Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым минстрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті Тақырыбы: Жүрек қан-тамыр жүйесі патологияларында қолданылатын дәрілік затратдың жіктелуі, жалпы сипаттамасы және қолданылуы Орындаған: Әбжан М.Қ. Орындаған: Әбжан М.Қ. Тобы: ВМ-503 Тобы: ВМ-503 Тексерген: Тойкина Г.Н. Тексерген: Тойкина Г.Н.

Жүрек қан-тамыр жүйесі патологияларында қолданылатын дәрілік затрат Жүректің ишемиялық ауруында (стенокардия, миокард инфаркты) қолданылатын дәрілік затрат 2. Жүрек ритмінің бұзылыстарында (аритмиялар, блокадалар) қолданылатын затрат 3. Артериялық қысымның өзгеруімен жүретін патология лорда (гипертензия, гипотензия) қолданылатын затрат

4. Жүрек жетіспеушілігінде қолданылатын затрат 5.Жүректің қабыну ауруларында (эндокардит, миокардит, перикардит) қолданылатын затрат 6.Жүрек қақпақшаларының ақауларында қолданылатын затрат

Жүрек жетіспеушілігінде қолданылатын затрат

Жүрек жетіспеушілігінің себептері: -қанның көлемінің немсе артериялық қысымның жоғарылауына байланысты жүрекке жүктеме түсу (жүректің ақауларында, гипертониялық труда, өкпе ісінуінде), -миокардитың жиырылғыштық қасиетінің төмендеуі (миокард инфарктында, инфаркта кейінгі кардиосклероза, жүрек аневризмасында), -миокардитың дегенеративтік өзгерістерінде (кардиодистрофия лорда) (кардиодистрофия лорда)

Жүрек жетіспеушілігінің түрлері даму ерекшелігі бойынша - жедел жүрек жетіспеушілігі - созылмалы жүрек жетіспеушілігі орналасуы бойынша - солжақ қарыншалық ЖЖ - оңжақ қарыншалық ЖЖ

Клиникалық көріністері бойынша -I статусы – физикалық жүктемеде дамитын ентікпемен, тахикардия мен, шаршағыштықпен көрінеді, -II статусы – ағзаларда және тіндерде қайтымды функционалды бұзылыстар байқаллоды, -III статусы – ұзақ уақыт гипоксияға байланысты ағзада морфологиялық өзгерістердің дамуы.

Жүрек жетіспеушілігінде қолданылатын дәрілік затрат 1. Кардиотоникалық затрат 2. Ангиотензин-айналдырушы ферменттің ингибитор лары 3. Зәр айдайтын затрат 4. Бета адреноблокаторов 5. Перифериялық вазодилататорлар 6. Калий препараторы

Кардиотоникалық затрат – миокардитың жиырылғыштығын жоғарылататын затрат Кардиотоникалық затрат 2 топқа бөлінеді: 1. Жүрек гликозидтері 2. Гликозидтік емс кардиотоникалық затрат

Жүрек гликозидтері - кардиотоникалық әсер көрсететін, негізінен өсімдік тексте препарата. Клиникалық практика да жүрек гликозидтерін алғаш рет ағылшын дәрігері Уайтеринг XVIII ғ. соңында қолдана бастаған.

Жүрек гликозидтерінің жіктелуі Жүрек гликозидтері алу көзі бойынша келесі топқа бөлінеді: 1. Алқызыл оймақгүл препараты Дигитоксин 2. Түкті оймақгүл препараты 2. Түкті оймақгүл препараты Дигоксин ЦеланидЛантозид Дигоксин ЦеланидЛантозид 3. Тотық түсті оймақ гүл препараты Дигален-нео 4. Жанаргүл препараты Жанаргүл шөбінің тұндырмасы Адонизид Адонизид

5. Строфанте Комбе препараторы Строфантин К 6. Меруертгүл препараторы Меруертгүл тұнбасы Коргликон 7. Желтушник препараторы Кардиовален

Жүрек гликозидтерінің негізгі фармакологиялық әсерлері Оң инотропты әсер – систоланың күшеюі және қысқаруы Оң инотропты әсер – систоланың күшеюі және қысқаруы Теріс хронотропты әсер – брадикардия, диастоланың ұзаруы Теріс хронотропты әсер – брадикардия, диастоланың ұзаруы Теріс дромотропты әсер – өткізгіштіктің тежелуі Теріс дромотропты әсер – өткізгіштіктің тежелуі Оң батмотропты әсер – қозғыштығының күшеюі (жоғары мөлшерде) Оң батмотропты әсер – қозғыштығының күшеюі (жоғары мөлшерде)

Жүрек гликозидтерінің әсер механизмі Na+ деңгейі жоғарылайды. ЖГ кардиомиоциттер мембранасының транспорттық Na-К-АТФазасын тежейді, нәтижесінде жасушаішілік Na+ деңгейі жоғарылайды. Na+ Са 2+ Na+, K+-АТФаза Na+, K+-АТФаза 30-35%

Na+\Са 2+алмасуы бұзылады Са 2+ жасушадан шығуы төмендейді Сырттан Са 2+ енуі жоғарылайды Жасушаішілік Са 2+ деңгейі жоғарылайды Са 2+ әсерінен АТФ түзілуі күшейеді

