Напалеон Орда
Напалеон Орда – песняр беларускай старажытнасці
Гістарычныя звесткі 11 лютага 1897 г. - нарадзіўся Напалеон Орда на палехской зямлі ў маёнтку Варацэвічы Пінскага пакета (цяпер Іванаўскі раён) 11 лютага 1897 г. - нарадзіўся Напалеон Орда на палехской зямлі ў маёнтку Варацэвічы Пінскага пакета (цяпер Іванаўскі раён) Бацька Міхал, інжынер-фартыфікатар, маршалак шляхты Кобрынскага пакета, паходзіў з заслуженного беларускага шляхецкага роду гербу Астоя. Бацька Міхал, інжынер-фартыфікатар, маршалак шляхты Кобрынскага пакета, паходзіў з заслуженного беларускага шляхецкага роду гербу Астоя.
Пачатковую адукацыю, у тым ліку i музычную, Напалеон Орда атрымаў у бацькоў Пачатковую адукацыю, у тым ліку i музычную, Напалеон Орда атрымаў у бацькоў Пасля заканчэння славутай Свіслацкай гімназіі ў 1823 годзе ён поступает ў Віленскі універсітэт на фізіка-матэматычны факультет Пасля заканчэння славутай Свіслацкай гімназіі ў 1823 годзе ён поступает ў Віленскі універсітэт на фізіка-матэматычны факультет У 1830 годзе ў якасці солдата конной гвардыі Літоўскага палка Напалеон Орда поступает на войсковую службу. А ў сакавіку пачынаецца нацыянальна-вызваленчае паўстанне супраць царского рэжыму. I як чалавек, якому неабыякавы лёс Айчыны, Напалеон Орда прымае у iм актыўны ўдзел. За адвагу ў адным з баёў быў узнагароджаны Залатым Крыжам Virtuti Militari. У 1830 годзе ў якасці солдата конной гвардыі Літоўскага палка Напалеон Орда поступает на войсковую службу. А ў сакавіку пачынаецца нацыянальна-вызваленчае паўстанне супраць царского рэжыму. I як чалавек, якому неабыякавы лёс Айчыны, Напалеон Орда прымае у iм актыўны ўдзел. За адвагу ў адным з баёў быў узнагароджаны Залатым Крыжам Virtuti Militari.
у 1833 годзе Напалеон Орда на доўгія гады застаецца у Парыжы у 1833 годзе Напалеон Орда на доўгія гады застаецца у Парыжы Распачынае сістэматычна працаваць: як мастак бярэ урокі ў пейзажиста П'ера Жэрара; Распачынае сістэматычна працаваць: як мастак бярэ урокі ў пейзажиста П'ера Жэрара; навучаецца музыцы у Фрыдэрыка Шапэна навучаецца музыцы у Фрыдэрыка Шапэна У гиты перыяд, заахвочаны праз Ф. Ліста i Ф. Шапэна, Н. Орда nіша i выдаче ў Парыжы, а пасля i ў Варшаве многія са свaix твораў для фартэпіяна: вальсы, паланезы, серенады, калыханкі, так сама песні для голосу i фартэпіяна на славы С. Вітвіцкага, А. Плуга У гиты перыяд, заахвочаны праз Ф. Ліста i Ф. Шапэна, Н. Орда nіша i выдаче ў Парыжы, а пасля i ў Варшаве многія са свaix твораў для фартэпіяна: вальсы, паланезы, серенады, калыханкі, так сама песні для голосу i фартэпіяна на славы С. Вітвіцкага, А. Плуга Выдае «Альбом прац польскіх кампазітараў», доходы ад якога прызначаліся бедным землякам-эмігрантам. Выдае «Альбом прац польскіх кампазітараў», доходы ад якога прызначаліся бедным землякам-эмігрантам.
