Mövzu : Neftçixarma, iqtisadiyyat və ekologiyada toplanmış və paylanmış parametrli proseslərin modellərinin tədqiqi, ədədi üsulların və proqram təminatının işlənməsi TƏTBİQİ RİYAZİYYAT KAFEDRASI İşin elmi rəhbəri: f.r.e.d., K.R.Ayda-zadə professor Məsul icraçı: t.e.n., dosentX.M. Həmzəyev

Neft laylarının elastik subasqı rejiminin ədədi modelləşdirilməsi

Torpağın zəhərli maddələrlə çirklənməsini qiymətləndrmək üçün interpolyasiya modeli

. Hər hansı metalın torpaqda yol verilən konsentrasiya həddini YKH və onun bu həddi faktiki olaraq neçə dəfə aşmasını isə Z parametri ilə işarə edək, onda M – ağır metalın konsentrasiyasının kütləsini göstərər. M=YKH x Z Araşdırılan zavodun ətrafından götürülmüş torpaq nümunələrinin laboratoriya analizi əsasında Z parametrinin qiymətlərinin aşağıdakı diapazonları müəyyənləşdirmişdir: 1)Fövqəladə çirklənmə zonaları (Z=200 – 350); 2)2) Çox yüksək səviyyədə çirklənmə zonaları (Z=100 – 200); 3)Yüksək səviyyədə çirklənmə zonaları (Z=50 – 100); 4)Orta səviyyədə çirklənmə zonaları (z50).

Məsələni həll etmək üçün x oxu boyunca Bessel üsulu ilə interpolyasiyanı aşağıdakı düsturla yerinə yetirmək təklif olunur. y ordinat oxunun ixtiyari qeyd olunmuş müşahidədən kənar nöqtəsidir.

y oxu boyunca interpolyasiyanı anoloji düsturla yerinə yetirmək olar: Burada x absis oxunun müşahidə nöqtələrindən fərqli ixtiyari nöqtəsidir.

Başlanğıc şərtsiz optimal idarəetmə məsələləri Proses aşağıdakı hiperbolik tip diferensial tənliklər sistemi ilə təsvir olunur, sərhəd idarəetmələrinin elə qiymətlərini tapmaq tələb olunur ki, funksional minimum qiymət alsın

,.

Йцклянмиш параболик системин минимал енержи иля идаря мясяляли Оптимал идаря мясяляси мцмкцн идаряляр синфиндян еля идаря тапмагдан ибарятдир ки, мясялясинин она уйьун щялли шяртини юдясин вя функсионалы минимум гиймят алсын

Hiss-hiss ə sabit idar ə edici funksiyalar sinfind ə optimal idar ə etm ə m ə s ə l ə l ə sinin ə d ə di h ə lli, (2.30)

NƏŞR: Cəmi 38 elmi iş çap olunub: onlardan 3-ü dərs vəsaiti, 15 məqalə, onlardan 10-u xaricdə və 3-ü impakt-faktorlu Sciense Citation İndeksinə malik olan jurnallarda çap olunmuşdur. Konfransda iştirak: Əməkdaşlar 8 beynəlxalq konfranslarda iştirak etmişlər. Onlardan Bolqarıstanda -3, Monteneqroda -2, Rusiyada – 3 məruzə edilmişdir. Qrantlar: Bolqarıstanda keçirilən konfransda iştirak üçün Azərbaycan Prezdenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun bir qrantı alınmışdır. Kadrlar: Kafedranın iki əməkdaşı dosent elmi adı almışdır.

