Эмиль Дюркгейм ( )

Эмиль Дюркейм - социологияны дамытудағы классикалық кезеңнің ең ірі француз социологы. социологияны дамытудағы классикалық кезеңнің ең ірі француз социологы.

Эмиль Дюркгейм ( ) - әлеуметтанудың танымал авторларының бірі ретінде ғылым. Социология тарихында ол өзінің дамуындағы жаңа және маңызды тарауды ұсынды. Бұл Дюркгейм теориялық тұрғыдан әлеуметтанудың - «әлеуметтік салоны» зерттеудің белгілі бір тақырыбын дәлелдеуге туристы. Бірнеше жил бойы Эмиль Дюркхайм Франциядағы провинциялық лицейлерде философияны үйретті жилдары Ол Германияда ғылыми миссия не аралап, ғылыми және педагогикалық философия және әлеуметтік ғылымдар жайымен танкисты жилы Доркхайм Бордо университетінің филология факультетінде «әлеуметтік ғылым және педагогика» пәнінің мұғалімі болып тағайындалды. Онда 1896 жилы ол «әлеуметтік ғылымдар» кафедра сын басқарды - мәні бойынша, Франциядағы әлеуметтану кафедра сының бірінші бөлімі жилдан бастап, Дуркгейм Сорбоннада «білім беру ғылымдары» кафедра сын басқарды, седан кейін «білім және әлеуметтану ғылымы» деп аталды. Оның тәлім-тәрбиесі өте қарқынды және оның көптеген ғылыми жұмыстары дәріс курстарынан труды. Дюркгейм тамаша шәкірті балды және оның лекциялары үлкен жетістіктерге жетті. Олар қатаң ғылыми, нақты презентация стилімен ерекшеленді және сонымен бірге социологиялық уағыздардың табиғатында балды.

Кәсіби қызмет Дюркгейм өміріндегі басты орынға ие балды, бірақ оған қарамастан қоғамдық ұйымдар мен қозғалыстардың әртүрлі түрлеріне белсенді және тікелей қатысқан. Ол демократиялық және либералды көзқарас адамы, ғылыми ұсыныстарға негізделген әлеуметтік реформаларды қолдайтын адам болған. Көптеген ізбасарлары социалистік қозғалысқа қатысып, өзі де реформашы социализммен рақымшылық танытты. Сонымен қатар, Дюркгейм революциялық социализмнің қарсыласы балды, өйткені ол әлеуметтік және моральдық эволюцияның ұзақ уақытқа созылған шынайы және терең әлеуметтік өзгерістері болып табылады. Осы лауазымдардан социологияны сол және оң радикализмге ғылыми альтернатива ретінде қарастыратын қарсылас сыныптық күштерді татуластыруға туристы. Оның кәсіби және әлеуметтік іс-әрекеттерінің практикалық мақсаты - француз қоғамын он тоғызыншы ғасырдың соңғы ширегінде тапқан ауры дағдарыстан шығару. Екінші Империяның шірік режимі құлағаннан кейін, Пруссиямен соғыс кезінде жеңіліске ұшырады және Париж Коммуна қантөгісті тоқтатады. Бірінші дүниежүзілік соғыс Франк социологиялық мектебіне ауры соққы берді, Дюркгеймнің жалпы оптимистік әлеуметтануына қауіп төндірді.

Негізгі еңбектері: «Әлеуметтік еңбек бөлінісі туралы», «Әлеуметтану әдісі», «Әлеуметтану әдісі», «Өзін-өзі өлтіру»

Әр уақытта түрлі қауымдастықтар (тайпалар, қалалар, кәсіби және жас топтары, сыныптар) өмір сүреді, әртүрлі ұйымдар өз мүшелерінің нақты уақыттық шеңберлерін қамтамасыз етеді және адам қызметінің әр түрін (саяси, экономикалық, діни) өз уақытша матрицасы бар. Эмиль Дюркейм. Әлеуметтік еңбек бөлінісі туралы.

Еңбек бөлімін кәсіби рөлге сәйкес жеке айырмашылықтар трудырады. Барлығы адамға айналады. Әр адамның еңбек бөлуін трудыратын бірыңғай қарым- қатынас жүйесі арқылы бір-біріне тәуелді екенін түсіну бір-біріне тәуелділік сезімін трудырады, ынтымақ пен қоғаммен байланыс орнатады. Сонымен қатар, ұжымдық сананың жаңа формалары бар және оның мазмұны өзгереді. Ол көлемі азаяды, оның қарқындылығы мен сенімділігі дәрежесі де төмендейді, мазмұны барған сайын зайырлы, рационалистік, жеке- бағытталған болады. Дюркгейм еңбек бөлінуінің себебі халықтың өсу қарқынын, әлеуметтік өмірдің қарқындылығын, қоғамның «физикалық тығыздығының», «көлемінің» өсуін трудырды. «Моральдық немесе физикалық тығыздықтың» ұлғаюымен тығыз байланысты кез келген нәрсе, яғни. әлеуметтік өзара іс- қимыл деңгейіне қарамастан, еңбек бөлінісіне мәжбүрлеп әкеледі. Дюркхаймдың пікірінше қоғамның қалыпты жағдайы өндірістік корпорациялар тарапынан жүргізілетін еңбек қатынастарын нормативтік реттеу және экономикалық жоспарлаумен сипатталуы керек. Бұл жағдайда ол қалыпты жағдайды оңтайлы, ең жақсы деп анықтады.

Қоғамның қалыпты жағдайымен қатар, Дюркхейм еңбектің бөлінуінің «теріс» нысандарын белгіледі. Мұндай әдеттен тыс мемлекеттердің бір түрі - адамдардың мінез-құлқының нақты моральдық реттеуі жоқ қоғамның жағдайы. Дюркгейм осы мемлекеттің әлеуметтік функциялар арасындағы қарым-қатынасты реттемейтін ережелердің жоқтығына көз жеткізді. Бақыланбайтын бәсекелестіктің, сыныптық қақтығыстардың, еңбек тәртібінің және еңбек деградациясының болуы, ол табиғи эволюцияның қосалқы өнімдері ретінде өндірістің тым жилдам өсуі мен еңбек бөлуін анықтайды.

Дюркгейм жаңа социологиялық көзқарасты әзірледі: Қоғам - әлеуметтік фактілер жиынтығынан тұратын әлеуметтік шындық. Дюркгеймнің «социологизмінің» мәні: Әлеуметтік шындық - бұл бастапқы, дербес, ерекше Жеке тұлғалар орта, әлеуметтік шындыққа бағынады Жеке тұлғалар орта, әлеуметтік шындыққа бағынады.

Дюркгеймдегі әлеуметтанудың негізгі тұжырымдамасы - әлеуметтік ынтымақтастық : бұл жеке саналардың өзара әрекеттесуі. Адамдарды біріктіретін нәрсе. Органикалық ынтымақтастық: жеке тұлғалар мен олардың атқаратын функцияларына негізделген дамыған («ұйымдастырылған») қоғамдарда Механикалық ынтымақтастық: арте қоғамдарда, адамдардың ұқсастығына негізделген, олар атқаратын сол әлеуметтік функциялар

Эмиль Дюркхейм 1917 жилы 15 қарашада Парижде 59 жасында қайтыс балды, ол жоспарлаған нәрселердің көбісін аяқтай алматы.