Қ.А.ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ – ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ МЕДИЦИНА ФАКУЛЬТЕТІ Тобы: ЖМ – 004 Қабылдаған: Cейтова Г.Е. Орындаған: Ермахан Б.Б.

ЛЕПРА

Жоспар: Лепра. Этиологиясы. Эпидемиологиясы. Патогенезі. Клиникасы. Диагностикасы. Диф.диагнозы: Емі. Профилактика. Пайдаланған әдебиеттер

Лепра Лепра - созылмалы түрде теріні, шырышты қабаттарды, шеткі нерв жүйесін және ішкі ағзаларды зақымдаумен жүредін, ұзақ инкубациялық периодты (антропанозды генерализді микобактериоз) инфекция.

Этиологиясы. Қоздырғышы -грамм оң, түзу немсе сәл майысқан таяқша ұшы дөңгелектелген. Ұзындығы 1-7 мкм, диаметрі 0,2-0,5 мкм. Бұның жіпше тәрізді, кокк тәрізді, талшықты және гантель тәрізді бактерия лары белгілі. М лепра цилю-Нильсон бояуымен боялғанда қизыл түске боялады. Жарақаттанған жасушаның ішінде М лепра топтасып анықталлоды, олар бір-біріне параллель жатады. Қоздырғыш толығымен зерттелмеген. М лепра термостабильді полисахарид және термостабильді ақуиз жоғары спецификалық антиген. Адам ағзасынан тыс М лепра 1-7 күн өмір сүре аллоды.

Эпидемиологиясы. Лепра антропанозды инфекция, инфекциялық аурулар қатарына жатады. Онымен ауруына қарағанда берілуі жоғары болады ауру көзі лепроматозды типті лепраны мұрынның шырышты қабатынан анықталтынан қоздырғышты ауа тамшысы арқылы берілуі туралы ойлауға болады.

Патогенезі. Лепраның берілуі толық анықталмағандықтан патогенезі толық зерттелмеген. Адам ағзасына түскен микобактериялар өледі, өлмегендері қорғаныш әсерінен өледі, өлмегендері латентті немсе манифесті инфекцияға айналады. Инфекцияланған науқастың алғашқы клиникалық көріністерінің көрінуі болып ол ағзаның М лепра антигеніне адекватны иммунды жауап беруі болады, осыған себеп болып лепромды сынақ лепролиен, лепронадан алынған автоклавтанған суспензияны тері ішіне 0,1 мл енгізеді. Егер реакция оң бокса 48 сағаттан кейін инфекция орнында эритема немсе папула, ал 2-4 опытадан соң-төмпешік немсе түйін, кей кезде осыдан кейін некрозданып тыртықтанды Лепроминді сынағы 15 жастағы сау адам және одна үлкендерде (80-98%) және кейбір шекаралы- туберкулоидты лепра мен аурыатын науқастарда оң болып келеді, ал лепроматозды типті лепралы науқаста сынама теріс болады. Науқас тінінде туберкулоидты, шекаралы және лепроматозды типті гранулемалар қалыптасады. Лепраматозды типті гранулема келесі: лепроматозды жасуша (аяқталмаған фагоцитоз дан, құрамында көптеген М лепра-дан құрылған макрофаг).

Лимфоидты және плазмалық жасуша гистоциттер, фиброблаттар және тағы көп ядролы лангханса типті жасушалардан құрылған. Теріде лепрома торты қабатта орналасқан, эпидермистен ол коллаген тінімен (қалыңдығы мкм) бөлініп тұр. Тері нервтері, тері және май бездері зақымданады. Осыған сайт лепромалар баурыда, өкпеде, көкбаурыда, лимфа түйіндерде, шеткі нервтерде, сүйек кемігінде, жыныс бездерінде, бүйрек үсті безінде және басқа да тіндерде қалыптасады. Остеопароз демиды және сүйек кемігінің тіндері әсіресе ұсақ сүйектердің және өкше сүйектерінің таралуы байқалады. Туберкулоидты типті гранулема теріде айқын инфильтраттармен жүредін және оның субэпидермальны қабатты зақымдап, эпидермисті эрозияға ұшыратады, осы кезде эпителий жасушасын лимфоциттер алып лангханса типті жасуша плазматикалық және жасушалары қоршап алтын көруге болады. Осыған эпителиаллоды жасушалардың шеткі нерв талшықтарын зақымдауы тән. Вицеральді зақымдану айқын көрініс бермейді. Білезік және табань сүйегінің остеолизі дамып аяқ-қолдың мутациясы көрініс береді. Инфекциялық үрдіс созылмалы түрде өтеді, ал аяқ асты жазылу тек кейбір кезде туберкулоидты леопарда көруге болады.

