Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Zoobaytarlıq və əmtəəşunaslıq fakültəsi İstehlak malların ekspertizası, marketinq və gigiyena kafedrası Fənn: Zoogigiyena.

Презентация:



Advertisements
Похожие презентации
Fakultə: Aqronomluq Kafedra: Torpaqşünaslıq,aqrokimya və ekoloji kənd təsərrüfatı Fənn: Aqrokimya Mövzu PEYİNİN TORPAĞA VƏ BİTKİLƏRƏ HƏRTƏRƏF Lİ TƏSİRİ.
Advertisements

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Zoobaytarlıq və əmtəəşunaslıq fakültəsi İstehlak malların ekspertizası, marketinq və gigiyena kafedrası Fənn: Zoogigiyena.
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Zoobaytarlıq və əmtəəşunaslıq fakültəsi İstehlak malların ekspertizası, marketinq və gigiyena kafedrası Fənn: Zoogigiyena.
MÜHAZİRƏCİ: dos. ƏLƏKPƏROVA N.C. MÜHAZİRƏ 1: MÖVZU: QEYRI-SIMMETRIK QISAQAPANMALAR. SIMMETRIK MÜRƏKKƏBƏLƏR ÜSULUNUN TƏTBIQI Qeyri simmetrik qısaqapanmalar.
Москва 2010г..
москва
6 класс Масштаб – это отношение длины отрезка на карте или плане к его действительной длине на местности Масштаб в переводе с немецкого Масштаб (нем. Maßstab)
При любом способе задания функции ученики должны учиться выполнять следующие три типа упражнений: 1.Выделять независимую и зависимую переменные. 2. По.
Вологодская область Костромская область Ивановская область Владимирская область 1 1 Московская область Тверская область В Архангельск В Москву В Санкт-Петербург.
Достопримечательности Санкт-Петербурга © Журавлева Анастасия.
Города России. Москва Санкт-Петербург Ярославль.
6 класс равнины Низменности менее 200м Возвышенности м Плоскогорье м.
Государственное общеобразовательное учреждение средняя общеобразовательная школа 323 Невского района Санкт-Петербурга.

6 класс Масштаб – это отношение длины отрезка на карте или плане к его действительной длине на местности Масштаб в переводе с немецкого Масштаб (нем. Maßstab)
Статистические данные по экзаменам в формате ГИА в 2009 году (9 класс) Экзамен в 9-х классах в новой форме в Санкт-Петербурге проводится с 2007 года. Результаты.
Жылуөткізгіштік Сәулелену Жылуөткізгіштік Сәулелену.
ПРОФИЛАКТИКА И ЛЕЧЕНИЕ ГРИППА А/Н1N1: РЕКОМЕНДАЦИИ НАСЕЛЕНИЮ РОССИЯ 2009.
ПРОФИЛАКТИКА И ЛЕЧЕНИЕ ГРИППА А/Н1N1: РЕКОМЕНДАЦИИ НАСЕЛЕНИЮ РОССИЯ 2009.
М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік медицина университеті Мамандығы: Жалпы медицина Кафедра: Жалпы гигиена Дисциплина: Жалпы гигиена және эпидемиология.
Транксрипт:

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti Zoobaytarlıq və əmtəəşunaslıq fakültəsi İstehlak malların ekspertizası, marketinq və gigiyena kafedrası Fənn: Zoogigiyena Mövzü: Kənd təsərrüfatı heyvanlarının yayda otlaq-düşərgə və otlaq şəraitində saxlanılma gigiyenası Mühazirəçi: Dos. Məmmədova O.M. Gəncə

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Plan 1.Heyvanların yayda otlaq-düşərgə şəraitində saxlanma gigiyenası 2.Müxtəlif növ və müxtəlif qrup heyvanlar üçün otlaqların seçilməsi 3.Otlaqların və düşərgələrin hazırlanması 4.Heyvanların otlaq şəraitində saxlanmasına hazırlıq və keçirilməsi 5.Otlaqların istifadə edilməsi 6.Çoban və elektrik çobanı 7.Heyvanların tövlə-düşərgə şəraitində saxlanması 8.Heyvanların yaylaq və qış otlaqlarında saxlanması 9.Kənd təsərrüfatı heyvanlarına qulluq gigiyenası