АТД = АДФ + энергия Энергия тропониндік кешенді тежейді Актин мен миозин әрекеттесіп, актомиозин түзіледі Актомиозин систоланы күшейтеді (+ инотропты әсер демиды) (+ инотропты әсер демиды)

Теріс хронотропты және теріс дромотропты әсерінің механизмі Жүрек гликозидтерінің оң инотропты әсерінің нәтижесінде қан тамырларында қысым жоғарылайды, механорецепторлары ынталанады, рефлекторы түрде кезбе жүйкенің қозуы байқаллоды, нәтижесінде теріс хронотропты және дромотропты әсерлер демиды

ЖГ фармакокинетикасының ерекшелігі Жүрек гликозидтері ФК ерекшелігі бойынша 3 топқа бөлінеді 1. Полярлы жүрек гликозидтері Строфантин Коргликон Полярлы жүрек гликозидтерінің ерекшеліктері Суда жақсы ериді, негізінен парентералды енгізіледі (к\т) Суда жақсы ериді, негізінен парентералды енгізіледі (к\т) Қан сарысу белогымен байланыспайды (өте әлсіз, 5- 7%), сондықтан әсер ету ұзақтығы қысқа Қан сарысу белогымен байланыспайды (өте әлсіз, 5- 7%), сондықтан әсер ету ұзақтығы қысқа Әсері 710 мин кейін басталлоды, максималды әсері Әсері 710 мин кейін басталлоды, максималды әсері 1–1,5 с кейін демиды, 12 с дейін созылады Бүйректен оңай, жил дам шығады, ағзада жиналмайды Бүйректен оңай, жил дам шығады, ағзада жиналмайды

ЖГ фармакокинетикасының ерекшелігі 2. Салыстырмалы поляры жүрек гликозидтері Дигоксин ЦеланидАдонизид Жанаргүл шөбінің тұндырмасы Салыстырмалы поляры жүрек гликозидтерінің ерекшелігі Суда және майданнн жақсы ериді, Парентералды және энтералды тағайындаллоды, Қан сарысу белогымен біршама байланысады (50- 60%), Максималды әсері 5–6 с басталлоды және 2–5 күнге дейін созылады (к\т енгізгенде әсері 15–30 мин басталлоды), Кумулятивті қасиеті орташа.

ЖГ фармакокинетикасының ерекшелігі 3. Полярлы емс жүрек гликозидтері Дигитоксин Дигитоксин Полярлы емс жүрек гликозидтерінің ерекшелігі суда нашар ериді, майданнн жақсы ериді, суда нашар ериді, майданнн жақсы ериді, АІЖ толық сіңеді, тек энтералды тағайындаллоды АІЖ толық сіңеді, тек энтералды тағайындаллоды қан сарысу белогымен жоғары деңгейде байланысады (90%), қан сарысу белогымен жоғары деңгейде байланысады (90%), әсері өте ұзақ (2-3 опта) әсері өте ұзақ (2-3 опта) негізінен өтпен бөлінеді және кері сорылады негізінен өтпен бөлінеді және кері сорылады жоғары деңгейдегі кумуляция тән жоғары деңгейдегі кумуляция тән

Жүрек гликозидтерінің қолданылуы 1. Созылмалы жүрек жетіспеушілігі 1. Созылмалы жүрек жетіспеушілігі 2. Жедел жүрек жетіспеушілігі 2. Жедел жүрек жетіспеушілігі 3. Жүрек ритмінің бұзылыстары (жыпылықтау аритмиясы, пароксизмалды тахиаритмия) 3. Жүрек ритмінің бұзылыстары (жыпылықтау аритмиясы, пароксизмалды тахиаритмия)

Гликозидтік емс кардиотоникалық затрат Гликозидтік емс кардиотоникалық затратдың жіктелуі 1. Фосфодиэстераза ингибитор лары Амринон Милринон 2. Бета-адреномиметик тер Добутамин Изадрин 3. Катехоламиндер және оның ізашарлары Норадреналин Дофамин Норадреналин Дофамин 4. Глюкагон

Амринон – фосфодиэстераза ингибиторы Әсер механизмі: 1) фосфодиэстеразаны тежейді, цАМФ жиналуына ықпал етеді және кардиомиоциттерде Са 2+ жоғарылатады Фармакологиялық әсері -оң инотропты әсер жетіспеушілігінде Қолданылуы: жедел іркілістік жүрек жетіспеушілігінде, Жанама әсерлері: гипотензия, тахикардия, аритмия, бүйрек қызметінің бұзылыстары, тромбоцитопения

Милринон –фосфодиэстераза ингибиторы Милринонның құрылымы мен әсер механизмі амринонға ұқсас, Препараттың белсенділігі жоғары, науқастар амринонға қарағанда жақсы көтереді, Қолданылады: тек жедел іркілістік жүрек жеткіліксіздігінде қысқа уақытты терапия үшін, Жанама әсерлері: гипотензия, аритмия, гипокалиемия

