РЕСПУБЛИКА САЛОМАТЛИК ВА ТИББИЙ СТАТИСТИКА ИНСТИТУТИ ЙОД ТАНҚИСЛИГИ ВА УЛАРНИНГ ОЛДИНИ УЛАРНИНГ ОЛДИНИОЛИШ. - презентация

1 РЕСПУБЛИКА САЛОМАТЛИК ВА ТИББИЙ СТАТИСТИКА ИНСТИТУТИ ЙОД ТАНҚИСЛИГИ ВА УЛАРНИНГ ОЛДИНИ УЛАРНИНГ ОЛДИНИОЛИШ

2 60 фоизга яқин аҳоли йод танқислигидан аъзият чекмоқда, 70 фоизга яқин болалар ўзларида йод танқислигини ҳис этмоқдалар.60 фоизга яқин аҳоли йод танқислигидан аъзият чекмоқда, 70 фоизга яқин болалар ўзларида йод танқислигини ҳис этмоқдалар. Йод-инсон саломатлиги учун сув ва ҳаводек зарур микроэлемент ҳисобланади. У қалқонсимон без томонидан ишлаб чиқариладиган гoрмонларнинг асосини ташкил этади. Бу гoрмонлар организмнинг ўсиши, ривожланиши ҳамда танадаги барча аъзоларнинг фаолияти учун муҳимдир.Йод-инсон саломатлиги учун сув ва ҳаводек зарур микроэлемент ҳисобланади. У қалқонсимон без томонидан ишлаб чиқариладиган гoрмонларнинг асосини ташкил этади. Бу гoрмонлар организмнинг ўсиши, ривожланиши ҳамда танадаги барча аъзоларнинг фаолияти учун муҳимдир.

3 Йод танада ҳосил бўлмайди. Бизнинг тупроқ ва сувимизда, унда етиштирилаётган мева-сабзавот, дон ва гўшт маҳсулотларида йод миқдори жуда кам бўлиб, инсоннинг кундалик эҳтиёжини қондира олмайди. Уни етарли миқдорда қабул қилинмаслик оқибатида йод танқислиги ҳолатлари юзага келади.Йод танада ҳосил бўлмайди. Бизнинг тупроқ ва сувимизда, унда етиштирилаётган мева-сабзавот, дон ва гўшт маҳсулотларида йод миқдори жуда кам бўлиб, инсоннинг кундалик эҳтиёжини қондира олмайди. Уни етарли миқдорда қабул қилинмаслик оқибатида йод танқислиги ҳолатлари юзага келади.

4 Одам учун йоднинг учта манбаи мавжуд: ер, ҳаво ва сув. Табиатда йод жуда ҳам нотекис тарқалган.Одам учун йоднинг учта манбаи мавжуд: ер, ҳаво ва сув. Табиатда йод жуда ҳам нотекис тарқалган.

5 Одамга йод жуда кам миқдорда зарур. Кунига атиги мкг (1мкг бу граммнинг миллиондан бир улуши).. Бутун ҳаёт давомида одам атиги 3-5 грамм йод қабул қилади.Одамга йод жуда кам миқдорда зарур. Кунига атиги мкг (1мкг бу граммнинг миллиондан бир улуши).. Бутун ҳаёт давомида одам атиги 3-5 грамм йод қабул қилади. Йоднинг истеъмол қилиш меъёри қуйидагича:Йоднинг истеъмол қилиш меъёри қуйидагича: 120 мкг-7 ёшдан 12 ёшгача бўлган ўқувчилар учун;120 мкг-7 ёшдан 12 ёшгача бўлган ўқувчилар учун; 150 мкг-12 ёшдан катталар учун;150 мкг-12 ёшдан катталар учун; 200 мкг-ҳомиладор ва эмизикли аёллар учун.200 мкг-ҳомиладор ва эмизикли аёллар учун.

6

7 Йод танқислиги касалликлари ҳамма учун маълум бўлган буқоқдан тортиб, жисмоний ва ақлий ривожланишлардан орқада қолиш ва репродуктив саломатликнинг бузилишигача бўлган касалликларникелтириб чикаради.Йод танқислиги касалликлари ҳамма учун маълум бўлган буқоқдан тортиб, жисмоний ва ақлий ривожланишлардан орқада қолиш ва репродуктив саломатликнинг бузилишигача бўлган касалликларникелтириб чикаради.

8 Ҳомиладор аёлларда йод танқислиги ҳомиланинг тушишига, боланинг ўлик ҳамда ақлан заиф ва бошқа нуқсонлар билан туғилишига олиб келади.Ҳомиладор аёлларда йод танқислиги ҳомиланинг тушишига, боланинг ўлик ҳамда ақлан заиф ва бошқа нуқсонлар билан туғилишига олиб келади.

9 Кретинизм – йоднинг жуда оғир даражадаги сурункали етишмовчилиги билан боғлиқ бўлган туғма касаллик бўлиб, у паканалик, ғилайлик, карлик каби жисмоний нуқсонлар ва ақлий етишмовчилик билан намоён бўлади. Йод танқислиги ёш болаларда руҳий ва жисмоний ривожланишдан орқада қолиш холатларини келтириб чикаради.Кретинизм – йоднинг жуда оғир даражадаги сурункали етишмовчилиги билан боғлиқ бўлган туғма касаллик бўлиб, у паканалик, ғилайлик, карлик каби жисмоний нуқсонлар ва ақлий етишмовчилик билан намоён бўлади. Йод танқислиги ёш болаларда руҳий ва жисмоний ривожланишдан орқада қолиш холатларини келтириб чикаради.