У 1839 годзе Орда стаў сябрам гістарычна- літаратурнага таварыства, что дало яму магчымасць сустрэч з многімі знакамітымі суайчыннікамі У 1839 годзе Орда стаў сябрам гістарычна- літаратурнага таварыства, что дало яму магчымасць сустрэч з многімі знакамітымі суайчыннікамі У 1843 годзе Н. Орда наладзіў сваё сямейнае жыццё: ажаніўся на фран-цужанцы Ірэне Боўгле (Bougie). Ёй прысвячае паэтычны i прыгожы паланез У 1843 годзе Н. Орда наладзіў сваё сямейнае жыццё: ажаніўся на фран-цужанцы Ірэне Боўгле (Bougie). Ёй прысвячае паэтычны i прыгожы паланез У 1847 годзе Н. Орда становіцца дырэктарам Італьянскай оперы ў Парыжы У 1847 годзе Н. Орда становіцца дырэктарам Італьянскай оперы ў Парыжы У сваім жыцці Напалеон Орда заўсёды кіраваўся рамантычна-узнёслым пачуццём любові да роднага краю, сумаваў па ім i тему, карыстаючыся амністыяй 1856 года, вярнуўся ў Варацэвічы У сваім жыцці Напалеон Орда заўсёды кіраваўся рамантычна-узнёслым пачуццём любові да роднага краю, сумаваў па ім i тему, карыстаючыся амністыяй 1856 года, вярнуўся ў Варацэвічы
Маючы 76 гадоў, пабываў у наваколлі Познані, Kaлiшa, Куяў Маючы 76 гадоў, пабываў у наваколлі Познані, Kaлiшa, Куяў Яго архітэктурныя замалёўкі адрозніваюцца дакументальнасцю, тему яны вельмі качтоўныя для ricтoрыi Яго архітэктурныя замалёўкі адрозніваюцца дакументальнасцю, тему яны вельмі качтоўныя для ricтoрыi Аднак i музыка да канца жыцця з'яуляецца адным з асноўных накірункаў яго дзейнасці. Ён много канцэртуе, гонорары ахвяруе маламаёмным вучням Аднак i музыка да канца жыцця з'яуляецца адным з асноўных накірункаў яго дзейнасці. Ён много канцэртуе, гонорары ахвяруе маламаёмным вучням Напалеон Орда належаў да вельмі сціплых людзей. Свой шматгранны талант ён прысвяціў служэнню свайму народу. Напрыканцы жыцця мастак заснаваў стыпендыю свайго імя для бедных, але здольных вучняў рэальнага вучылішча ў Пінску Напалеон Орда належаў да вельмі сціплых людзей. Свой шматгранны талант ён прысвяціў служэнню свайму народу. Напрыканцы жыцця мастак заснаваў стыпендыю свайго імя для бедных, але здольных вучняў рэальнага вучылішча ў Пінску Страціўшы здароўе, Н. Орда выехаў на лячэнне ў Варшаву i там памёр 26 красавіка 1883 года. Як i жадаў мастак, ён быў паха ванны ў радавым склепе ў Янаве. Страціўшы здароўе, Н. Орда выехаў на лячэнне ў Варшаву i там памёр 26 красавіка 1883 года. Як i жадаў мастак, ён быў паха ванны ў радавым склепе ў Янаве.
Карта краязнаўчага маршруту
Свіслач
Свіслач
Камянец
Камянец
Ружаны
Ружаны
Нясвіж
Нясвіж
Нясвіж
Мір
Мір
Навагрудак
Навагрудак
Сядзіба Міцкевіча
Ліда
Ліда
Жыццё і творчая дзейнасць Напалеона Орды – яскравая сторонка гісторыі нацыянальнай культуры. Сціпласць і бескарысліваць, разнастайнасць высакародных інтарэсаў, незвычайная шматгранная таленавітасць, насыпная цікавасць да лёсу роднага краю – усё гэта якасці чалавечай постаці буйного асветніка і мысліцеля Беларусі XIX стагоддзя. Малюнкі Напалеона Орды зяўляюцца не толькі мастацка значнымі творамі, але качтоўнай крыніцай па гісторыі архітэктуры Беларусі.
Дзякуючы гитым малюнкам мы і цяпер уяўляем, як выглядалі многія архітэктурныя помнікі і мясціны, что знішчыліся обо непазнавальна змяніліся. Беларусь у малюнках Напалеона Орды паўстае, як фенікс з попелу, вырастает светлымі абрысамі архітэктурных святыняў.