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Ədəbiyyat siyahısı 1.Ə.A.Əsgərov, O.M.Məmmədova. K/t heyvanlarının ümumi gigiyenası, Gəncə Ə.A.Əsgərov, O.M.Məmmədova – K/t heyvanlarının xüsusi gigiyenası, Gəncə ci il. 3.Ə.A.Əsgərov- Kənd təsərrüfatı heyvanlarına qulluq gigiyenası 4.А.П.Онегов, И.Ф.Храбустовский, В.И.Черных – Гигиена с/х животных, Москва А.Ф.Кузнецов- Гигиена содержания животных.Санкт- Петербург-Москва-Краснодар

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Heyvanların yayda otlaq-düşərgə şəraitində saxlanma gigiyenası Щейванларын отлагда сахланылмасы щейвандарлыг мящсулларынын дяйярини ашаьы салыр вя щейванлар уъуз йем ващидиля və организм цчцн тябии маддялярля (зцлал, витаминляр, минерал маддяляр вя с.) тямин олунур. Щейванларын отлагда, ачыг вя тямиз щавада сахланылмасы организмин функсийаларына йахшы тясир эюстярир. Организмдя маддяляр мцбадилясини артырыр, ъаван щейванларын бой артымына вя инкишафына кюмяк едир. Отлагда щейванлар асан щязм олунан зцлалларла, витаминлярля, минерал маддялярля вя микроелементлярля зянэин олан йемлярля тямин олуна билир. Bir сыра йолухан, паразитар вя йолухмайан хястяликлярин - брцселлйоз, вярям, готурлуг, кечяллик, рахит, остеомалйасийа, авитаминозлар, аьъийяр, мядя-баьырсаг, тянасцл органлары, дяри хястяликляри вя с. профилактикасынын ясасыны тяшкил едир. Йухарыда дейилянлярдян айдын олур ки, щейванларын отлаг шяраитиндя сахланылмасы, щейванларын саьламлашдырылмасы, мющкямляндирилмяси вя məhsuldarlığının артырылмасы дюврц сайылыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Müxtəlif növ və müxtəlif qrup heyvanlar üçün otlaqların seçilməsi Отлаглар ики чцр олур: тябии вя сцни отлаглар. Тябии отлагларда ясас чохиллик биткиляр битир. Сцни отлагларда ися пахла-дянли вя йа бир иллик биткиляр якилир. Гойунлар цчцн мешя-чямянлик, мешя- дцзянлик вя дцзянлик отлаг сащяляри йахшы сайылыр. Беля отлагларда гойунлар уъуз вя дяйярли йашыл йемлярля тямин олунур, мящсулдарлыьы вя давамлылыьы йцксялир. Гойун вя кечиляр цчцн гуру, тозсуз, алчаг бойлу, кичик вя мцхтялиф биткиляри олан отлаглар айрылмалыдыр. Рцтубятли, батаглыг вя аран отлаглары гойунлар цчцн ялверишли дейилдир, чцнки беля отлаглар чох заман инвазион хястяликлярин мянбяйи сайылыр вя гойунлар дырнаг хястяликляриня тез-тез тутулур. Гойунлар кобуд вя тиканлы биткиляри олан, щабеля пытырганлы вя чайырын тиканлы дюврцндя отлаглара бурахылмамалыдыр. Донузлар цчцн релйефи ашаьы вя нямли торпаглар мешяли, хцсусян палыдлы, аьаълы отлаглардан истифадя едилир. Йонъа, вялямир вя чюл нохуду якилмиш сащяляр, сцни йарадылмыш отлаглар даща йарарлыдыр. Беля отлаглар хцсусиля боьаз вя чошгалы донузлар цчцн даща ялверишлидир.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Атлар цчцн отлаг йери гуру, мющкям торпаьы олан биткилярля сых юртцлмцш щцндцр йамаълар сайылыр. Рцтубятли, алчаг вя батаглыг йерляр атларын дырнаьына вя ятрафларына пис тясир эюстярир, хцсусян беля отлаглар ъаванлар цчцн гяти йарарсыз hesab edilir. Гарамал цчцн йахшы, щцндцр бойлу отлары олан, ичярисиндя дянли вя пахлалы биткиляри чох олан дцзянлик, даьлыг вя нисбятян дцзянлик мешяли отлаг сащяляри айрылмалыдыр. Кобуд