Дофамин – биогенді амин, норадреналиннің ізашары ӘМ: дофаминдік рецепторларды, ал үлкен мөлшерде - альфа-1 және бета-1-адренорецепторларды ынталандырады, ӘМ: дофаминдік рецепторларды, ал үлкен мөлшерде - альфа-1 және бета-1-адренорецепторларды ынталандырады, - тікелей емс адреномиметик (нораденалиннің ізашары) Жүректік лақтырымды жоғарылатады, Жүректік лақтырымды жоғарылатады, Ауыр жүрек гликозидтері тиімсіз болғанда тағайындаллоды, Ауыр жүрек жетіспеушілігінде жүрек гликозидтері тиімсіз болғанда тағайындаллоды, Жанама әсерлері: тахикардия, кеудеде ауыру сезімі, САҚ жоғарылауы, жүрек айну, құсу, тремор, аритмия, тітіркендіргіш әсер Жанама әсерлері: тахикардия, кеудеде ауыру сезімі, САҚ жоғарылауы, жүрек айну, құсу, тремор, аритмия, тітіркендіргіш әсер

Добутамин – бета 1 адреномиметик ӘМ: тікелей және таңдамалы бета 1- адренорецепторларды қоздырады, Ф.Ә: жүректің жиырылу күшін, жиілігін жоғарылатады, Қолданылады: миокард инфарктынан, жүрекке операция жасалған соң дамыған жедел жүрек жетіспеушілігінде ЖӘ: тахикардия, жүрек ритмінің бұзылуы

Глюкагон Глюкагон жүректің жиырылу жиілігі мен күшін жоғарылатады Гипергликемиялық әсер Бета-адреноблокатор мен уланғанда дамитын жедел жүрек жетіспеушілігінде тиімді

Ангиотензин айналдырушы ферменттің ингибитор лары- Каптоприл Эналаприл Шеткі венозды және артериялық қан тамырларды кеңейтеді Гемодинамиканы жақсартады Жүректен кейінгі жүктемені азайтады Жүректік лақтырылымды жоғарылатады Созылмалы жүрек жетіспеушілігін емдеу үшін қолданылады Жанама әсерлері: гипотония, тахикардия, құрғақ жөтел

Бета адреноблокаторов Метопролол Бисопролол Жүрек жетіспеушілігінде компенсаторлы реакция ретінде адреналин мен норадреналиннің бөлінуі жоғарылайды, нәтижесінде тахикардия және гипертензия байқаллоды. Бета адреноблокаторовдың қолдануға көрсетілулері: -миокардиты катехоламиндердің токсикалық әсерінен қорғайды, -антиангиналды әсеріне байланысты, -антиаритмиялық қасиеті бар, қарынша фибрилляциясының алтын аллоды, -ренин-ангиотензин альдесторондық жүйені тежейді, -кенеттен өлімнің алтын аллоды

Әдебиеттер: 1. Фармакология. Харкевич Д.А. Мемлекеттік тілдегі аудармасы Алматы, 2004 ж. 604 б. 1. Фармакология. Харкевич Д.А. Мемлекеттік тілдегі аудармасы Алматы, 2004 ж. 604 б. 2. Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. – 10-е изд., перераб., доп. и испр. –М.: ГЭОТАР-Медиа, с. 2. Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. – 10-е изд., перераб., доп. и испр. –М.: ГЭОТАР-Медиа, с. 3. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое. – М.: Новая волна, 2007 – 1206 б. 3. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое. – М.: Новая волна, 2007 – 1206 б. 4. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров/ Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и дополненное: учебное пособие – М.:ИФ «Физико-математическая литература», – 704 б. 4. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров/ Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и дополненное: учебное пособие – М.:ИФ «Физико-математическая литература», – 704 б. 5. Лоуренс Д.Р., Бенетт П.Н. Клиническая фармакология. – М.: Медицина, 2002, т.1-2. – 669 б. 5. Лоуренс Д.Р., Бенетт П.Н. Клиническая фармакология. – М.: Медицина, 2002, т.1-2. – 669 б. Основы фармакотерапии детей и взрослых: руководство для врачей / И.Б. Михайлов. –М.: АСТ; СПб.: Сова, – 798 б. Основы фармакотерапии детей и взрослых: руководство для врачей / И.Б. Михайлов. –М.: АСТ; СПб.: Сова, – 798 б. Гудман Г., Гилман Г. Клиническая фармакология. Перевод 10-го издания. М. «Практика» б. Гудман Г., Гилман Г. Клиническая фармакология. Перевод 10-го издания. М. «Практика» б. Клиническая фармакология и фармакотерапия. /Под ред. В.Г.Кукеса. – ГЭОТАР.: Медицина, – 517 б. Клиническая фармакология и фармакотерапия. /Под ред. В.Г.Кукеса. – ГЭОТАР.: Медицина, – 517 б. Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. Дом «ГЭОТАР- МЕД» б. Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва. Изд. Дом «ГЭОТАР- МЕД» б. Справочник врача общей практики. Издание Москва ЭКСМО – ПРЕСС, т – 926 б. Справочник врача общей практики. Издание Москва ЭКСМО – ПРЕСС, т – 926 б.