Жоспар: 1. Арулардың анықтамасы. 2 Әр түлі жастағы балалардың қанының негізгі көрсеткіштері. 3. Лейкоциттер санының өзгерістері;;

Эмбрион кезінде қ ан т ү зу бауырда, к ө к бауырда, барлы қ с ү йектерді ң жілік майында ө теді. Ту ғ анан кейін қ ан т ү зу барлы қ с ү йектерді ң жілік майында ө теді, ал 4 жастан кейін, тек жалпа қ с ү йектерде ғ ана: т ө с с ү йегі, қ абыр ғ алар, омырт қ аларды ң денесі ж ә не т ү тік т ә різді с ү йектерді ң эпифиздерінде. Гематологиялы қ к ө рсеткіштеріне байланысты балалы қ ша қ 3 кезе ң ге б ө лінеді. Баланы ң қ аныны ң құ рамы оны ң жасына ж ә не денсаулы ғ ына байланысты.

Ә р т ү рлі жаста ғ ы балаларды ң қ аныны ң негізгі к ө рсеткіштері: К ө рсеткіші Жа ң а туыл ғ ан бала Емшек жасында ғ ы бала Бір жастан кейінгі балалар 1Гемоглабин г\л г\л г\л 2Эритроциттер4,5-1,5х10 12 \л3,5-4,0х10 12 \л4,5-5,0х10 12 \л 3Лейкоциттер10-30х10 9 \л10-11х10 9 \л6-8х10 9 \л 4Тромбоциттер20-25х10 10 \л20-30х10 10 \л 5Т ү с к ө рсеткіш0,8-1,00,9-1,0

Лейкоциттер саныны ң ө згерістері Лейкоцитоздар т ү рлері-нейтрофилез, эозинофилез, базофилез, лимфоцитоз, моноцитоз. Нейтрофилді лейкоцитоздар- ірі ң ді қ абынулар тудыратын инфекцияларда (стрептакоак, стафилакокк, менингококк т.б), миокард инфарктысында, жедел қ ан кетулерде бай қ алады. Эозинофильді лейкоцитоз- ішек құ рты ауруларында, аллергиялы қ ауруларда ж ә не б ү йрек ү сті безіні ң қ ыртысыны ң қ ызметі т ө мендегенде бай қ алады. Базофильді лейкоцитоз- қ ан ж ү йесі ауруларында- созылмалы миелоз. Лимфацитоз- лимфалейкозда ж ә не созылмалы инфекциялф қ ауруларда. Моноцитоз- вирусты инфекцияларда желшешек, қ ызамы қ, лимфогранулнматозда бай қ алады.

Анемия қ ан ауруларыны ң ішінде е ң жиі кездесетін ауру. Анемиямен ауыр ғ ан баларда бас қ а аурулар ө те ауыр ө теді. Анемия- қ анны ң к ө лем м ө лшеріндегі эритроциттер мен гемоглабинні ң азаюымен ж ә не тері мен шырышты қ абы қ тарды ң сал ғ ын т ү сімен сипатталатын ауру.

Себептері: 1. Баланы д ұ рыс тама қ тандырмау (алиментарлы фактор): А) қ осымша ж ә не қ олдан тама қ тандыру ғ а ерте ауыстыру; Б) шырындар мен қ осымша тама қ ты уа қ ытында бермеу; В) Біржа қ ты с ү тпен, не ұ нмен тама қ тарымен қ орнетендіру; 2. С ә биді ң жиі ауруы (инфекциялы қ фактор): А) ас қ орыту ж ү йесіні ң аурулары; Б) Инфекциялы ұ ж ә не суы қ тану аурулары; 3. А ғ зада ғ ы қ ан қ орларында ғ ы темірді ң аз м ө лшерде болуы: А) шала туыл ғ анды қ ; Б)Ая ғ ы ауыр ә йелді ң анемиясы, токсикозы; В) Егіздік, ү ш н ә ресиені ң сы ң ары; 4. Баланы к ү тудегі а ұ аулар (таза ауада аз болу, гигиеналы қ режимді са қ тамау).