вя аз гидалы биткиляри олан, турш, дянли биткиляр, субасар вя йа батаглыг йерляр саьмал инякляр вя бузовлар цчцн айрылмамалыдыр. Беля йерлярдя ичярисиндя чохлу зярярли вя зящярли биткиляр олур, торпаьы ися калсиум, фосфор, кобалт вя йода эюря касыб олур, буна эюря дя беля отлагларда ганазлыьы, йалама, остеомалйасийа кими хястяликляр чох мцшащидя олунур. Otlaqların və düşərgələrin hazırlanması Щейванларын отлаг шяраитиня кечирилмяси цчцн йазын яввялиндя щавалар исиндикдян сонра тясяррцфатларын рящбяр вя ферма ишчиляриндян ибарят комисийа тяшкил олунур. Комиссийанын тяркибиндя байтар щякими, зоотехники, тясяррцфатын рящбяри вя ферма мцдири дахил едилир. Отлагларын йохланышы заманы отлагларын отла тямин олунмасы, отларын кейфиййяти, торпаьын нямлийи, су тяъщизаты вя суйун кейфиййяти нязяря алынмалыдыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Отлагларын щазырланмасына, щяр шейдян яввял онун санитар вязиййятинин (яразинин) йахшылашдырылмасы ишиндян башланылмалыдыр. Бунун цчцн отлаглар пейиндян, юлмцш щейванларын сцмцкляриндян вя ъямдякляриндян, чырпыдан, коллуглардан вя щяр ъцр зибилдян тямизлянмялидир. Батаглыг йерляр гурудулмалы, дуруш вя дцшярэя йерляри тямизлянмяли, дезинфексийа (хлорлу ящянэля) едилмялидир, ачыглыг сащяляря минерал kцбря вя азот верилмяли, йем биткиляри якилмялидир Отлаг яразиси мцнтязям олараг зярярли вя зящярли биткилярдян, алаг отларындан вя кол-косдан тямизлянмялидир, йем биткиляри йетишмямишдян габаг зийанлы биткиляр бичилмялидир. Щейванларын суварылмасы цчцн су мянбяляриндя хцсуси нощурлар дцзялдилмялидир Отарма сащясиля суварма мянбяляри арасында мясафя инякляр вя бузовлар цчцн 1,5-2км, донузлар цчцн 1-1,5 км-дян, гойунлар вя кюкялдилян щейванлар цчцн 3 км-дян артыг олмамалыдыр. Дцшярэя системи бцтцн нюв щейванлар цчцн тятбиг едиля биляр. Бу систем эиэийеник ъящятъя ялверишлидир вя аз ямяк сярф олунур. Дцшярэяляр, дуруш йерляри вя хал-халлар цчцн бир гядяр щцндцр, азаъыг ъянуба доьру маил, щабеля торпаьы гуру, мющкям, щаким кцлякляр тутмайан, су басмайан йерляр сечилмялидир. Йемлямя вя саьым цчцн хцсуси щасарланмыш сащя айрылмалыдыр, бура йем ахурлары, баьлама вя башга лазыми аваданлыглар иля тямин олунмалыдыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Heyvanların otlaq şəraitində saxlanmasına hazırlıq və keçirilməsi Щейванлары отлаг шяраитиня вя дцшярэяляря кечирмяздян яввял байтарлыг-зоотехники мцайинядян кечирмяк вя щейванлары щазырламаг лазымдыр. Мцайиня заманы, хястя, зяиф, арыг вя хястялийя шцбщяли щейванлар айрылыр. Кючцрцлян щейванларда епизоотик план ясасында мцвафиг байтарлыг-профилактики тядбирляр апарылыр. Зяиф вя йолухмайан хястяликляря тутулмуш щейванлар мцалиъя едилир (ялавя олараг йахшы йемляндирилир). Щейванлар отлаг шяраитиня кечирилдикдя йем пайындан дяйишиклик йарадылмалы, отлаг йеминя уйьунлашдырылмалыдыр. Бунун цчцн йем пайында тядриъян гуру йемлярин мигдары азалыр, йашыл йемлярин мигдары ися чохалдылыр. Зяиф, арыг, хястя вя боьаз щейванлар, кюрпя, хцсусян 2 айлыьа гядяр олан бузовларын отлаг шяраитиня кечирилмясиня даща да ещтийатлы олмаг лазымдыр. Щейванларын отлаг шяраитиня кечирилмяси йазын яввялляриндя башланыр вя пайызын