Тоол чуртунче аян-чорук. Кичээлдин сорулгалары: 1. Улустун аас чогаалы деп чул? Улустун аас чогаалынын хевирлери, оларнын амгы уеде ужур-дузазын, сайзыралын. - презентация

1 Тоол чуртунче аян-чорук

2 Кичээлдин сорулгалары: 1. Улустун аас чогаалы деп чул? Улустун аас чогаалынын хевирлери, оларнын амгы уеде ужур-дузазын, сайзыралын хандыр билиндирери. 2. Улустун аас чогаалынн созуглели биле словарлыг ажылды чорудуп тура, оореникчилернин сос курлавырын байыдар. 3. Улустун аас чогаалынын улуг хевири - тоолдар дамчыштыр уругларнын мозу- шынарын кижизидери, делегей коруушкунун делгемчидери.

3 Ооренип эрткен тоолдарывыс. 1. «Тос шилги аъттыг оскус-оол» (хуулгаазын) 2. «Ашак биле Парлар» (дириг амытаннар дугайында) 3. «Тос оолдуг Доктагана кадай» (хуулгаазын) 4. «Аргалыкты биле Кужулукту» (анаа азы кара тоолдар)

4 Тоол деп чул? 1. Улустун аас чогаалынын улуг хевири. 2. Амыдыралга болган янзы-буру ужуралдар, таварылгалар дугайында проза тургузуглуг чогаал.

5 Улустун аас чогаалы деп чул? 1. Чоннун байлак эртинези. 2. Фольклор-англи дылдан укталган, фольк-чон, лор-сос. Чон дугайында сос.

6 Уш команда 1. «Танаа-Херел» 2. «Бора-Шээлей» 3. «Кангывай-Мерген»

7 Улустун аас чогаалынын хевирлери Тоол Тоогу болгаш тоолгургу чугаалар Алгыш - йорээлдер Улустун ырлары Опей ырлар Кожамыктар Улегер домактар Тывызыктар Дурген чугаалар Когудуглер Узун тыныштар дээш оон-даа оске

8 Тоолдар Эпос (маадырлыг) 1) Хуулгаазын 2) Дириг амытаннар дугайында 3) Анаа азы кара

9 Тоол бурузу ооредиглиг утка- шынарлыг, кижизидикчи улуг рольдуг.

10 Тоол маадырларынын кижизиг бот-шынарларын, эр чолу, эр ёзунун сагыглары: 1. Тоолдарда эр кижинин шынчы будуштуу, оннук- тала болганда, эжинге кажан-даа оскерилбези. 2. Эр кижинин чангыс состуу. 3. Эр кижинин толептии, хундулээчели (огбелерин, ада- иезин хундулээри) 4. Эр кижини ат-алдары, арын-нууру, езу- толептии (моорейлерге эн шынчызы, биле сеткилдии) 5. Эр кижинин эрзиг будужу-улусчу чанчылдарны сагып билиринде, ада-чуртунга ынаа

11 Онаалга «Тыва тоолдарда мээн ынак маадырым» деп чогаадыг.

12 Улугер домактар 1.Ада-созун ажырып болбас Ие созун ижип болбас. Ие созун ижип болбас. 2.Аът олур – баглааш артар Ада олур – оглу ратар. 3.Эки кижээ эш хой, Эки аътка ээ хой. 4.Аът болуру – кулундан Кижи болуру – чажындан. Кижи болуру – чажындан.

13 Тоол чуртунче аян-чорук тонген