Клиникасы. Инкубациялық кезеңі 3-7 жил, кейде жилға жетеді. (1966) Ridley-Joplind классификациясы бойынша келесі түрлерге бөлуге болады: 1..поляры лепроматоздар 2..туберкулоидты түрі 3..шекаралы-лепра 4..шекаралы-лепроматозды 5..шекаралы-туберкулоидты Тағы да қосымша лепра- гистоидты лепра.

Лепраматозды типті лепра Лепраматозды типті лепра аурудың ауры өтетін түрі, қайтымсиз, инвалидке және сирек кездесетін өлімге әкеліп соғады. Терінің зақымдалуы ең бірінші дақ түрінде, инфильтраты және түйінді соңында жараға айналады. Ерте зақымданған шырышты қабат, ішкі ағзалар және сүйектер, ал кеш зақымдануға неврологиялық бұзылыстар жатады. Лепромин сынағы теріс. Осы белгілер көбінесе жыныстық жетілген ер адамрда кездеседі. Лепроматозды типті науқастар-белсенді инфекция көзі болып табылады. Аурудың алғашқы белгілерінде бет терісінде және буынның ішкі жағында (тек бастың шахты бөлігінде, қолтық асты, тізе асты шұңқырында және шынтақ буынының ішкі жағында сирек зақымдалатын жер болып сана лады) жилтыр дақтар панда болады, олар әртүрлі көлемде, шеттері тегіс емс, ашық қоңыр немсе сарғыш түске тез айналады

Бірнеше айлар немсе жилдардан соң дақтардың орнында шеттері анық емс инфильтраттанған бляшкалар беттері лимон немсе апельсин қабына ұқсас болып келеді. Инфильтрат беттерінде төмпешік және түйін тәрізді зақымданған ошақта шахтың түсуі байқалады (балапан шатер, қасы, кірпіктер әсіресе сыртқы жағынан).Егер осы үрдіс битке орналасса инфильтрат және лепромалар қасүсті доғада, иекте, құлақ қалқанында көрініс береді. Әдетте мұрынның шырышты қабығын зақымдаса мұрын қабырғаларының тесілуіне, деформация сына әкеледі. Егер осы үрдіс ары қарай жұмсақ таңдайға, жұтқыншаққа тараса дауыстың қарлығуына әкеледі. Терінің зақымдалған ошақтарында сезімталлодығы ұзақ уақытқа сақталады, соңында анестезия демиды. Шап аймақтарында лимфаденит, қолтық асты және басқада лимфа түйіндерінде, лимфаденит демиды.

Туберкулоидты типті лепра (ТГ). Қатерсіз түрде өтетін ауру, ауру ағымы көбінесе тері зақымдануымен және шеткі нервтердің зақымдануымен өтеді. Висцеральді бұзылыстар көрініс бермейді. Лепромалық сынақ оң Аурудың алғашқы кезеңінде теріде айқын түрде ашық немсе жеңіл-желпі эритематозды дақ немсе папулалар, бляшкалар панда болады. Осыларға қосымша теріде тершеңдік бұзылады, аурысынуы және температурный сезінуі бұзылады. Зақымдалған ошақта сезімталлодығы бұзылу салдарынан жиі жарақаттанады. Терінің зақымдалған терінің маңайында пальпация да аурысынатын диффузды қалыңдаған немсе талшық тәрізді тері нервтерінің полиневрит панда болады. Ірі нерв бағандорры зақымданса табаньның, саусақтардың, білезіктің контракту расы, логофтальм дамуы мүмкін. Нейротрофия кезінде аяқ-қолдың жансиздануы демиды.

Шекаралық типті лепра(ВВ). Шекаралық типті лепра(ВВ). Ағымы померны типы лепраға ұқсас. Тері элементтердің бардюрлық бляшкалар. Шеттік нервтің зақымдануы сезімталлодылықтың бұзылыстары айқын емс. Тер бөлінуі, бала-шатер сақталған. Лепромин сынағы теріс немсе әлсіз оң.