сон айына кими, тяхминян сойуглар дцшяня 15 эцн галмыш давам етдирилир. Азярбайъанда гойунларын йайлаьа кючцрцлмя иши щавадан асылы олараг апрел айындан башлайыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Otlaqların istifadə edilməsi Гайдасыз вя азад отарма истяр тясяррцфат вя истярся дя санитар- эиэийеник ъящятъя ялверишли дейилдир, bундан башга азад отарма системиндя щейванлар ян гиймятли вя щцндцр отлары йейир, от айаг алтында тапдаланыр, онларын инкишафы дайаныр. Аз кейфиййятли отлар, щабеля алаг отлары тез йетишир, тохумлайыр, илдян-иля чохалыр, йахшы йем биткилярини сыхышдырыр, онларын мящсулдарлыьыны ашаьы салыр, отлаг йарасыз щала дцшцр. Йем мянбяйиндян, сцрцнцн нювцндян вя тяркибиндян, отлаг сащяляринин юлчцсцндян асылы олараг отлаглар ашаьыдакы мигдарда эцзляря бюлцнцр: мешя зоналары 10-12, мешя дцзянлик 12-20, дцзянлик Бцтцн отлаг мювсцмц ярзиндя мешя зонасы 3-5 дяфя, мешя дцзянлик зонасы 2-4 дяфя, дцзянликляр 2-3 дяфя, йарымдцзянлик зоналар 1-2 дяфя отарылыр. Нювбяли отарма гайдасыз отармадан фяргли олараг отлаьын мящсулдарлыьынын артмасыны тямин едир, мящсулдарлыьын хейли артмасына сябяб олур. Щейванларын отлаг шяраитиндя сахлама дюврцндя дуруш йерляри вя хал-халлар чиркляндикдя дяйишдирилмялидир.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Çoban və elektrik çobanı Щейванларын отлаг шяраитиндя сахланылмасы чобанларын вя илхычыларын цзяриня ъидди вязифя гойур. Чобанлар малдарлыг сащясиндя савадлы вя практики олараг щазырлыглы, эениш тяърцбяли олмалыдыр. Чобанлар тяртиб едилмиш эцндялик иш планына уйьун олараг щейванларын дцзэцн отарылмасыны, суварылмасыны, отлагларын хцсусиййятини, щейванларын щявяслянмясини бир сыра зоотехники вя байтарлыг-сящиййя, профилактик тядбирляри, щабеля отлаг дюврцндя хястя щейванлара илк байтарлыг йардымы эюстярмяйи билмялидирляр. Ямяйя гянаят етмяк мягсядиля (ишчи гцввяси вя няглиййат азалыр) щейванларын отлаг шяраитиндя сахланылмасы цчцн електрик чобанларындан истифадя едирляр. Електрик чобанлар диаметри 2-3 мм олан лещимлянмиш мяфтилляриля эцзлярин щасарланмасындан ибарятдир. Мяфтилляри сюкмякля бир йердян башга йеря апрармаг чох асандыр. Бир щектар отлаг сащясиня 500 м, 2 щектара 600 м вя 3 щектар 800 м мяфтил сярф едилир. Електрик чобанларындан юлкямизин (РСФСР, УССР вя с.) бир сыра совхозларында вя колхозларында истифадя едилир. Електрик чобанлары гарамал вя донузлар цчцн мцвяффягиййятля ишлядилир, гойунлар цчцн ися аз йарарлыдыр, чцнки гойунун йуну електрик ъяряйаныны пис кечирир.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Heyvanların tövlə-düşərgə şəraitində saxlanılması Щейванларын тювля-дцшярэя шяраитиндя сахланылмасы цсулунун мящсулдарлыьын горунмасында бюйцк ящямиййяти вардыр. Щейванларын тювля-дцшярэя шяраитиндя сахланылмасы аз торпаг вя касыб отлаг сащяляри олан зоналар цчцн даща да ящямиййятлидир. Беля зоналарда чобанлар щяр эцн щейванлары гыш биналарындан чыхарыб отармаьа апарыр, сонра йеня эери гайтарырлар, лакин бу цсулла чох зящмят сярф едилир, отлаглардан сямяряли истифадя едилир вя щейванлар йорьун олур. Буна эюря дя сон заманлар тясяррцфатларда тювля-дцшярэя шяраитиндя йашыл конвейер тятбиг едилир. Бу