Клиникасы. Біртіндеп басталады-баланы ң т ә беті т ө мендейді, салма қ қ осу баяулайды, тынымсызданып ж ұ бат қ ан ғ а к ө нбнй жылайтын болады. Браздан кейін тері ж ә не шырышты қ абаттарды ң сол ғ ын тарту, б ұ лшы қ еттеріні ң шира қ ты ғ ыны ң т ө мендеуі, к ө к бауырды ң ү лекеюі пайда болады. Анемияны ң ауыр т ү рінде тахикардыи, ж ү рек сырыл, теріні ң құ р ғ а қ ты ғ ы, ерін б ұ рыштарында жары қ пайда болады. Қ ан анализінде: эритроциттер 4, \л-дан, гемоглобин 110г/л-да т ө мен, қ ан сары суында темір м ө лшері азай ғ ан ( мгк\л). Гемоглабин к ө рсеткішіне ьайланысты 3 д ә режесі бар: д ә режесі д ә режесі 70-тен т ө мен 3 д ә режесі

Емі. Комплексті ұ за қ ө ткізіледі. Же ң іл т ү рінде ү й жа ғ дайында емдеуге болады. Ауыр т ү рінде ауруханада емделеді. 1. Анемияны ң себебін тауып, оны жою. 2. К ү н т ә ртібін, гигиеналы қ к ү тім ұ йымдастыру. 3. Рацоналды тама қ тандыру: витаминдер, белок, минералды т ұ здар. (алма, ж ұ мырт қ аны ң сарысы, с ү т, бауыр, с ұ лы жармалары, қ ара қ ат, қ ызылша, капуста). 4. Д ә рі- д ә рмекпен емдеу: А) Құ рамында тері бар д ә рілер: темір аскорбинаты, темір лактаты. Парентеральді екпелер: ферконен, феркайл, ферагадуиет, феррум-лек. Б) А,В,С витаминдері. В) симптомды қ ем. Г) Массаж, ем физкультурасы. Д) Ауыр т ү рінде консервіленген немесе тікелей қ ан құ йылады.

К ү тімі: К ү н т ә ртібін м ұқ ият са қ тау, таза ауада серуендеу, терезені ашып қ ойып ұ йы қ тау. Уа қ ытылы ұ йы қ татып, к.ндіз дем алдыру. Б ө лмедегі ауаны ң температурасы 20-22*С болуы керек, серуенге шы ғ арда жылы киіндіру керек. Аурухана ғ а т ү скенде б ө лек палпта ғ а жат қ ызу керек. Мейірімді ы қ ыласпен к ү тім ө ткізу.

Алдын алу: 1. Д ү ниеге келместен б ұ рын антенальді кезе ң де ая ғ ы ауыр ә йелді ң денсаулы ғ ын ны ғ айту, анемияны ң болмауына тырысу, шала тууды ң алдын алу, д ұ рыс тама қ танып к ү н т ә ртібін са қ тау. 2. Бала туыл ғ анан кейін-емшек с ү тімен қ оректендіру, шырындар мен қ осымша тама қ ты уа қ ытылы беру, таза ауада жеткілікті болу, к ү н т ә ртібін са қ тау, массаж ж ә не гимнастика ө ткізу, ә р-т ү рлі аурулардан са қ тандыру. 3. Анемия ғ а бейімді балар ғ а анемияны ң алдын алу ү шін қ ұ рамында темір бар д ә рілер 2-5 айынан бастап беріледі. 4. Баланы ң 3-6 айында, 1 жас қ а тол ғ анда жылына бір рет қ анны ң қ ұ рамын тексеріп отырады. 5. Учаскілік мед.бикені ң ата-аналымен санитарлы қ а ғ арту ж ұ мысыны ң алдын алу ғ а ма ң ызы зор екендігі жайлы ә ң гіме ж ү ргіу.