Шекаралы-туберкулоидты типті лепрома (ВТ). Шекаралы-туберкулоидты типті лепрома (ВТ). Туберкулоидты лепраға ұқсас, бірақ ошақтардың көлемі кішкентай, полиневрит айқын емс. Лепромин сынағы оң немсе әлсіз оң.

Шекаралы-лепроматозды типті лепра. Шекаралы-лепроматозды типті лепра. Шеттері айқын емс дақтар, бляшкалар немсе түйіндер бардюрлы элементтердің ортасы шұңқыр болып келеді. Нерв талшықтарының (терінің) қалыңдауы, сезімталлодықтың бұзылуы. Шаш түсуі және мұрын шырышты қабаттарының зақымдануы тән емс. Лепромин сынағы теріс.

Диагностикасы. Науқасты анықтау үшін клинико-эпидемиологиялық және лаборторты мәліметтер жинағын жүргізу керек. Гистаминді және морфинді байқауды дақтың бетіне гистамин (1Ғ1000) тамшысын немсе 1% морфин ерітіндісін тамизып, содна соң ине ұшымен дерманы теспей піскілейді. Сау теріде біріншілік және екіншілік эритема диаметрі бірнеше см папула панда болмайды. Ал леопарда екіншілік эритема көрініс бермейді.

Диф.диагнозы. тері туберкулезімен, дерматомикоз бен, сифилитикалық зақымданумен жасау керек. Жиі лепраны спиномиелиямен жүргізеді. Лепраға қарағанда сезімталлодықтың бұзылуы сегментарлы көрініс береді. Салыстырмалы диагноза маңизды диагностикалық көрсеткіш ол рентгенологиялық зерттеу. Лепромин сынағы маңизды көрсеткіш емс.

Емі. Маңизды лепраға қарсы препарата редінде сульфонның туындылары, диамид изониатин қышқылының туындылары қолданылады. Лепраның барлық түрінде диафениясульфон (дапсон, ДДС) таблетка сын 50 мл (ТТ түріне)-200 мл (ЛЛ және ВВ түрінде) күніне 6 ай бойы. Бізге мәлім емдеу кестесінде дапсонды мг күніне, опытасына екі ред. Бұл кезде қарсы көрсеткіштері төмендейді. Нәтижелі препарат редінде: диацетил-диамино-дифения сульфонды (ацедапсон, ДАДДС) 225 мг 72 күн сайтын 1 ред бұлшық ссетке. Солюсульфон (сульфетрон) 50% ерітіндісін бұлшық ссетке опытасына 2 ред, опыта сайтын дозаны көтере отырып 0,5 мл-ден 3,5 мл-ге дейін, ақырғы доза сын жетінші опытасында және емі аяқталғанша его керек. Лапрен (В-663, клофаземин) 100 мг капсула түрінде күнделікті 2 ред. Рифампицилин (рифадин, бенемицин) мг күніне тағайындалады. Емдеу курсы 6 ай болуы керек, бұнда комбинирленген 2-3 препарата тағайындалады. Жалпы емнің ұзақтылығы 5 айдан кем болмау керек, ал лепроматозды типті лепра кезінде және рецидив панда бокса емді өмір бойы жүрізу керек.

Профилактика. Ең басты профилактика редінде ол науқастарды табу және тіркеу, сауықтыру іс-шараларын, санитарлы- гигиеналық шараларын жүргізу. Лепраға қарсы емді мамандандырылған мекемелерде (лепрозорий) және аурухана бөлімінде емдеп содна амбулаториялық байқауға жіберу керек. Егер рецидив панда бокса, хонда қайтадан госпитализация жасау керек. Емдеу барысында науқасқа жеке ыдыс тұрмыстық құралдар, ал жан-ұясына гигиена сын сақтау керек. Жан-ұясын жилға диспансерлік бақылау жүргізу керек. Лепраға қарсы спецификалық профилактика болмаған.

Пайдаланған әдебиеттер «Тері және венерология аурулары».Есенгараева З.Б. Маллодыбаева Н.М. Кешилева З.Б. Кубанова А.А

Назар салып ты ң да ғ андорры ң из ғ а рахмет!!!