цсулда иняклярин иллик сцд мящсулуну 2 дяфядян чох артырмаг олур. Йай дюврцндя щейванларын йашыл йемля тямин олунмасы онларын майаланмасыны йахшылашдырыр вя хястяликляря гаршы давамлылыьы артырыр. Тювля- дцшярэя шяраити dövründə дя щейванлар дяйишян метеороложи амиллярин (температур, нямлик, щава ъяряйаны, эцняш шцалары вя.) тясириня уйьунлашыр. Дцшярэяляр цчцн сечилян йерин байтар- санитар тялябляриня уйьун эялмясинин дя ящямиййяти бюйцкдцр. Буна эюря дя дцшярэялярин тяшкили мясялясини щямишя байтар щякимляринин иштиракы иля щялл етмяк лазымдыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Heyvanların yaylaq və qış otlaqlarında saxlanması Щейванларын йайлаг шяраитиндя сахланылмасы мал-гаранын тябии отлагларда йарымдцзянлик, дцзянлик, мювсцм иля ялагядар олараг даь районларында отарылмасындан ибарятдир. Мясялян, щаваларын исинмяси иля ялагядар олараг щейванлар гыш отлагларындан даь отлагларына вя тярсиня сойуглар дцшдцкдя йайлаглардан гыш отлагларына кючцрцлцр. Щейванларын йайлаг шяраитиндя сахланылмасы тясяррцфатларын юз отлаг сащяляриндян вя йерли шяраитдян асылы олараг мцхтялиф формада тятбиг едиля биляр. Йайлаг шяраити дцзэцн тяшкил едилдикдя щейванларын мящсулдарлыьы вя хястяликляря гаршы давамлылыьы артыр. Щейванларын йайлаг шяраитиндя сахланылмасы щейвандарлыьын инкишафына даир дювлят планына мцвафиг вя кянд тясяррцфат органларынын нязаряти алтында да апарылыр. Гыш дюврцндя щейванлар щям гарлы вя щям дя гарсыз отлаг сащяляриндя отарыла биляр. Гарла юртцлц йерлярдя яввялъя гарамал, сонра атлар вя ахырда гойунлар отарылмалыдыр. Яэяр гар бяркдирся онда яввялъя атлар, сонра гойунлар отарылмалыдыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Kənd təsərrüfatı heyvanlarına qulluq gigiyenası Щейванларын гуллуг эиэийенасына аиддир: дярийя, ятрафлара, дырнаглара гуллуг вя щейванлара эязинтинин верилмяси. Дярийя гуллуг онун тямизлянмясиндян, силинмясиндян, йуйулмасындан, чимиздирилмясиндян, гырхылмасындан вя чулланмасындан ибарятдир. Дярийя гуллуг бир тяряфдян ону чиркдян тямизляйир, диэяр тяряфдян синир системиня вя ган дамарларына зяиф гыъыгландырыъы тясир едилир. Щейванларын йуйулмасы цчцн Н.К.Комаровун тяклиф етдийи дезинфексийа едиъи avtomaşından (ДУК) истифадя етмяк олар.Щейванларын гырхылмасына мягсяд бир тяряфдян дяринин тямизлянмяси, она гуллуг вя дярман васитяляри организма ютцрмя ишини асанлашдырмагдан, диэяр тяряфдян ися дяринин истилик ихраъыны вя организмин хариъи мцщитя давамлылыьыны артырмагдан ибарятдир. Айаглара вя дырнаглара вахтында гуллуг эюстярилмясинин бюйцк ящямиййяти вардыр. Чцнки организмин бу цзвляри торпагла тямасда олдуьундан даими механики зядялянмяляря, чирклянмяйя, исланмаьа, сойугламаьа уьрайыр.Kянд тясяррцфат щейванларынын узун мцддят тювля шяраитиндя сахланмасы онларын саьламлыьына вя мящсулдарлыьына пис тясир эюстярир. Эязинти цчцн сечилмиш сащяляр эениш, щасарлы вя щюкмран кцляклярдян горуна билян вя дцз йер олмалыдыр.

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası Inəyin mexaniki təmizlənməsi Heyvanlar üçün səyyar yuyucu maşın Qoyun sürüləri Böyükdüz qış otlağında

Heyvanların yayda otlaq şəraitində saxlanma gigiyenası

Elektrik çoban