Müəlliflər Monoqrafiyaların, məqalələrin və digər vəsaitlərin adı (materialların növünü göstərməklə, patentlər) Nəşriyyatın adı, şəhər Nəşr tarixi (jurnal, səhifəsi) Çap vərəqlərin sayı (həcmi) 1 Abdullayev V.M. Numerical solution to some inverse nonlocal boundary- value problems (məqalə) Baku, "Elm" publishing house. TRANSACTIONS issue MATH. and Mech. Series of phisical – techical & matematical siences. Vol.33., 1, p , s. 2 Абдуллаев В.М. Численное решение нагруженных нелокальных краевых задач (məqalə) Известия НАНА, серия ФТМН, Издателства "ELM" T.33, 3, c , с. 3 Айда-заде К.Р. Абдуллаев В.М. Задача управления с неразделенными многоточечными и интегральными условиями (məqalə) Киев. Международный научно- технический журнал «Проблемы управления и информатики», с. 4 *Ayda-zadə K.R. Abdullayev V.M. On the Solution of Boundary Value Problems with Nonseparated Multipoint and Integral Conditions (məqalə). Springer, Pleiades Publishing, Ltd. (Science Citation Index Expanded)Science Citation Index Expanded Differential Equations. Vol. 49, No. 9, pp. 1114– s. 5 *Ayda-zadə K.R., Abdullaev V. M. Solution to optimal control problems involving non- separated multipoint and integral conditions (məqalə) Begell House Inc., New York (Science Citation Index Expanded)Science Citation Index Expanded J. of Automation and Information Sciences, Begell House, Inc., 2013, 3 p.p s. 6 Ayda-zadə K.R., Hasanov C. Mustafaev E. Android əməliyyat sistemində Azərbaycan dilində çap mətnləri tanıyan və səsləndirən intellektual proqram vasitələri (məqalə) BakıAz.MEA-nın Xəbərləri, İnformatika və İdarəetmə problemləri, s.XXXIII, 3b 2013,. s s.

7 Айда-заде К.Р. Рагимов А.Б. К решению одной коэфициентно- обратной задачи (məqalə) НовосибирскСибирский журнал Инду- стриальной математики, 2013, т.xvı, 2(54) 13 с. 8 Айда-заде К.Р. Абдуллаев В.М. О решении краевых задач с неразделенными многоточечны- ми интегральными условиями (məqalə) BakıДифференциальные урав-енияДифференциальные урав-ения. Т. 49, 9, 2013, с. 1152– с. 9 Айда-заде К.Р. Абдуллаев В.М. О численном решении нагруженных систем обыкновенных дифферен- циальных уравнений с неразделенными многоточеч-ными и интегральными условиями (məqalə) НовосибирскСибирский журнал вычислительной математики, 2014, т.ı, 1 20 с. 10 *Ayda-zadə K.R., Rəhimov A.B. An approach to numerical solution of some inverse problems for parabolic equations (məqalə) Journal of Inverse Problems in Science and Engineering, 2013,16 pp. DOI: / / s. 11 Айда-заде К.Р. Ашрафова Е.Р. Численный анализ свойств решений краевых задач без начальных условий (məqalə) НальчикМатериалы IV Междуна- родной конференции «Не- локальные краевые зада-чи и родственные пробле-мы мат.биологии, инфор-матики и физики», с. 12 Айда-заде К.Р. Рагимов А.Б. Подход к численному решению обратных задач для линейных параболических уравнений при неразделенных условиях переопределения (məqalə) НальчикМатериалы IV Междуна- родной конференции «Не- локальные краевые зада-чи и родственные пробле-мы мат.биологии, инфор-матики и физики», с. 13 Айда-заде К.Р. Абдуллаев В.М. Численный метод решения класса обратных задач для нагруженных уравнений частными производ-ными (məqalə) БакуМатериалы Международ-ной научной конференции, посвященной 85-летнему юбилею академика А.Х.Мирзаджанзаде, с.21-23, с.

14 Гамзаев Х.М.Об одном численном методе определения гидравлической характеристики трубопровода (məqalə) МоскваЖурнал «Наука и технологии трубопроводного транспорта нефти и нефтепродуктов», 2, стр , с. 15 Khalilov E.H.Existence and Calculation formula of the derivative of double layer acoustic potential. (məqalə) Transactions of NAS of Azerbaijan, 2013, vol. XXXIII, 4, p s. 16 Seyidov M.İ., Əhmədov B.O. Robotlarda təsvirlərin tanınması və hərəkətlərin planlaşdırılması (dərs vəsaiti) ADNA, Bakı s. 17 Məmmədov R.S. Babayev Ə.M. Birdəyişənli funksiyanın diferensial hesabına aid çalışmalar həllinə rəhbərlik (dərs vəsaiti) MBM, Bakı s. 18 Hüseynov S.İ., Qasımov S.Y., Kərimova S.R. Riyazi fizika tənlikləri (dərs vəsaiti) Təhsil Nəşriyyat- Poliqrafiya, Bakı s.