10 Йод танқислиги кузатилаётган болаларда, руҳий ва жисмоний ривожланишнинг ортда қолиши, бўйнинг секин ўсиши, маълумотлар қабул қилишнинг қийинлашиши, хотира ва фикрлаш жараёнининг ёмонлашиши билан намоён бўлади.Йод танқислиги кузатилаётган болаларда, руҳий ва жисмоний ривожланишнинг ортда қолиши, бўйнинг секин ўсиши, маълумотлар қабул қилишнинг қийинлашиши, хотира ва фикрлаш жараёнининг ёмонлашиши билан намоён бўлади. Йод танқислиги оқибатида жинсий ривожланиш ҳам сусаяди.Йод танқислиги оқибатида жинсий ривожланиш ҳам сусаяди.

11 Мунтазам равишда йодланган ош тузини истеъмол қилинг.Мунтазам равишда йодланган ош тузини истеъмол қилинг. Йодли таблеткаларни истемол килиш йод танкислигини олдини олиш учун зарурлигини унутманг.Йодли таблеткаларни истемол килиш йод танкислигини олдини олиш учун зарурлигини унутманг. Шифокор эндокринолог куригиданШифокор эндокринолог куригидан ўтиб туриш - саломатлик учун мухимэканлигини доимо эсда тутинг. ўтиб туриш - саломатлик учун мухимэканлигини доимо эсда тутинг. Йод танкислигидан кандай химояланиш мумкин:

12 Туз – бу доимий ва оммавий истеъмол қилинадиган маҳсулотдир. Йодни тузга қўшганда тузнинг мазаси, ранги, ҳиди ўзгармайди. Олимларнинг хулосаларига кўра бир сутка давомида 5 гр (бир чой қошиқ) туз, катта ёшдаги одам учун етарлидир.Туз – бу доимий ва оммавий истеъмол қилинадиган маҳсулотдир. Йодни тузга қўшганда тузнинг мазаси, ранги, ҳиди ўзгармайди. Олимларнинг хулосаларига кўра бир сутка давомида 5 гр (бир чой қошиқ) туз, катта ёшдаги одам учун етарлидир.

13 Туз харид қилганингизда унинг чиқарилиш ва сақланиш муддатига аҳамият беринг. Йод учувчи хусусиятга эга. Йодланган ош тузини йоди учиб кетмаслиги учун уни усти ёпиқ идишларда, иссиқлик манбаларидан узоқроқ жойда сакланг.Туз харид қилганингизда унинг чиқарилиш ва сақланиш муддатига аҳамият беринг. Йод учувчи хусусиятга эга. Йодланган ош тузини йоди учиб кетмаслиги учун уни усти ёпиқ идишларда, иссиқлик манбаларидан узоқроқ жойда сакланг.

14 Ош тузини йодга бойитиш жараёни

15 Билиб қўйган яхши: Билиб қўйган яхши: Йод сакловчи махсулотлар (хурмо, ёнғоқлар, балиқ ва бошқалар)ни истеъмол қилиш организмнинг йодга бўлган эҳтиёжини қондира олмайди, негаки минтақамизнинг на тупроғи-ю ва на сувида етарлича миқдорда йод мавжуд эмас. Айнан шунинг учун фақат йодланган ош тузни истеъмол қилинг!Йод сакловчи махсулотлар (хурмо, ёнғоқлар, балиқ ва бошқалар)ни истеъмол қилиш организмнинг йодга бўлган эҳтиёжини қондира олмайди, негаки минтақамизнинг на тупроғи-ю ва на сувида етарлича миқдорда йод мавжуд эмас. Айнан шунинг учун фақат йодланган ош тузни истеъмол қилинг!

16 Билиб қўйган яхши: Билиб қўйган яхши: Уйингизда оддий тузга йод эритмасини қўшишга ёки уни истеъмол қилишга уринманг! Бу саломатлик учун хавфлидир! Йодланган тузни дўконлардан сотиб олиш мумкин. Сотувчилардан сифат сертификатини талаб қилинг!Уйингизда оддий тузга йод эритмасини қўшишга ёки уни истеъмол қилишга уринманг! Бу саломатлик учун хавфлидир! Йодланган тузни дўконлардан сотиб олиш мумкин. Сотувчилардан сифат сертификатини талаб қилинг!

17 Билиб қўйган яхши: Билиб қўйган яхши: Ўзбекистонда йод танқислиги касалликларининг профилактикаси тўғрисидаги Қонун қабул қилинган. Агар Сиз харид қилган тузингиз йодланмаганлигини билиб қолган бўлсангиз, истеъмолчилар ҳуқуқини ҳимоя қилиш бўлинмаларига мурожаат қилинг!Ўзбекистонда йод танқислиги касалликларининг профилактикаси тўғрисидаги Қонун қабул қилинган. Агар Сиз харид қилган тузингиз йодланмаганлигини билиб қолган бўлсангиз, истеъмолчилар ҳуқуқини ҳимоя қилиш бўлинмаларига мурожаат қилинг!

18 ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!