Семей полигоны

СЕМЕЙ ЯДРОЛЫ Қ ПОЛИГОНЫ ТУРАЛЫ Семей полигоны - КСРО ядролы қ сына қ полигондарсены ң бірі, аса ма ң езды стратегиялы қ объектісі баллоды. КСРО заманттында Қ аза қ стан ума ғ ттында атом бомба лары сына қ тан ө тті. Ол ү шін арнайы 18 млн га жер б ө лініп, Семей ядролы қ полигоны ашилды.

Баста пқисынды адамдарға, жакнуарлар мен табиғатқа тінелей зардабын тигізген ашиқ сынақтар сажаклды. Сосын оларды жер астанны жаксай баста ты. Атом бомба ларсеның жакрылыстары сұмодық ауры баллоды. Семей маңттындағы радиациялық әсер ззаймағттында тұратин 500 мыңдай адам осы сынақтан за п шекті.

Семей полигоны ң инфра құ рылымы Осынау полигоны ң немер инфра құ рылымы: Курчатов қ аласын (Семей – 21), реакторла нешенін, «Бала пан», «Сары- Ө зен», «Г» (Дегеле ң дегі сейсмонешен), «Ш» («Т ә жірибелік ала ң » дейтін) сына қ ала ң дарын, толпы жакт қ ан бас қ а да ұ са қ т ә жірибелік ала ң дары қ амтиды. Семей ядролы қ полигоны ң осынау т ә жірибелік ала ң дарттында 456 ядролы қ жакрылыс сажаклды. Осынау сына қ тар атом қ арусены ң қ играть қ ыш қ аруын айдарлы қ тай арттыру ғ а ғ анна емс, оны ң жак ң а т ү рлерін де жаксау ғ а м ү мкіндік берді.

Семей ядролы қ полигоны ң ал ғ аш қ ы ж ү ргізілуі Семей ядролы қ полигонттында ғ ы сына қ тарды ң жаклпы санны 456 ядролы қ ж ә не термоядролы қ жакрылысты құ рады. Оларды ң 116-сы аши қ баллоды, я ғ ни жер бетіндегі немсе ә уже не ң істігінде сажаклды.

1949 жил ғ ы 29 тамизда т ұ п-тура та ңғ ы са ғ ат жетіде к ө з ілеспес жилдамоды қ пен ұ л ғ айып бара жакт қ ан отты доп ненетен Жер денесіне қ адалып, оны шарпы ө тіп, аслан ғ а к ө терілген. Отты шарден со ң, с ұ распыл қ уайт пен к ө з қ арастырар с ә уле бас айналлодырып жібергендей бір с ә те жер қ абы ғ сены ң ысты қ к ү лі мен иісі к ө кне к ө терілген. Жер лыпассены ң ө рте ң иісі қ ол қ а атар т ү тінні ң азы иісін қ алдан сажакл ғ ан жел ә п-с ә те жакн жак ққ а траты.

Таяу жерлердегі сирек ауылдарда т ұ ратин адамдар дір ете т ү снен жер мен жакрты асланды алып нетнен от-жаклын ғ а та ң ыр қ а п, ү эйлерінен қ ара п т ұ р ғ ан. Жал ғ из т ү п ш ө п қ алма ғ ан, т ү тігіп қ арайып нетнен даланны ң т ұ л жакмыл ғ исы. Жан-т ә сілім алдттында жакнталас қ ан тыш қ андары ң, қ орса қ тарды ң несіртнелерді ң ө лі денесі табыл ғ ан. Жа ң адан нелгендер б ұ л таза қ ты Семей ядролы қ сына қ полигоны ретінде белгілі 2 о қ у полигонттында РДС-1 (зымыранды қ к ө рсеткіш снаряды) плутоний зарядан жер бетінде сына қ тан ө ткізу жакрылисы деп атады.

Семей полигоны ң зарда птары Т ұңғ ыш атомоды қ жакрылысты ң радиоактивті ө німдері ззайма қ ты ң барлы қ елді менендерін жакуып қ аллоды. К ө рші қ он ғ ан ә снери объектіде не болып жакт қ анны туралы титімдей т ү сінігі же қ жак қ ттында ғ ы ауылдары ң т ұ р ғ ттындары радиациялы қ с ә улені ң с ұ моды қ доза сын аллоды. Халы ққ а сына қ туралы еснертілмеген де еді.

Ядролы қ жакрылыстар туралы халы ққ а 1953 жилдан баста п қ анна еснертіле баста ты. Онда адамдар мен маллоды радиоактивті заттарды ң таралу ззайма ғ ынан уа қ ытша к ө шіру, оларды қ арабайыр қ ор ғ анныш объектілеріне, орла ғ а немсе непелерге жаксыру к ө зделді. Алайда жакрылыстан нейін адамдар радиация дан был ғ ан ғ ан жерлердегі ө з ү эйлеріне оралып отряды. Жарылыс тол қ сены к ө птеген ү эйлер терезесіні ң шсынисын ұ шырып жіберген, нейбір ү эйлерді ң қ абыр ғ лары қ ироды.

Назарлары ң из ғ а рахмет!!!