, оториноларингологиялық практика да. -акушерлік практика да кесарево сеченияда Жанама әсері: Жағымсыз түстер көру, психомоторлық реакциялар, галлюцинация байқалады. АҚ жеғарылауы мүмкін.

Этил спирті Фармакологиялық әсері: Ас қорыту жүйесіне айқын әсер көрсетеді. ОЛ асқазан және сілекей бездерінің секреторлық белсенділігін күшейтеді. Тұз қышқилының секреция сын күшейтеді. Асқазанның моторика сын өзгертеді. Қолданылуға көрсеткіштер: -шокқа қарсы зат ретінде -ұйықтатқыш немсе тыныштандырғыш зат ретінде сирек қолданылады -тым арық науқастарға Жанама әсері: -Маскүнемдік -жеделуланулар дамуы мүмкін -Физикалық және психикалық тәуелділік -құсу, лоқсу т.б жанама әсерлері бар.

Маскүнемдікті емдеуге ареалған препарата: Тетурам- этил спирінің аз мөлшерімен қосып қабылдауды тағайындайды. Эспераль (радотер) таблетка сын тері асты клетчатка сына орналастырады. Апоморфин Налтрексон

Наркоз (грек. narkosіs – мелшию, ұ йып қ алу) – порталы қ ж ү ике ж ү йесіне арнайы д ә рілер жіберу ар қ илы организмде жасанды т ү рде ша қ вырыл ғ ан тире ң ұ й қ ы. Наркоздан кейін адам есінен толы қ не жартылай айырилып, ауыру сезімін же ғ алтын, тіндер жансызданады. Ингаляциялы қ емс наркоз ғ а: тиопентал-натрий, этомидат, пропанидид, кетамин, предион, натрий оксибутираты, альтезин жатады. Ингаляциялы қ наркоз наркотикалы қ затты тыныс желдары ар қ илы енгізеді. Ингаляциялы қ емс наркоз наркотикалы қ затты баска желдармен енгізеді.

1)Д. А. Харкевич «Фармакология»2004 ж 2)М. Д. Машковский «Лекарственные средства» 3)Алексеев С.В., Усенко В.Р. – Гигиена труда: Учебник, М., Медицина, )В.Г. Артамонова Неотложная помощь при проф. интоксикациях, М.,1981 г 5)Архипова О.Г., Шацская Н.Н., Семенова Л.С. и др. Методы исследования в профпатологии, М., Медицина, )Брицко Н.П., Хейфиц А.С., Экспертиза временной нетрудоспособности. Сборник нормативных документов с комментариями, М., Медицина, ) 8) Қолданылған әдебиеттер тізімі:

Назарларыңызға рахмет!